Apeldoorn; Bezienswaardigheden & Activiteiten

Apeldoorn is een stad op de Veluwe in de provincie Gelderland. Een groot deel van het landelijke gebied van Apeldoorn kenmerkt zich door veel natuur, met de Veluwe om de hoek, met op stuwwallen gelegen bossen en heidevelden. De hoogste heuvel in de gemeente is de Torenberg, met 107,1 meter. Apeldoorn is vooral bekend door de reclames van Centraal Beheer (“even Apeldoorn bellen”) en door attracties als Apenheul, Julianatoren en Paleis Het Loo. Maar er is nog meer te zien en te doen!

Bezienswaardigheden Apeldoorn

Centrum Apeldoorn

Het centrum van Apeldoorn is een mengsel van oud en nieuw. In delen van het centrum is de oude dorpskern goed te herkennen. In de hele stad staan ongeveer 580 monumentale objecten. Het centrum heeft vooral een modern uiterlijk. Er zijn veel winkelmogelijkheden, vooral geconcentreerd langs de Hoofdstraat en het overdekte winkelcentrum de Oranjerie. Ook is in de binnenstad in het kader van “herleef de beek” een oude beek, de Grift, weer bovengronds gehaald. Deze beek maakte deel uit van de vele sprengen die Apeldoorn en omgeving rijk is. Deze sprengen waren grotendeels onder de grond verplaatst, maar worden nu dus weer “heropend”.

Meer informatie over de culturele agenda en andere activiteiten in de stad vind je hier.

Parkenbuurt

In De Parkenbuurt, ten noorden van het centrum, staan veel oude herenhuizen, soms rijk versierd met ornamenten. De wijk is genoemd naar de vier parken die in de wijk liggen: Oranjepark, het Wilhelminapark, het Prinsenpark en het Verzetsstrijderspark. Verder is de wijk zelf ook parkachtig door de grote tuinen, de bomen in de lanen en het stratenplan zelf in Engelse landschapsstijl. In de 19e eeuw lagen in het gebied drie landgoederen, de Pasch, De Vlijt en Sophia’s Hoeve. Deze zijn aan het eind van die eeuw door projectontwikkelaars aangekocht, ontmanteld en verkaveld. Alleen het woonhuis van landgoed De Vlijt, Marialust, staat er nog. De meeste huizen zijn tussen 1880 en 1920 gebouwd, ze zijn vaak vrijstaand en bijna altijd is er een serre of een veranda. De meeste huizen zijn ook versierd met verschillende steensoorten of versieringen in of met houtwerk. De meeste villa’s zijn apart ontworpen, ze zijn dus allemaal anders. In 2005 is de hele wijk tot rijksbeschermd stadsgezicht aangewezen. Aan het Wilhelminapark bevindt zich de Theologische Universiteit Apeldoorn, de enige universiteit die Apeldoorn rijk is.

Grote Kerk

Op de plaats van de Grote Kerk werd in 1842 een Waterstaatskerk gebouwd. Deze werd in 1890 door een brand compleet verwoest. Twee jaar later werd op de fundamenten een nieuwe kerk gebouwd naar ontwerp in neorenaissancestijl. Op 16 april 1891 legde de toen 10-jarige koningin Wilhelmina de eerste steen. Zij woonde met haar moeder Koningin-regentes Emma ook de eerste kerkdienst bij op zondag 25 september 1892. Tot aan haar dood kerkte koningin Wilhelmina regelmatig in de Grote Kerk.

In de kerk zie je de Koninginnebank, die ook wel Wilhelminabank of Hofbank wordt genoemd. Een speciale ingang van de kerk (onder de toren) is de toegang tot deze ereplaats. Tot 1985 waren deze ingang en de bank voorbehouden aan leden van de Koninklijke familie. De kerk wordt van tijd tot tijd nog steeds door de Koninklijke familie bezocht. De gerestaureerde preekstoel is van de grond tot aan het hoogste punt ruim 10 meter hoog. Links en rechts van de preekstoel bevinden zich twee opmerkelijke gebrandschilderde ramen. Het Wilhelminaraam, rechts van de preekstoel is een geschenk aan Wilhelmina van diverse universiteiten, hogescholen en studentencorpora ter gelegenheid van haar 40-jarig regeringsjubileum. Het linkerraam heet het Beatrixraam en is in 2005 geschonken aan Koningin Beatrix ter gelegenheid van haar 25-jarig regeringsjubileum.

