Brandenburg an der Havel is de oudste plaats van de regio. De stad werd in de 6de eeuw gesticht door de Slaven en later door Duitse heersers uitgebreid, vooral door Albrecht der Bär (Albert de Beer). In 948 werd er een missiebisdom gesticht. In 1157 werd bij de eerste markgraaf van Brandenburg, een titel waarvan de latere dragers over Pruisen en Duitsland zouden heersen. Na opgelopen schade in de Tweede Wereldoorlog, gevolgd door gedwongen industrialisering en verwaarlozing in Oost-Duitsland, herstelt Brandenburg zijn erfgoed en trekt opnieuw bezoekers aan.
De stad is gebouwd op drie eilanden, waarvan het Dominsel het oudste is. De stad ligt aan de rivier de Havel, die erg belangrijk is voor de binnenvaart. In stad vertakt de Havel zich in verschillende zijarmen en kanalen. Er zijn ook tien natuurlijke meren, waarvan de meeste verbonden zijn met de Havel.
In de meren liggen verschillende eilanden zoals Buhnenwerder, Breitling en Möserschem See. Buhnenwerder is ook de naam van een eiland in de Beetzsee. In het najaar van 2014 was ik op vakantie in Berlijn en omgeving. Eerder heb ik al uitgebreid geschreven over Berlijn. Eén van de plaatsen die ik in de omgeving bezocht heb, is Brandenburg an der Havel. Je kunt hier prima met een regionale trein naar toe reizen. De trein doet er ongeveer 45 minuten over.
Dominsel
Dom St. Peter und Paul
Op het Dominsel, het middelste van de drie hoofdeilanden van de stad, staat de Dom (12de-15de eeuw). In de winter van 928 veroverden de Saksische troepen van Hendrik I één van de aan de overzijde van de Elbe gelegen Slavische hoofdburchten, de Brandenburcht. Daarmee werd de basis gelegd voor het oprichten van het bisdom Brandenburg, dat door keizer Otto I in 948 werd voltrokken. Het rooms-katholieke bisdom Brandenburg ging met de reformatie vanaf 1527 ten onder en de kathedraal werd een protestants kerkgebouw. Het domkapittel van Brandenburg echter is tot op de dag van vandaag als protestants domkapittel aanwezig.
Op de hoofdingang onder het kerkschip zie je fabeldieren en voorstellingen van een vos die voor ganzen preekt, een aap die waarschijnlijk schaak speelt en een middeleeuwse bouwscène met een hefkraan. Deze bakstenen gotische kathedraal heeft drie prachtige altaren: het Böhmische Altar (1375), het Marienaltar (1430) en het Lehnin Altar (1518), afkomstig van een opgeheven klooster uit het nabijgelegen dorp Lehnin. Er zijn verder prachtige roosvenster te zien, middeleeuwse graven, een gotisch tabernakel, een kapel met middeleeuwse fresco’s (muurschilderingen) en een crypte.
Het Dommuseum bezit antieke kerkelijke voorwerpen, liturgische gewaden, evangeliën en brieven, en beelden.
Domklausur
Aan een binnenplaats vind je de naast de kathedraal drie vleugels van het klooster. Een vierde vleugel verbindt met de noordoostelijke hoek. Dit wordt Spiegelburg genoemd. Het is gebouwd kort na 1156, het begin van de bouw van de kathedraal. De bouw van de oostvleugel begon rond 1220 of 1230. In het midden van de 15e eeuw werd de bibliotheek gevestigd in de noordvleugel.
In 1507 werd de kloostergemeenschap afgeschaft. Het kathedraalklooster bleef bestaan. Met toestemming van de Pruisische koning stichtte het de Ridderacademie in de kathedraal. De noordvleugel werd in 1707 gerenoveerd in een eenvoudige barokstijl. In de eeuwen erna is het gebouw altijd als school gebruikt.
Meer informatie over bezoek aan het Dominsel vind je hier.
Rathaus
Ten noorden van het Dominsel, in het oudste deel van de stad, is het Altstädtisches Rathaus het belangrijkste monument, een gotisch bakstenen gebouw uit de 15de eeuw. Buiten het gebouw staat een beeld (1474) van Roland, één van de ridders van Karel de Grote.
Het eerste gebouw stond vanaf ongeveer 1290 op de Oude Stadsmarkt. Dit vorige gebouw bestond uit een bakstenen kelder en een hal in houten constructie. Rond 1450 werd het gebouw uitgebreid met twee verdiepingen met gewelven en opvallende cirkelvormige en wapenschildpanelen, en werden de raad en schrijfkamers toegevoegd.
