Champagnestreek & Epernay; Bezienswaardigheden & Activiteiten

De Champagnestreek ligt in het noordoosten van Frankrijk en is het meest noordelijke gebied dat te gebruiken is voor de wijnbouw. Door het gebied stroomt de Marne, een zijrivier van de Seine. De streek bestaat uit twee regio’s. De noordelijke regio ligt rondom de driehoek Reims, Épernay en Châlons-en-Champagne. De zuidelijke regio ligt ten zuiden van Châlons en wordt begrensd door Bar-sur-Aube, Bar-sur-Seine en Mussy-sur-Seine.

Door de wereldwijde, grote vraag naar champagne, werd in 2008 door de Franse wijnbranche besloten om de officiële champagnestreek uit te breiden met ongeveer 2.500 hectare, waardoor meer wijn geproduceerd kan worden. Het is een mooie streek waar van alles te zien en te doen is. Er zijn verschillende mooie steden en dorpjes en ertussen is mooie natuur te zien en natuurlijk de wijnvelden. In 2010 was ik in de herfstvakantie in deze streek. Eerder heb ik daarover al de blog over Reims geschreven en nu ga ik jullie vertellen over een aantal andere stadjes in de regio.

Epernay

Het stadje ligt tussen de wijngaarden en staat internationaal bekend als dé champagnehoofdstad. Het centrum heeft een rijke geschiedenis die direct verbonden is met de ontwikkeling van de champagneproductie en de uitvoer van deze bijzondere feestwijn. De ‘Champagne-avenue’ is een straat met alleen maar champagneproducenten en -handelaren en vele herenhuizen uit de negentiende eeuw, in klassieke of renaissancestijl, waar de bekende champagnes als Moët & Chandon, Perrier Jouët, Mercier en De Castellane onderdak vinden. Maar de echte bezienswaardigheid is natuurlijk ondergronds.

• Chateau Perrier: Dit herenhuis van de heer Charles Perrier werd gebouwd in de stijl van Lodewijk de 13e, gebouwd in natuursteen en met in het midden van de binnenplaats het gietijzeren ruiterstandbeeld uit 1900. In 1940 was hier het hoofdkwartier van het Engelse leger, daarna zat het Duitse leger er van 1942 tot 1944, en na de bevrijding zaten de Amerikanen in het gebouw.
• Het hôtel de ville, vroeger een herenhuis van de heer Auban-Moët, werd gebouwd in 1858. Het ligt in het midden van een mooi park. Binnen zie je luxueuze kamers, zoals de huwelijkszaal en de vergaderzaal.
• De Notre-Dame is gebouwd in een gedetailleerde 12e-eeuwse stijl, in de vorm van een Latijns kruis, met een koor bestaande uit vijf traveeën en een veelhoekige apsis, cirkelvormige randen en kapellen, een dwarsschip, en zes schiptraveeën met zijbeuken. De totale hoogte van de toren, inclusief spits en kruis, is 80 meter. De klokkentoren heeft een bourdonklok uit 1491, die uit de oude kerk Saint-Martin komt. Binnen zie je kerkramen uit de 16e eeuw, die het leven van de Heilige Maagd Maria tonen, ook uit de Saint-Martin en een groot orgel. Er zijn standbeelden uit de 15e en 16e eeuw en een grafsteen uit de 15e eeuw, met het beeld van Marguerite de Chateauvillain, abdis van Argensolles, een vrouwenklooster.
• De Jardin de l’Orangerie van Moët & Chandon werd ontworpen in 1807 door de kunstenaar Lorrain Isabey. Het park draagt de naam ‘Orangerie’ sinds het gebouw dient als overwinterplek voor de sinaasappelbomen. Zichtbaar vanaf de Avenue, maar niet te bezoeken.
• Theater Gabrielle Dorziat; Dit is een theater in Italiaanse stijl met mechanische installaties in oorspronkelijk staat. In 1902 werd het geopend. Bovenin de voorgevel vind je een allegorische groep van de beeldhouwer, Joseph Ascoli: de wijngaard die de theaterkunst inspireert. Het koepelplafond is een ontwerp van Meester Clairin. De foyer heeft mooie plafonds.
• De poort van Saint-Martin is een overblijfsel van de vroegere kerk en één van de oudste monumenten van het stadje. Je ziet stenen ornamenten versierd met onder andere salamanders die deze poort in verband brengen met de tijd van François 1 (1540).