Het kerkorgel werd gebouwd tussen 1894 en 1896. Op eerste kerstdag 1896 werd het in gebruik genomen. De stijl van de orgelkas is dezelfde neorenaissancestijl als die van het kerkgebouw.

Meer informatie vind je hier.

Barnabaskerk

De Barnabaskerk is in kruisvorm gebouwd tussen 1919-1920. Het kerkgebouw is eigendom van de Christelijke Gereformeerde Kerk Apeldoorn-Centrum. In 1894 is het terrein aangekocht. Op het terrein bevonden zich al een kosterswoning en een pastorie. Door de vestiging van de Theologische School (de huidige TUA) werd een toename van leden verwacht, waardoor een groter kerkgebouw nodig was. Op 5 april 1919 is daarom besloten om op dezelfde plek een nieuwe kerk en kosterswoning te bouwen. De eerste steen werd gelegd op 1 oktober 1919 en op 30 september 1920 werd de kerk in gebruik genomen. Uit deze kerk zijn in 1956 de Samuelkerk in Apeldoorn-Zuid en in 1972 de Andreaskerk in Apeldoorn-Oost voortgekomen.

Het gebouw heeft verschillende symbolen. Zo is de bouwvorm in de vorm van een kruis. Dit is een belangrijk symbool in het leven van Christus. Voor de preekstoel, staat een tafel met daarop een schaal, een kan en een beker. Deze staan symbool voor het Heilig Avondmaal. In de glas-in-loodramen zijn verschillende symbolen te vinden. Boven de hoofdingang zijn drie symbolen te vinden: een kruis, een anker en een brandend hart. Dit zijn symbolen van de drie goddelijke deugden: geloof, hoop en liefde. Op een hoger aangebracht raam boven de ingang is een driehoek met een oog te zien. De driehoek staat voor God (de drie-eenheid) en het oog symboliseert Gods alwetendheid. Drie andere ramen laten symbolen zien van een slang die in zijn eigen staart bijt, vier sterren en een zandloper. De zandloper symboliseert de sterfelijkheid en beperktheid. De slang en sterren zijn de oneindigheid in tijd en ruimte.

Het kerkorgel, dat zich voor in de kerk, boven de preekstoel bevindt, is gebouwd door de Gebroeders Van Vulpen te Utrecht. Het is oorspronkelijk in 1961 gebouwd voor de Nederlandse Hervormde Pauluskerk te Den Haag. In juli 2002 is het orgel aangekocht ter vervanging van het bestaande Reil-orgel.

Meer informatie vind je hier.

Natuurpark Berg & Bos

De villawijk Berg en Bos wordt gekenmerkt door zijn ruime opzet, lanen en de nog overal aanwezige bebossing. De wijk wordt vaak vergeleken met de villawijken in Blaricum en Laren (het Gooi). Aan de rand van deze wijk liggen het Boschbad en het Natuurpark Berg & Bos.

Natuurpark Berg & Bos is een natuurpark van 250 ha groot en ligt aan de rand van het Veluwse heuvellandschap. Park Berg & Bos is eigendom van de gemeente Apeldoorn en is in 1934 aangelegd. Het was een werkverschaffingsproject in de crisisjaren 30. Op die plek lag tot in de 19e eeuw een waterleiding om de fonteinen en waterwerken van Paleis Het Loo van water te voorzien. Het park heeft karakteristieke planten en dieren zoals wilde zwijnen en edelherten in een dieren- en plantentuin. Naarmate men dieper in Berg & Bos doordringt, verandert het karakter geleidelijk van een zorgvuldig aangelegd park in een gevarieerd boslandschap. Langs de wandelpaden in het park zijn verschillende routes uitgestippeld.

Er zijn diverse recreatieve voorzieningen zoals een 26 meter hoge uitkijktoren, een speelweide en een vlindertuin, terwijl in het pinetum verschillende families naaldbomen zijn te bezichtigen, inclusief mammoetbomen. In de later aangelegde attractie Apenheul leven apen uit verschillende werelddelen in nagebootste natuurlijke omstandigheden. Ook vind je in het park restanten van grafheuvels, ijzerkuilen en veldbrandovens.