Rond 1468 werd de oude houten structuur vervangen. Het vervangende gebouw met twee verdiepingen had oorspronkelijk een winkelcentrum met drie gangen op de benedenverdieping. De raadkamer was op de bovenverdieping. Andere voorzieningen in het gebouw waren de stadsgevangenis, de rechtbank, het archief en de wapenkamer. De toren van het stadhuis had al vroeg een klok en een beiaard.
Toen in 1715 de (gedeeltelijk) onafhankelijke steden van de oude stad en de nieuwe stad werden samengevoegd tot de stad Brandenburg an der Havel, werd besloten om het stadhuis van Neustadt als zetel te gebruiken. Voor het oude stadhuis betekende dit eerst leegstand en verval. Tot 1819 werd het gebouw gebruikt als een magazijn, warenhuis en graanwinkel. Toen trokken de regionale en stadshoven in het gebouw. Het werd tot 1863 als gerechtsgebouw gebruikt.
De volgende gebruiker was het Pruisische leger. Het gebouw raakte daarna in verval en moest in 1904 worden ontruimd en gesloten wegens bouwvalligheid. Om een dreigende sloop te voorkomen, heeft de stad het oude stadhuis in 1910 teruggekocht en grondig gerenoveerd en gerestaureerd. Het werd een representatief festivalgebouw.
Nadat het stadhuis van Neustadt in de Tweede Wereldoorlog was verwoest, werd de Roland in 1946 voor het oude stadhuis geplaatst. Als gevolg hiervan werd de oude raadszaal gebruikt voor vergaderingen van de gemeenteraad, maar het eigenlijke stadsbestuur bevond zich in andere gebouwen in de stad. Van 2006 tot 2007 was er nog een uitgebreide renovatie, waardoor het stadhuis, samen met het Ordonnanzhaus, na drie eeuwen opnieuw de centrale zetel van het stadsbestuur werd.
De Roland gaat terug naar de middeleeuwse volksheld Hruotland, bekend van het Roland-lied, die stierf als een loyale vazal van Karel de Grote tijdens een retraite in 778. In middeleeuwse steden was de figuur een symbool van wettelijke onafhankelijkheid – onafhankelijk van de kerk en adel – voor de vrijheid van de bourgeoisie. De Roland die voor het oude stadhuis stond, werd in 1474 uit zandsteen gemaakt. Hij heeft een hoogte van 5,35 meter, heeft een pantser en een zwaard in zijn rechterhand, die verticaal omhoog wordt gehouden. De linkerhand bevindt zich op de dolk.
De middeleeuwse raadzaal werd niet alleen gebruikt voor raadsvergaderingen, maar ook voor hommages aan de vorsten, recepties en ceremonies voor de patriciërs. Op basis van de bevindingen die naar voren kwamen tijdens de uitgebreide renovatiewerken in het begin van de 21e eeuw, wordt aangenomen dat er banken aan de voorkant van de hal waren en een erebank aan de lange kant. In verhouding tot de omstandigheden in de 21ste eeuw was de vloer ongeveer 0,8 meter hoger.
Gebrandschilderde ramen tonen middeleeuwse wapenschilden van de steden van Brandenburg. De parketvloer werd in 2006 gereconstrueerd op basis van wat er nog over was.
Ritterstraße 86
Het gotische huis is een bijna origineel gebouw uit 1452 in de Ritterstraße (86). De kubus van het gotische huis bestaat uit twee afzonderlijke delen van het gebouw, die pas na 1724 onder één dak werden gecombineerd. Het ligt aan de oude hoofdroute, die de twee steden Brandenburg sinds de middeleeuwen met elkaar heeft verbonden. De muren, gebouwd tussen 80 cm en een meter dik van rode baksteen in kloosterformaat, worden gekenmerkt door een buitengewone zorg in de verwerking van het bouwmateriaal. Puntige en gebogen blinde nissen binnen en buiten sieren de kamer.
Musea in Brandenburg an der Havel
Museum im Frey-Haus
Dit museum vind je in een barok gebouwencomplex van 1723 in het hart van Altstadt. Het behandelt de geschiedenis van de stad en de omgeving: flora en fauna.
De opdrachtgever was kolonel von Massow, de commandant van het koninklijk regiment Friedrich Wilhelm I. Voor het Massowsche Palais werden stenen gebruikt uit de Marienkirche, die gesloopt werd in 1722. De naam Frey-Haus komt uit het jaar 1751, toen de eigenaren waren vrijgesteld van het betalen van stadsbelasting. Het huis bleef van de regimentcommandanten van Pruisisch Infanterieregiment nr. 36, dat zich in Brandenburg bevond.