Troyes

Als historische hoofdstad in de Champagnestreek dankt Troyes zijn aanzien aan de markten in de middeleeuwen en aan de voorspoed van de graven van Champagne. Het begon met Hendrik I van Champagne. Ook begonnen in deze periode de jaarmarkten van Champagne. Troyes kende een grote economische bloei en gaf haar naam aan de gewichtseenheid troy ounce, die voor de prijsstelling van edele metalen nog steeds gebruikt wordt. Dankzij de rivieren in het gebied waren er vele tapijtateliers, molens, looierijen, weverijen en papierfabrieken. Vanaf de 14e eeuw was het papier van Troyes zeer beroemd in Europa.

In 1285 werd Troyes, samen met Champagne en Navarra, toegevoegd aan het Franse koninkrijk. Dit kwam door het huwelijk van Johanna van Navarra, de laatste gravin van de Champagne, met de latere koning Filips de Schone. Champagne werd een uitgestrekte provincie van het koninkrijk Frankrijk, tot aan de Franse Revolutie. Het Verdrag van Troyes, dat in 1420 hier getekend werd door de Franse koningin Isabella van Beieren, de hertog van Bourgondië en de Engelse koning, betekende een keerpunt in de Honderdjarige Oorlog. De onterfde kroonprins kreeg hulp van het boerenmeisje Jeanne d’Arc en heroverde zijn land.

• In de binnenstad vind je middeleeuwse vakwerkhuizen, die vanuit de lucht de vorm van een champagnekurk heeft.
• Het stadhuis is uit de zeventiende eeuw. Het heeft een standbeeld van Minerva op de gevel en boven de ingang het revolutionaire motto in zijn oorspronkelijke vorm: eenheid ondeelbaarheid van de Republiek – vrijheid, gelijkheid, broederschap, of dood.
• De Zwarte Leeuw is een hotel met renaissancegevel. Het heeft een wenteltrap van zeer zeldzaam hout. Het grootste deel is nu van steen. Het was van de familie Huez.
• Het Hôtel-Dieu-le-Comte werd gesticht door graaf Henry I van Champagne en werd geleid door de nonnen van de Orde van St. Augustinus tot de Franse revolutie. Hier vind je in een serre gebrandschilderd glas genaamd de “Stad van gebrandschilderd glas”.
• De kathedraal Saint-Pierre-et-Saint-Paul, gebouwd in 1208, is de zetel van het bisdom Troyes. De kathedraal heeft maar één toren. De kathedraal is gewijd aan de apostelen Petrus en Paulus. In 1420 was de kathedraal de plechtige ontmoetingsplaats voor de ondertekening van het verdrag van Troyes. In 1204, het beleg van Constantinopel, stuurde de bisschop van Troyes, onder de kostbare voorwerpen een groot zilveren kruis van de schatkamer van de Byzantijnse keizers naar de kathedraal. Er is een stuk hout dat vereerd is omdat het was losgemaakt van het kruis van Jezus Christus. Een kist van ivoor en zilver heeft een scène over het jagen op leeuwen en een jacht op wilde zwijnen. Deze schat kun je bekijken in de Tresor van de kathedraal.
• Saint-Urbain Basilica is een gotische kerk gebouwd door paus Urbanus IV uit de 13e tot de 20e eeuw op het terrein van de winkel van zijn vader. Het is gotisch met geglazuurde dakpannen. Er zijn prachtige glas-in-loodramen te zien. De doopvont, uit de kerk van Saint-Pierre-aux-Nonnains, is uit de vijftiende eeuw.
• De Saint-Nizier kerk is gebouwd in de zestiende eeuw, en dankt zijn naam aan de overblijfselen van Saint-Nizier, uit de zesde eeuw. De kerk is in gotische stijl gebouwd en heeft veel bijzondere gebrandschilderde ramen die Christus uitbeelden, het leven van de heiligen, Onze-Lieve-Vrouw van Smarten en het Laatste Oordeel.
• De oudste kerk in Troyes is de kerk Sainte-Madeleine (gebouwd tussen de 13e en de 16e eeuw). Het heeft een standbeeld van St. Martha, en een bijzonder glas-in-loodraam van de schepping. Er zijn prachtige glas-in-loodramen te zien.

