Op de plek van de voormalige Romeinse stad Colonia Ulpia Traiana, bij het huidige Xanten net over de grens in Duitsland, vind je het grootste openluchtmuseum van Duitsland; Archeologisch Park Xanten. Hier stap je letterlijk tweeduizend jaar terug in de tijd naar de Romeinen.
Ondanks dat we al aardig wat Romeinse opgravingen en musea hebben bezocht was dit toch weer heel verrassend; aan de ene kant is dit daadwerkelijk de plek waar de Romeinse stad heeft gestaan net zoals in Pompeï, aan de andere kant zijn vrijwel alle restanten verborgen onder het grasveld en zijn op een aantal plekken gebouwen herbouwd zoals je in het Archeon kan beleven.
Archeologisch Park Xanten
Er zijn een aantal parkeerplaatsen en ingangen die duidelijk staan aangegeven op de borden; zo kun je parkeren bij het museum, de havenpoort en is er de hoofdingang aan de centrumzijde. Hier gingen wij het park in, maar er is hier maar beperkt parkeerplaats. Gelukkig was het niet druk dus konden wij hier parkeren.
Het archeologische park beslaat ongeveer de helft van de originele stad, een deel van de fundamenten ligt vooralsnog begraven onder de moderne wegen, huizen en boerderijen van Xanten. In het archeologische park zijn een aantal gereconstrueerde bouwwerken te bezoeken. En een verdwaalde koffiemolen die nu dienstdoet als horecagelegenheid.
In 1935 werd er een begin gemaakt met de opgravingen op de plek van het amfitheater, dit kwam tijdens WO2 stil te liggen na de bijna volledige verwoesting van de stad Xanten. In 1970 werd het pas weer hervat en een aantal jaar later in 1977 werd het openluchtmuseum geopend. Nog steeds wordt hier gewerkt aan opgravingen.
Geschiedenis Colonia Ulpia Traiana
Rond het begin van de jaartelling werd het legioenkamp Vetera opgericht aan de monding van de Lippe in de Rijn. Op deze strategische locatie werd later de stad Colonia Ulpia Traiana gesticht. De stad werd vormgegeven volgens het traditionele Romeinse dambordpatroon, omringd door een hoge muur met poorten en torens.
Binnen de muren bevonden zich woonhuizen, tempels, bestuurs- en badgebouwen, en een groot amfitheater. Colonia Ulpia Traiana was een centrale stad in de Romeinse provincie Germania Inferior, met ongeveer 10.000 inwoners van Gallische en Germaanse afkomst.
Na verloop van tijd raakte de stad in verval. In 260 werd de stad voor het eerst ingenomen door de Franken. In de 4e eeuw werd een nieuw fort genaamd Tricensimae binnen de stadsmuren gebouwd, maar nadat de grens van het Romeinse Rijk in de regio definitief viel rond 350 en werd het fort verlaten.
De eerste Christenen in deze regio bouwden op de begraafplaats buiten de stadsmuren een kerk op de plek van het graf van twee martelaren. Dit werd de kern van de middeleeuwse stad Xanten, waarvan de naam is afgeleid van Ad Sanctos (bij de heiligen).
De stenen en andere bouwmaterialen werden uit de verlaten gebouwen gesloopt en deze Romeinse stenen en zuilen werden nog eeuwen later verhandeld voor hergebruik in de verre omgeving. In de loop der tijd werden de voormalige Romeinse gebouwen zo geleidelijk gesloopt tot op grondniveau. Daarna lagen de fundamenten van de stad eeuwen onder velden en weiden tot in 1935 de fundamenten van het amfitheater werden ontdekt.
Stadsmuren en poorten
Als je aan komt rijden is dit het eerste wat opvalt, terwijl je er langsrijdt krijg je echt het gevoel dat het een enorm terrein is, eenmaal in het park zelf is dat gevoel iets minder.
Kort nadat de Colonia Ulpia Traiana stadsrechten kreeg, begon de bouw van de stadsmuur, een symbool van Romeinse macht en cultuur. Het was het grootste bouwproject van de nieuwe stad, met een omtrek van 3,4 kilometer, een hoogte van meer dan zes meter en 22 torens. De stadsmuur had drie grote poorten op de plaats waar de belangrijkste straten de stad binnenkwamen. Bij opgravingen bleek dat de fundamenten van de muur verschillend waren aangelegd, afhankelijk van de bodemomstandigheden.