Het gedeelte rond de grote bosvijver, dicht bij de ingang, is aangelegd met veel bloeiende planten langs de paden. Bij de bosvijver staat de Stenen Bank waar koningin Wilhelmina nog geschilderd heeft.

Uitkijktoren & Speelweide

Links van het pad naar Apenheul staat een uitkijktoren van 26 meter hoog op een heuvel van negen meter. Vanaf de bovenste omloop van deze toren heeft men uitzicht over Berg & Bos en verre omgeving. Op heldere dagen reikt het zicht tot Zwolle. Links van de ‘afslag’ naar Apenheul ligt de speelweide. Aan de rand van deze grote wei staan allerlei klim- en speeltoestellen. De speelweide is ook geschikt voor groepspicknicks.

Vlindertuin

In 1997 heeft de Vereniging voor Natuur en Milieu Educatie in Berg & Bos een vlindertuin aangelegd. In de tuin groeien vooral planten waar vlinders op afkomen. Op een zonnige zomerdag zijn er veel inheemse vlindersoorten te zien als de kleine vos, distelvlinder, dagpauwoog, citroentje en het landkaartje.

Lumido

Sinds 1953 wordt in de zomermaanden ’s avonds Lumido georganiseerd, een muziek, water- en lichtspektakel op en rond de bosvijver van het natuurpark. Tijdens Lumido is het mogelijk om een boottocht te maken over de bosvijver in een Venetiaanse gondel.

Meer informatie vind je hier.

Veluwse klimbos

Op het prachtige park van Berg en Bos, naast de Apenheul, vind je Klimbos Veluwe. Het enige Klimbos in Apeldoorn! Al sinds 2009 bestaat Klimbos Veluwe, waarbij het is uitgegroeid tot een waar klimparadijs met maar liefst 9 verschillende routes. Een bezoek aan het Klimbos is een leuk dagje uit voor jong en oud. Je vindt hier uitdagende bruggen, netten, stevige lianen en heel gave tokkelbanen. Vanaf een minimale reikhoogte van 1.30m kun je al starten met de oranje routes in het Juniorbos. De adviesleeftijd is om vanaf 7 jaar te komen klimmen. Voor kinderen een spannend avontuur waarbij ze hun eigen grenzen verleggen, maar vooral heel veel plezier hebben!

Meer informatie vind je hier.

Apenheul

In Apenheul verblijven ruim 300 apen van zo’n 35 verschillende soorten die thuishoren in Afrika, Zuid-Amerika en Azië. Veel van de dieren zijn niet in hokken opgesloten: gaas of tralies ziet men er bijna niet. Sommige soorten lopen los tussen de bezoekers rond. Andere, zoals de gorilla’s, bonobo’s en orang-oetans leven op grote, door grachten omgeven eilanden. Door de ruime verblijven en de natuurlijke groepen waarin de dieren gehouden worden, kunnen de dieren veel van hun natuurlijke gedrag laten zien.

Meer informatie vind je hier.

Lees ook: Apenheul met kinderen

Boschbad

Omringd door de Veluwse bossen ligt aan de rand van Apeldoorn het Boschbad; het grootste openluchtbad van Nederland. Het outdoor Boschbad heeft drie baden, een recreatiebad, wedstrijdbad en een waterspeeltuin. Zonnen, zwemmen, sporten, spelen of midgetgolfen? De snelle glijbanen, spetterende waterspeeltuin, beachvolleybalvelden en het springkussen zorgen voor genoeg activiteit in en om het zwembad.

Meer informatie vind je hier.