Later werd een orgel- en spinetfabriek ondergebracht in het Frey-Haus. In 1912 heeft de in Brandenburg gevestigde speelgoedfabrikant Ernst Paul Lehmann het gebouw overgenomen. Omdat het museum in de Steintorturm aan ruimtegebrek leed, verhuisde de historische vereniging hier heen in 1923. In 1936 brachten de erfgenamen van Lehmann het gebouw over naar de stad. Er worden tentoonstellingen getoond van speelgoedbedrijven in Brandenburg, zoals die van Ernst Paul Lehmann, de Lineol-fabriek van Oskar Wiederholz of VEB Mechanical Toys Brandenburg.
Bovendien worden wisselende speciale tentoonstellingen getoond in de kamers op de begane grond en de bovenste verdiepingen van het voorgebouw. Toegang is via een multi-level, dubbelzijdige trap. Het dak is een mansardedak, dat bedekt is met rode beverstaarten. Omrande torens werden als raamopeningen in het dak gewerkt. Het gebouw heeft een begane grond, een bovenverdieping en een zolder. Een achterhuis, dat bij het museum hoort, is toegankelijk via de geplaveide binnenplaats. Dit is gebouwd in vakwerk.
De Steintorturm is een stevige poorttoren in de stadsmuur. Het is één van de acht poorttorens van Brandenburg, waarvan er nu nog vier over zijn, en maakt deel uit van het middeleeuwse stuwsysteem, dat ooit tien poorten omvatte. In de toren bevindt zich het museum in de Steintorturm. In het stadscentrum leidt de Steinstrasse van de poort naar het noordoosten naar de Neustädtischer Markt, het centrale plein van de wijk.
De stenen poorttoren, gebouwd in de eerste helft van de 15e eeuw, heeft de vorm van een cilinder met een hoogte van 32,5 m en een diameter van 11 m. De eerste vermelding dateert uit 1433 en beschrijft het gebruik van de toren als gevangenis. De wanddikte van de toren loopt taps toe van 3,53 m tot 2,27 m. De trappen zijn ingebed in deze muurring. De toren is volledig gemaakt van Brandenburgs baksteen. Zes verdiepingen zijn te vinden in de torenschacht, de laagste werd gebruikt als een stadsgevangenis in de middeleeuwen en de bovenste verdieping is open aan de bovenkant en beschermd door een gekartelde kroon.
De poorttoren is bedekt met een puntige kegel, die op zijn beurt wordt bekroond door een smeedijzeren adelaar. De Steintorturm was de enige van de middeleeuwse poorttorens in Brandenburg an der Havel met een verwarmingssysteem dat kon worden gebruikt om de tweede, derde en vierde verdieping te verwarmen.
In de middeleeuwen werd de toren gebruikt als een gevangenis. De meest prominente gevangene is de patricische zoon Peter Wannemacher, die tien weken gevangen zat wegens deelname aan een opstand in 1622. Aan de binnenmuur van de toren zie je talloze inscripties van hem.
In 1886 begon de historische vereniging van de stad het gebouw te gebruiken als tentoonstellingsruimte. De toren heeft een permanente tentoonstelling over de scheepvaart op de Havel. De toren kan worden bezocht en beklommen tussen april en oktober.
Meer informatie over de twee onderdelen van het stadsmuseum vind je hier.
St.-Paulusklooster/Archeologisch museum
Het gebouwencomplex werd gesticht door de Dominicanen in 1286 toen de markgraaf Otto V de Lange, zijn stadsrechtbank in de nieuwe stad Brandenburg beschikbaar stelde en financiële hulp verleende. In de 13e en 14e eeuw werd het gebouw continu uitgebreid in de stijl van de Noord-Duitse baksteengotiek. Na de Reformatie was er geen gewelddadige uitzetting van de gevangenen van het klooster, maar ze mochten niet langer in het openbaar verschijnen. Het klooster eindigde met het ontslag van Prior Joachim Bartoldi in 1547.
Het statige, gotische bakstenen gebouw werd gebouwd in verschillende bouwfasen. Het begon rond 1286 met het langgerekte koor met enkele schepen. In dit deel van de kerk, gereserveerd voor de monniken, stonden het hoofdaltaar en het koor. In 1560 werd het gebouw toegewezen aan de protestantse parochiekerk en opnieuw ingericht. In de 19de eeuw is het gebouw gerestaureerd. Uit die tijd komt het westportaal en de bijbehorende kleine ramen.