Een deel van de muur is gereconstrueerd en toegankelijk voor bezoekers, de reconstructie is trouw aan het originele Romeinse voorbeeld. Een deel van de muur is gemaakt met hout, een ander deel met stenen en een deel met omwalling. Een deel hiervan is ook te beklimmen. Het grootste gedeelte wordt echter aangegeven met beplanting.
Ook de torens van de stadsmuur zijn gereconstrueerd, waarvan drie een doorgang hebben voor mensen en voertuigen vanuit de havenkant. De hoofdpoort van de noordelijke stadsmuur, genaamd de Burginatiumpoort, was drie verdiepingen hoog en had twee grote torens. Het biedt een prachtig uitzicht over het park. Ook zijn hier interessante opgravingen gedaan, aangezien hier de hoofdleiding van het riool doorheen liep, een gedeelte hiervan is toegankelijk voor bezoekers.
Verder werd de stad extra beschermd door een grachtensysteem voor de muur, dit is ook bij de hoofdpoort terug te zien. Deze grachten waren echter niet gevuld met water.
Amfitheater
Het amfitheater van de Colonia Ulpia Traiana in Xanten was een populaire locatie voor Romeinse spektakels, zoals gladiatorengevechten en dierengevechten. Mensen vanuit de hele regio trokken hierheen om de schouwspelen te bekijken.
Het bouwwerk was 99 meter lang en had een buitenmuur van tien meter hoog en is gedeeltelijk gereconstrueerd op de basis van de originele pijlers. Ook is de tunnel onder de tribune herbouwd met daarin een aantal poppen die laten zien hoe de gladiatoren er uit zagen en hoe de dieren werden opgevangen.
Het amfitheater ligt direct rechts van de hoofdingang, hier gingen we dus ook als eerste heen. Ook wordt deze nu gebruikt voor evenementen zoals opera’s, operettes en musicals tijdens het Zomerfestival in Xanten. Natuurlijk wilde dochter hier ook wel even dansen. 😉
Naast het amfitheater vind je ook één van de gereconstrueerde hijskranen.
Herberg
Bij de haveningang vind je de gereconstrueerde herberg. In de taveerne vind je een restaurant waar je terecht kan voor een hapje en drankje geïnspireerd op Romeinse gerechten, of een verfrissend ijsje. In de tuin vind je naast de kruidentuin met traditionele kruiden en specerijen een ruim terras en een aantal zalen waar je kan zitten, wel is het hier zelfservice.
Aan de buitenkant vind je in de galerij tussen de zuilengang een aantal werkplaatsen van Romeinse ambachten zoals botten snijden en schoenen maken.
Ook vind je hier een tentoonstelling; Keizer, senaat & volk waarin het leven van Romeinse inwoners wordt verteld. En zijn er diverse gastenkamers die zijn ingericht en te bezoeken. Je kunt hier ook gaan aanliggen zoals er vroeger in de Romeinse tijd werd gegeten door de mannen. Ook vind je hier een aantal meubels.
Ook vind je in de herberg een badhuis dat nog steeds met vuur kan worden verwarmd, net zoals vroeger. Je ziet hier ook goed welke ruimtes er waren in een badhuis zoals de kleedkamer, een koude kamer, de massageruimte, en warme en hete baden. Aan de buitenkant is er ook een latrine, we misten alleen de sauna.
Romeinse woonhuizen
De meeste mensen woonden in huizen van meerdere verdiepingen, een aantal gereconstrueerde huizen bevinden zich tegenover de herberg waar opgravingen een aantal fundamenten hebben gevonden. Deze zijn voor een deel te bekijken, ook wordt er nog aan gewerkt om ook de interieurs te reconstrueren.
Deze huizen stonden op strookvormige percelen met twee verdiepingen en een gemeenschappelijke ingang aan de straat, en kleinere bijgebouwen en schuurtjes aan de achterkant. Bijzonder is dat de dragende buitenmuren niet van steen waren gemaakt maar van gestampte leem vanwege het vochtige klimaat van de Niederrhein.
Haventempel
De Haventempel van Colonia Ulpia Traiana was een indrukwekkend Romeins bouwwerk dat hoog boven de stadsmuren uitstak en een symbool van de Romeinse cultuur vormde voor reizigers die de stad per schip over de Rijn benaderden. Na het Kapitool was het de op één na grootste tempel in de stad. Het is onbekend aan welke God deze tempel is gewijd, de naam is dan afkomstig van de locatie van de haven.