Julianatoren – Apeldoorn

Het pretpark, met meer dan 60 te gekke attracties, spectaculaire shows en grote evenementen biedt een onvergetelijke dag uit aan gezinnen met kinderen van 2 tot circa 10 jaar. En het is natuurlijk de plek waar jij je favoriete TV-sterren Jul & Julia in het echt ontmoet! De echte stoere jongens en meiden maken een duizelingwekkende rit in Jul’s Rollerskates. Of ga je liever de hoogte in en stap je in het Reuzenrad? En de echte piraten onder ons varen over de woeste golven in de draaiende Piraat! Aan de allerkleinsten heeft de Julianatoren natuurlijk ook gedacht! Rijd mee in de Jul’s Stones Baan of stap als een echte cowboy op je eigen paard in de Paardenbaan! Nog nooit een kabouter in het echt gezien? Rijd dan mee op de rug van een egel door Kabouterwonderland.

Hier vind je meer informatie

Lees ook: Dagje uit; Julianatoren Apeldoorn

Kinderparadijs Binky Malkenschoten

Kinderparadijs Binky Malkenschoten is een echt familiepark. Op de speelboerderij kun je gezellig spelen met de dieren. Hoe leven de dieren op de boerderij en wat vinden ze leuk? Binky, de mascotte van Kinderparadijs Malkenschoten, laat alles zien. In de speeltuinen kun je al je energie kwijt door te klimmen over het klimparcours, racen op de skelterbaan, schommelen, glijden, hutten bouwen en waterfietsen op de reuzenvijver. Ben je moe van al het klimmen en spelen? Dan kun je even uitrusten in de BinkyBus die over het hele park rondrijdt.

Restaurant Malkenschoten

Naast dit park vind je het restaurant Malkenschoten; een pannenkoekenrestaurant met speeltuin en trampoline voor de kinderen. In de winter of bij regen kun je ook prima binnen zitten en zullen de kinderen zich uitermate vermaken in de enorme kinderkamer met divers speelgoed en een bioscoophoekje.

Meer informatie vind je hier

Lees ook: Binky Malkenschoten; kinderparadijs met kinderboerderij en waterpark

CODA museum

Het CODA is een cultuurhuis dat een openbare bibliotheek, archief en museum huisvest. Het ontwerp is van de Nederlandse architect Herman Hertzberger. CODA is een acroniem dat is afgeleid van Cultuur Onder Dak Apeldoorn. Er zijn debatten en publicaties over maatschappelijke ontwikkelingen en kunst (literatuur, muziek, film, beeldende kunst) en presentaties tonen er de geschiedenis van Apeldoorn en omstreken.

CODA is een gebouw met grote vensters waardoor zichtbaar is wat voor functie het gebouw aan de binnenkant heeft. De dichte zwarte doos met daarin de archieven en het depot staat in contrast met de onderliggende glazen gevels. De vloeren hangen met trekstangen onder deze ‘doos’ waardoor vanwege grote overspanningen de binnenzijde een opener karakter heeft. Het CODA ontstond als een fusie van het Historisch Museum Apeldoorn en het Van Reekum Museum.

Onderdelen van de collectie van het historisch museum zijn:

• Apeldoornse- en regionale geschiedenis
• Archeologie uit Apeldoorn en omgeving
• Wonen en werken op de Oost-Veluwe (sociale geschiedenis)
• Historie- en spotprenten
• Textiel (met name Veluwse streekdrachten)
• Kunstenaars en vormgevers uit Apeldoorn (onder andere Henk Wegerif)
• Schilderijen.
• Hedendaagse kunst uit de collectie van het Van Reekum Museum, opgebouwd vanaf 1978: autonome kunst, kunstenaarsboeken en sieraden van tal van gerenommeerde kunstenaars.
• Sieraden: CODA is één van de belangrijkste instellingen in Nederland die zich bezighoudt met het verzamelen en tentoonstellen van werk van internationale sieraadontwerpers.

Meer informatie vind je hier.

Lees ook: CODA Museum Apeldoorn

Veluwsche Stoomtrein Maatschappij

De Veluwsche Stoomtrein Maatschappij (VSM) is een stoomtreinmaatschappij die een toeristische treindienst exploiteert op de spoorlijn Dieren – Apeldoorn op de Veluwe. De stoomtreinritten zijn populair bij toeristen en daarom rijdt de VSM van begin april tot eind oktober iedere zondag. In de zomer zelfs zeven weken lang zes dagen per week.