In het klooster is een archeologisch museum gevestigd met een permanente tentoonstelling met opgravingen uit alle eeuwen en tijdelijke tentoonstellingen. Je vindt hier ongeveer 10.000 archeologische vondsten uit 50.000 jaar menselijke culturele ontwikkeling uit de deelstaat Brandenburg. De permanente tentoonstelling wordt in chronologische volgorde gepresenteerd, van de steentijd, via de bronstijd, ijzertijd / Romeinse keizertijd, Slavische periode, naar de middeleeuwen en modernere periodes. De getoonde archeologische vondsten worden aangevuld met displayborden, reconstructietekeningen, modellen en multimediastations.
Bijzonder is het koninklijke graf van Seddin, uit de bronstijd, de bronzen schat uit de Lebus-kasteelheuvel, en talloze muntschatten uit verschillende tijdperken. Ook interessant is de stratorama van de kunstenaar Thomas Bartel, een 33 m² groot stratigrafisch diorama dat een doorsnede weergeeft door de verschillende aardlagen. Het bevindt zich in de bronstijd en beslaat een oppervlakte van 4 × 6 meter. Je ziet duidelijk de opeenvolgende aardlagen met de bijbehorende vondsten en bevindingen.
Meer informatie vind je hier.
Slawendorf
Wat buiten het centrum/altstadt ligt een gereconstrueerde Slavische nederzetting uit de 11de eeuw. Je leert hier de leef- en werkomstandigheden van de Slaven kennen en je kunt het ook uitproberen. Er zijn verschillende activiteiten voor jong en oud.
Er zijn bakkers, pottenbakkers, wevers en timmerlieden verspreid over 11 hutten. Alles is gebaseerd op onderzoek en opgravingen. Dit is ook echt een aanrader met kinderen.
Hier vind je meer informatie.
Kerken in Brandenburg an der Habel
Katharinenkirche
Deze laatgotische bakstenen hallenkerk uit de 15de eeuw staat in Neustadt. Het is de grootste kerk van de stad. Luchtmaaswerk, rozetten en meer dan levensgrote sculpturen, alles van baksteen en terracotta, sieren de buitenkant van de kerk. De hoogtepunten zijn de beide zijkapellen, de noordelijke Marienkapel en de zuidelijke Schöppenkapel (Schepenkapel). In die laatste staat een mooi altaar. Verder zie je veel mooie kunstwerken, zoals een vleugelaltaar uit 1474. Ook in de vele nissen is van alles te zien.
De Catharinaparochie bezit een bibliotheek met ongeveer 1000 werken uit de tijd van de late middeleeuwen en de reformatie. Daarbij zijn geschriften uit het bezit van belangrijke geleerden. Ook zijn er wiegendrukken (een boek of geschrift dat gezet is met losse letters en gedrukt vóór 1 januari 1501 in Europa). Verder bezit de bibliotheek een waardevolle middeleeuwse muziekbibliotheek. Deze bevat 350 handschriftvolumes en 319 muzieknotaties die teruggaan tot in de 16de eeuw.
Gotthardkirche
Deze evangelische parochiekerk staat in de Altstadt en draagt de naam van een bisschop uit de 11de eeuw. Hij werd heilig verklaard vlak voor dat men met de bouw van de kerk begon. De mooie kerk werd gebouwd in de 15de eeuw als drie-schepige gotische hallenkerk. Bij de laatste restauratie is een prachtige middeleeuwse plafondschildering ontdekt. Ook vind je er een 500 jaar oud eenhoorntapijt in de doopkapel. Hierop wordt een edel jachtfeest in Bourgondische hofkledij getoond.
In het midden vlucht een eenhoorn in de schoot van een jongedame. De mensen van de middeleeuwen geloofden nog steeds in het bestaan van de eenhoorn. In feite was het een mythisch wezen dat slechts in vele legendes ‘leefde’. De kerk was geen uitzondering. Volgens een christelijke legende, doodt de engel Gabriël met honden de eenhoorn, deze redt zichzelf in de baarmoeder van de Maagd Maria. Dat zou de incarnatie van Christus moeten symboliseren.
Nikolaikirche
De kerk werd voor het eerst genoemd in 1173. De Nikolaikirche is één van de oudste bakstenen gebouwen in de stad. De stadshistoricus Otto Tschirch denkt zelfs dat dit het oudste kerkgebouw in de Mark Brandenburg is. In de periode van de 14e en 15e eeuw werd de kleine kerk, die sindsdien in ruïnes was vervallen, vaak misbruikt voor onderdak. Dus gebruikte Johann von Quitzow het gebouw op de avond van 8 maart 1403 als een schuilplaats voor zijn teams tijdens een aanval op de oude binnenstad van Brandenburg.