Op de plek van de tempel is een deel gereconstrueerd op een drie meter hoog podium met enkele volledig gereconstrueerde zuilen en dakstoel met een hoogte van 27 meter. Dit op basis van de brokstukken die werden gevonden tijdens de opgravingen. Eén van de zuilen is ook geverfd in de originele kleuren. Het podium is te beklimmen zodat je toch weer een ander zicht hebt op de stad, je kijkt zo ook beter over de stadsmuur heen richting de kerk.
Tijdens opgravingen in 1977 werd het fundament ontdekt en brokstukken die zijn te bezichtigen in het museum. Deze is toegankelijk via een deur aan de achterkant.
En nog meer
Daarnaast vind je een aantal gebouwen waarin je meer te weten komt over de Romeinse wegenbouw, en de Romeinse bouwkunsten met leem, maar ook bestratingen en daken etc. Kun je een deel van de originele riolering compleet met kalkafzetting bekijken dat ooit water vanuit de Eifel naar Keulen aanvoerde, een oven, cisternes waarin water werd opgevangen om hergebuikt te worden etc.
Speelfort, airtrampoline & waterspeeltuin
Op ongeveer driekwart van onze wandeling door het archeologische park kwamen we redelijk centraal het speelfort tegen. De jongste zag dit al van een afstandje en was meteen enthousiast. Daar vlakbij stonden een paar glazen gebouwen met meer informatie onder andere over Romeinse bouwtechnieken, dus terwijl wij daar een kijkje gingen nemen, gingen zij spelen.
Toen we terug waren bij het speelfort hadden ze de naastgelegen waterspeeltuin gevonden die op dat moment al actief was. Gelukkig hadden ze zelf al bedacht dat het handig was om de schoenen en vesten uit te trekken. 😉
Ondanks een heerlijk zonnetje was het nog niet heel warm, maar toch hebben ze zich hier prima vermaakt. Natuurlijk wilden ze niet meer mee naar het Romeinse museum, dus ging manlief daar alleen heen terwijl ik in het zonnetje bij de kinderen bleef. 😉 Net toen ze een beetje klaar waren en weer in het speelfort wilden spelen kwam manlief al terug.
Achter de speeltuin vind je ook een enorme airtrampoline en een overdekte schuur waar je kan bbq-en, dit kom je hier in de omgeving wel vaker tegen. Je moet natuurlijk wel zelf je benodigdheden en ingrediënten meenemen, bij de hoofdingang zagen we wel een aantal bolderkarren staan die je kan lenen.
Museum
Het bij het park behorende museum dat eerst gevestigd was in de binnenstad van Xanten, bevindt zich nu in de gereconstrueerde basilica thermarum. Deze overkapte thermen maken sinds 2008 deel uit van het park dat een groot deel van het gebied van de vroegere colonia beslaat.
Dagje uit
Doordat het net over de grens in Duitsland ligt is het prima te bereiken vanuit Nederland, voor een bezoek aan het park en museum zelf is 2 / 2,5 uur ruim voldoende om rustig rond te wandelen en alles te bekijken.
Vervolgens kun je een bezoek brengen aan het historische centrum van Xanten met enkele Middeleeuwse gebouwen, een stuk van de stadsmuur en de vrolijk gekleurde huizen op het marktplein. Toen wij er waren met Hemelvaart, waren ze bezig om net buiten de stadsmuren een Middeleeuws kamp na te bouwen.
Daarnaast vind je op de plek van de voormalige Rijn, waar de stad vroeger aan lag, een plas waar je nu kan waterskiën. Wij waren hier met de Ruhr.topcard waarmee je gratis naar verschillende uitjes in de omgeving kan waaronder het archeologische park en het museum, maar je ook vanaf tien jaar gratis een keer mag waterskiën. Helaas was daar nu geen tijd meer voor, anders had de oudste dat zeker wel willen proberen. 😉
Meer informatie vind je hier.
Zoals ze zelf zegt is ze besmet met het reisvirus en eist ze het liefste de hele wereld over. Ook gaat ze graag op ontdekking in eigen land en probeert de vele uurtjes achter de laptop te compenseren met quality time doorbrengen met het gezin.Ze is altijd in voor een spontane actie.
- Essentiële items die je niet mag vergeten op vakantie - 15 februari 2024
- Op vakantie naar Australië & Nieuw-Zeeland - 23 januari 2024
- 10 Leukste zomerkampen met kinderen - 4 december 2023
Leave a comment