De VSM is een vrijwilligersorganisatie en is opgericht in 1975. In het jaar daarvoor vatten enkele personen uit het lokale toeristische bedrijfsleven het plan op een nieuwe toeristische attractie op te richten in de vorm van een stoomtreindienst. De NS gaf toestemming om op de goederenspoorlijn tussen Apeldoorn en Dieren te rijden. De VSM doet in de normale (groene) dienstregeling de stations Apeldoorn, Beekbergen, halte Immenbergweg, Loenen en Eerbeek aan. Op de terugweg vanuit Eerbeek hebben de reizigers in Beekbergen 40 minuten de tijd om het Museumstoomdepot van de VSM te bezoeken. Daarna rijdt de trein nog op en neer naar Apeldoorn. Drie dagen per week rijdt de stroomtrein tijdens de (blauwe) dienstregeling twee keer per dag door naar Dieren, met daar de aansluiting op een salonboot die over de IJssel naar Zutphen vaart.

Jaarlijks wordt in het eerste volle weekend van september het stoomtreinfestival ‘Terug naar Toen’ georganiseerd, waarbij alle bedrijfsvaardige locs en rijtuigen worden ingezet. De afgelopen jaren zijn tijdens het festival meer dan 10 stoomlocomotieven actief. Op de stations van Beekbergen en Loenen zijn tal van attracties en bezienswaardigheden te vinden zoals oude voertuigen, stoomwalsen, modelbanen.

De meeste stoomlocomotieven zijn afkomstig uit Duitsland, van de Deutsche Bundesbahn en de Deutsche Reichsbahn. Ook zijn er twee locs uit Polen en één uit Oostenrijk. De VSM bezit een grote en brede collectie Nederlandse diesellocomotieven uit de jaren vijftig. De diesellocomotieven zijn afkomstig van de Nederlandse Spoorwegen. Sinds mei 2018 beschikt de VSM ook over een ex-Amerikaanse loc NS 2000, een type dat uit Nederland was verdwenen, maar waarvan een soortgenoot uit de Verenigde Staten is gehaald. Naast de Nederlandse diesellocomotieven bezit de VSM een Oost-Duitse locomotor van het type Köf, die echter niet bedrijfsvaardig is.

Meer informatie vind je hier.

Paleis Het Loo

Paleis Het Loo is een voormalig koninklijk paleis en tegenwoordig een nationaal museum. Stadhouder Willem III, achterkleinzoon van Willem van Oranje, kocht in 1684 het middeleeuwse kasteel Het Oude Loo aan, om ernaast een nieuw jachtverblijf te bouwen. Het terrein leent zich bijzonder goed voor een tuinaanleg met waterwerken vanwege de natuurlijke wateraanvoer vanuit de heuvels. De stadsmeestertimmerman van Leiden, Jacobus Roman (1640-1716) die in 1689 hofarchitect zou worden, ontwierp een vierkant hoofdgebouw (corps de logis) in classicistische stijl, met aan weerszijden ervan zijvleugels. Hoofdgebouw en vleugels waren met elkaar verbonden via halfronde colonnades.

Nadat stadhouder Willem III koning van Engeland was geworden, liet hij het paleis van 1691 tot 1694 uitbreiden met vier paviljoens (een binnen- en een buitenpaviljoen aan weerszijden van het hoofdgebouw) die het hoofdgebouw met de zijvleugels verbonden. De colonnades werden daarbij verplaatst naar de nieuw aangelegde tuin. De paviljoens bevatten de koninklijke appartementen van stadhouder Willem III en Mary Stuart, evenals de eetzaal, paleiskapel en schilderijengalerij. Het paleis was de zomerresidentie van de Nederlandse stadhouders en koningen van 1686 tot 1975. Het werd voor het laatst bewoond door prinses Margriet.

Van 1977 tot en met 1984 vond een belangrijke restauratie plaats van het paleis en de tuinen. Het doel was om beiden terug te brengen in de oorspronkelijke 17e-eeuwse toestand. Daartoe werden enkele aanbouwen uit de 19e en 20e eeuw verwijderd, waaronder de grote eetzaal en de bad- en kleedkamers aan de tuinzijde van het hoofdgebouw. Verder werd de witte pleisterlaag van het paleis verwijderd, zodat de oorspronkelijke baksteen weer tevoorschijn kwam. Ook werd de in de 20e eeuw aangebrachte verdieping op het hoofdgebouw verwijderd. Bij de inrichting werden de stadhouderlijke appartementen van Willem III en Mary II op hun oorspronkelijke plaats op de eerste verdieping teruggebracht. De overige vertrekken werden gewijd aan verschillende voormalige bewoners, in een chronologische volgorde. In de oostelijke paviljoens ligt de nadruk op de stadhouders en hun familie, terwijl de westelijke paviljoens vertrekken van de koningen en koninginnen bevatten, evenals hun echtgenoten.