Tegenwoordig behoort de kerk tot de Holy Trinity Catholic Church, die ze in de jaren negentig van de St. Gotthardt-kerk ontving via een geschenkcontract en vervolgens gerenoveerd. De kerk wordt gebruikt voor kerkdiensten, maar is ook een oecumenische ontmoetingsplaats. Het herdenkt ook de slachtoffers van het nationaalsocialisme in de stad.
Het interieur van de kerk is eenvoudig gehouden. Het kruis dateert uit de 16e eeuw en werd gerestaureerd in 1903 en 1993. Naast Jezus Christus worden de symbolen van de vier evangelisten getoond aan de uiteinden van de dwarsbalken. Je vindt een gebeds- en herdenkingsplaats op de zuidelijke muur van het gangpad. De kunstenaar Werner Nickel creëerde een Pietà uit een onderstam. Er zijn ook verschillende gedenkborden.
Het monument herdenkt misdaden in de oude gevangenis van Brandenburg, in de gevangenis van Brandenburg-Görden en over de hele wereld. Het oudste kunstwerk in het interieur is een doopvont gemaakt van hardsteen uit Namen. Dit is uit de 12e eeuw of eerder. Het staat in de apsis van het noordelijke gangpad. Deze doopvont stond oorspronkelijk in de Maternus-kapel in Haus Bürgel, die in de vroege 20e eeuw werd afgebroken. De eigenaar gaf het in permanent bruikleen aan St. Nikolai. De doopvont toont twee dierensymbolen, een leeuw en een griffioen.
Overnachten in Sachsen
Of je nu op zoek bent naar een fijn hotel, appartement of een vakantiehuis om met kinderen te overnachten maar dan wel met de nodige privacy. Of ben je meer van het kamperen en ben je op zoek naar een kampeerplek voor je camper, caravan of tent. Ook een aanrader zijn de unieke accommodaties zoals een boomhut of een cruise of rondvaartboot. Je hebt hier alle kanten op.
- TUI; Op zoek naar een voordelige vakantie in een hotel of appartement? TUI doet er alles aan om reizigers een onvergetelijke vakantie te bezorgen en de verwachtingen te overtreffen. De belofte is niet voor niets; discover your smile. Het aanbod vind je hier.
- Prijsvrij; Ideaal voor als je op zoek bent naar een fijne pakketreis in combinatie met vlucht, transfer en accommodatie in een hotel en appartement. Je weet hier zeker dat je nooit teveel betaald. Het aanbod vind je hier.
- Vakantiediscounter; Of je nu gaat voor de typische strandvakantie of toch liever een stedentrip. Bij Vakantiediscounter vindt je voordelige aanbiedingen. Inclusief fijne last-minute reizen. Het aanbod vind je hier.
- De Jong Intra Vakanties; Voor als je op zoek bent naar populaire autoreizen of pakketreizen, ook in combinatie met een cruise of een busreis. Het aanbod vind je hier.
- Travelstore; Een uitgebreid aanbod van hotels en appartementen, inclusief luxe accommodaties met zwembaden etc. Het aanbod vind je hier.
- Belvilla; Voor een onvergetelijke vakantie is er altijd een Belvilla: Belvilla heeft een verrassend en breed aanbod aan unieke vakantiehuizen met typische streekkenmerken op prachtige locaties. Het aanbod vind je hier.
- Campspace; Een aanrader voor als je op zoek bent naar een betaalbare en unieke accommodatie van boomhut, prive tent, glamping lodge of toch een eigen villa of vakantiehuis? Het aanbod vind je hier.
- ASCI Eurocampings; ASCI is de campingspecialist van Europa. Of je nu wilt gaan kamperen met een eigen tent, camper of caravan. Maar ook als je op zoek bent naar een glamping of chalet voor een vakantie in een huuraccommodatie. Het aanbod vind je hier.
- Natuurhuisje; Heerlijk ontspannen in een natuurlijke omgeving? Kies dan voor een natuurhuisje, deze vind je zowel op de natuurlijke bestemming als buiten de gebaande paden. Het aanbod vind je hier.
- SNP- Actief en avontuurlijk; Ideaal voor als je van actieve en avontuurlijke vakantie houdt en graag wandelt. Het aanbod bestaat uit zowel groepsreizen als individuele rondreizen met een aanbod van campings of hotels. Het aanbod vind je hier.
- Weimar Goethe; Bezienswaardigheden & Activiteiten - 30 augustus 2024
- Madrid Stedentrip; Bezienswaardigheden & Activiteiten - 10 juli 2024
- Tweede Wereldoorlog; interessante monumenten en musea in Nederland - 1 november 2022
Leave a comment