De oorspronkelijke tuinen werden in de periode van 1980 tot en met 1984 hersteld. Uitgangspunt hierbij waren bewaard gebleven ontwerptekeningen, evenals opgravingen ter plaatse. In 2009 is het uitzichtplatform met twee rustbanken aan het eind van de tuin (dus nog achter de colonnades), zoals ooit door stadhouder Willem III aangelegd, herbouwd.

Paleis Het Loo beschikt over een Hollands-classicistische tuin met Franse invloeden (een vakverdeling afgezet met Japanse hulsthagen). Het is een formele tuin in de stijl van de 17e-eeuwse barok in navolging van de renaissancetuinen van André le Nôtre zoals bij het kasteel van Versailles. Vanaf het balkon is er een prachtig uitzicht op de tuin. De ene kant van de tuin is het spiegelbeeld van de andere. Ook zijn er meerdere fonteinen in de tuin van paleis Het Loo die verwijzen de namen naar figuren uit de Romeinse en Griekse mythologie (zoals een Venus- en een Herculesfontein)

Sinds 8 januari 2018 wordt het paleis opnieuw gerenoveerd. Het betreft noodzakelijk onderhoud en uitbreiding van de bezoekersfaciliteiten. Medio 2021 opent het paleis weer voor bezoekers.

Meer informatie vind je hier.

Lees ook: Paleis het Loo Apeldoorn

Uitjes omgeving Apeldoorn met kinderen

Recreatiegebied Bussloo

In de stedendriehoek Apeldoorn, Deventer en Zutphen vind je één van de meest veelzijdige recreatiegebieden van Nederland: Bussloo. Het recreatiegebied Bussloo ligt direct aan de A1. Diverse zandstranden, ruime ligweiden en vele voorzieningen maken Bussloo tot de ideale plek voor een dagje uit. Kinderen vermaken zich uitstekend op het strand en bij de verschillende speeltoestellen, vooral bij het Kinderstrand van de Withagen of bij de Robberskamp. Bij de diverse kiosken kun je terecht voor lekkere versnaperingen.

Meer informatie vind je hier.

Landgoed Buitenpost – Twello

Bij het Hof van Twello vind je een blotevoetenpad dat loopt langs een hoogstamboomgaard, door de permacultuurtuin en je ziet prachtige paddenstoelen. Maar ook duik je de geschiedenis in! Historische tuinen uit de Middeleeuwen, de Romeinse tijd én de prehistorie. Alsof dat nog niet genoeg is, want je komt ook door de savanne, er is een tropisch eiland, een sprookjesbos en een wijngaard. Het hoogtepunt is toch wel de glijbaan in het modderbad. Moe geworden? Dan rust je uit in een lekkere hangmat. Naast het blotevoetenpad is er ook evenwijdig hieraan een natuurpad. Je kunt ook kiezen voor een GPS-tocht of zelfs een smulroute lopen. Er is ook een streekwinkel waar je lokale producten kan kopen.

Meer informatie vind je hier.

Lees ook: Landgoed Buitenpost Twello; Blotevoetenpad en Groene Huiskamer

Kootwijkerzand & Radio Kootwijk

Met een oppervlakte van 700 hectare is het Kootwijkerzand de grootste zandverstuiving van Europa. Vanaf een hoge uitkijktoren heb je een prachtig uitzicht over de zandduinen en heidevelden. Opvallend is het gebouw van het zendstation Radio Kootwijk, centraal gelegen in het gebied. In het Wekeromse Zand grazen 65 moeflons waardoor dit gedeelte niet toegankelijk is voor honden.

Meer informatie vind je hier.

Lees ook: Kootwijkerzandvlakte; van picknicken in het zand, uitkijktoren beklimmen tot wandeling

Loenense waterval

Misschien heel onbekend, maar ook in Nederland hebben we een waterval. Dit is namelijk de Loenense waterval vlakbij Loenen op de Veluwe. Langs de doorgaande weg vanaf Apeldoorn is er een parkeerplaats, let wel op de bordjes, je rijdt er zo voorbij. Daarvandaan is het ongeveer vijf minuten lopen naar de waterval, je kan hem niet missen als je het water volgt. Het verval is ongeveer 15 meter en heeft een stenen ondergrond om gebruik te kunnen maken van de waterkracht. In de zomer vinden veel kinderen het heerlijk om hier lekker in het water te spelen. Ook kun je hier mooie wandelingen maken.

Meer informatie vind je hier.

IJs van Co – Hoenderloo

Het ijs van Co in Hoenderloo wordt gezien als de lekkerste ijssalon van de Veluwe. Als je in de buurt bent is het dan ook zeker een aanrader om hier een bezoekje te brengen. Houd er echter wel rekening mee dat er een wachtrij staat, want je bent niet de enige! Tegenover de ijssalon vind je een hertenweide en er zijn diverse picknickplaatsen in de omgeving.

Meer informatie vind je hier.

Een stukje geschiedenis

In 792 werd Apeldoorn al genoemd als “villa ut marca Appoldro” in een schenkingsakte. Het is ontstaan aan de rand van het hoge middendeel van de Veluwe, een plaats die in de vroege middeleeuwen geschikt was voor landbouw. Het was een plaats waar de grond licht genoeg was om te bewerken en waar ook voldoende water voorhanden was.

Het eerste deel van de naam is de vroegmiddeleeuwse vorm apa ‘water’, die ook voorkomt in o.a. Appen, Epe en Wilp. Apeldoorn ligt in een concentratie van apa-namen. Het tweede deel is ontstaan uit de vorm treo ‘boom’. De oorspronkelijke betekenis van Apeldoorn en ook van o.a. Appeltern in de Betuwe en van Appeldorn in Westfalen, was dus ‘bij een water staande bomen’.

Tegen het einde van de 16e eeuw kwam de papierindustrie op gang en groeide Apeldoorn snel. In 1684 kocht Willem III van Oranje het huis Het Loo en liet daarnaast Paleis Het Loo bouwen omdat Apeldoorn centraal in een jachtgebied lag.

Om de werkgelegenheid en economie en daarmee de groei van Apeldoorn een duwtje in de rug te geven, liet koning Willem I uit eigen middelen het Apeldoorns Kanaal graven, dat loopt van de IJssel bij Hattem naar Apeldoorn en dat in 1829 af was. Later, in 1868, werd dit kanaal doorgetrokken naar Dieren waar het ook weer aansluit op de IJssel.

Het noordelijk deel volgt in grote lijnen het in de middeleeuwen aangelegde kanaaltje De Grift. In 1876 werd Apeldoorn aangesloten op het landelijk spoorwegennet. Dit laatste zorgde voor een toename van de bedrijvigheid, maar het belang van het Apeldoorns Kanaal nam daarmee af.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de stad gespaard voor grote oorlogsschade. In oktober 1941 registreerde de overheid volgens het Joods Historisch Museum in Apeldoorn 1549 Joden. Onder hen waren een groot aantal vluchtelingen en ook patiënten en verplegend personeel van de twee Joodse verpleeginrichtingen in de stad. De arrestaties en deportaties begonnen in Apeldoorn al vroeg, in oktober 1941. In de loop van 1942 werden de meeste Joodse bewoners van Apeldoorn gedeporteerd. Begin januari 1943 moesten de overgeblevenen naar Het Apeldoornsche Bosch. Van de oorspronkelijke Apeldoornse Joden overleefden 592 de oorlog niet. Er is een monument aan hen gewijd.
In 1909 was aan de Zutphensestraat, die toen nog buiten Apeldoorn lag, een groot Joods psychiatrisch ziekenhuis verrezen, Het Apeldoornsche Bosch. Onder persoonlijk toezicht van de SS’er Ferdinand aus der Fünten en kampcommandant Albert Gemmeker werden in januari 1943 de 1200 patiënten van Het Apeldoornsche Bosch, sommigen nog in dwangbuis, anderen onder de medicijnen of in blinde paniek, in kiepwagens naar het station gebracht, waar ze een klaarstaande goederentrein in werden gedreven. De bestemming was Auschwitz, waar ze onmiddellijk zijn vermoord. Een klein deel van het personeel ging met deze trein mee, de overige personeelsleden werden met de nog in Apeldoorn verblijvende andere Joden naar Kamp Westerbork gebracht.

In Apeldoorn was tijdens de tweede helft van de oorlog het hoofdkwartier van het Duitse opperbevel gevestigd. Arthur Seyss-Inquart en Hanns Rauter hebben hier kantoor gehouden, toen ze het in Den Haag te gevaarlijk vonden worden. Rauter is in Apeldoorn verpleegd nadat hij gewond was geraakt door de aanslag bij Woeste Hoeve.

Na het begin van de Operatie Market Garden op 17 september 1944, werden Arnhem en de plaatsen in de directe omgeving daarvan geëvacueerd op last van de bezetters. Van de evacués kwamen er ongeveer 30.000 terecht in Apeldoorn. Er ontstond meteen een voedseltekort. Daardoor pleegde een Apeldoornse verzetsgroep nabij Woeste Hoeve in de nacht van 6 maart op 7 maart 1945 een onbedoelde aanslag op de hoogste SS’er in Nederland, generaal Hanns Albin Rauter. De bedoeling van het verzet was een Duits legervoertuig te bemachtigen; men wist niet dat Rauter zich in de auto bevond. De verzetsgroep van Geert Gosens kreeg de opdracht om met een vrachtauto het vlees bij een slachterij in Epe op te halen voordat de Duitsers dat zouden doen. Rauter raakte zwaargewond maar overleefde het vuurgevecht. De Duitsers lieten als represaille enkele honderden gevangenen executeren, waarvan 117 bij Woeste Hoeve.

Apeldoorn bezit sinds 2 mei 2000 het Nationaal Canadees Bevrijdingsmonument. Dit is opgericht als hulde voor de grote Canadese bijdrage aan de bevrijding van Nederland. Bijna 6.000 Canadese soldaten verloren daarbij hun levens. Canada en Apeldoorn hebben een bijzondere relatie met elkaar, omdat tegen het eind van de oorlog het laatste Canadese hoofdkwartier in Paleis Het Loo gevestigd was.

Overnachten in Apeldoorn en omgeving

In Apeldoorn vind je een aantal fijne hotels, ook met kinderen. Zo vind je aan de rand van de stad het Van der Valk. Een overzicht van de meest kindvriendelijke hotels vind je hier.

Landal Heideheuvel

Landal Heideheuvel ligt midden op de Veluwe ten zuiden van Apeldoorn. De bungalows liggen verspreid over het bos waardoor de kans groot is dat je een eekhoorn kan spotten. Er zijn speciale kinderbungalows waarbij een slaapkamer en aparte speelkamer met elkaar gecombineerd zijn. Zo zullen ze zich binnen prima vermaken. Daarnaast is er een fijn animatieprogramma met leuke activiteiten en een atelier waar je naar hartelust kan spelen. De knikkerbaan is ook absoluut een aanrader. Verder kan je hier bowlen is er een kinderboerderij en een overdekt zwembad.

Meer informatie vind je hier.

Lees ook: Recensie Landal Heideheuvel

Landal Miggelenberg

Als je op zoek bent naar een goedkoop en betaalbaar vakantiepark dan is de kans groot dat Landal Miggelenberg boven komt drijven. Er zijn hier diverse accommodaties waaronder zeer goedkope huisjes. Uniek echter is het ‘Droomhuis’ een soort boomhut drie meter van de grond compleet met glijbaan. Wil je hier overnachten moet je wel snel zijn, anders zit hij al vol! Qua faciliteiten scoort Landal Miggelenberg ook prima; er is een overdekt zwembad, indoorspeeltuin en ook buiten zijn er genoeg speelplekken. Het park ligt ook heerlijk midden in het bos.

Meer informatie vind je hier.

Lees ook: Recensie Landal Miggelenberg