Troyes is ook een kunststad. Er zijn verschillende musea en galerieën:

• Het Musée d’art moderne de Troyes werd geopend in 1982 door François Mitterrand via een schenking van een collectie moderne kunst door Pierre en Denise Lévy aan de gemeente Troyes in 1976. Zij hadden fortuin gemaakt in de textielindustrie. Het museum is gevestigd in een voormalig bisschoppelijk paleis uit de zestiende en zeventiende eeuw, vlak naast de kathedraal. De collectie geeft een vrijwel compleet overzicht van de belangrijkste stromingen in de Franse kunst vanaf de tweede helft van de 19e eeuw tot ongeveer 1960. Vooral de schilderkunst, maar ook de beeldhouwkunst is vertegenwoordigd. Uit de tweede helft van de 19e eeuw zijn er bijvoorbeeld werken van Jean-François Millet, Gustave Courbet, Honoré Daumier, Edgar Degas, Georges Seurat, Maximilien Luce, Paul Gauguin, Edouard Vuillard, Pierre Bonnard en Félix Vallotton. Uit de 20e eeuw zijn er werken van bijvoorbeeld André Derain, Georges Braque, Maurice Vlaminck, Albert Marquet, Raoul Dufy, Othon Friesz, Kees van Dongen, Chaïm Soutine, Amedeo Modigliani, Juan Gris, Roger de La Fresnaye, Jean Metzinger, Henri Matisse, Georges Rouault, Robert Delaunay, Jacques Villon, Max Ernst, Balthus, Nicolas de Staël en Bernard Buffet. In de collectie beeldhouwkunst zie je werk van onder anderen Edgar Degas, André Derain, Aristide Maillol, Auguste Rodin en Ossip Zadkine.  Het museum heeft ook een collectie van glasontwerpen van Maurice Marinot in de art deco-stijl. Daarnaast zijn er voorbeelden van primitieve kunst en keramiek. Meer informatie vind je hier.
• La Maison de l’Outil et de la Pensée Ouvrière is een museum in een herenhuis in renaissancestijl uit 1556, Hôtel de Mauroy. Het heeft een verzameling handgemaakte gereedschappen uit de achttiende en negentiende eeuw. Elk jaar zijn er thematische tentoonstellingen. Meer informatie vind je hier.
• Het Musée de Vauluisant is gewijd aan de 16e-eeuwse kunst uit de regio en aan de bonnetterie (breiwerk, vooral kousen), ooit een specialiteit van de stad. Je vindt het museum in een prachtig 16de-eeuws renaissancegebouw. Je ziet er geschilderde panelen, beelden en gebrandschilderd glas uit de gotische periode tot het renaissancetijdperk. Meer informatie vind je hier.

Châlons-en-Champagne

Midden in de regio Champagne-Ardenne ligt de stad Châlons-en-Champagne. Châlons was lang een zeer belangrijke handelsplaats door de ligging aan de rivier de Marne en aan de Via Agrippa, de doorgangsweg van Rome naar Boulogne-sur-Mer aan de Franse westkust. Je vindt in deze stad veel bijzondere vakwerkarchitectuur.

• De kathedraal Saint-Étienne werd na een brand in de 13e eeuw gebouwd in gotische stijl. Er is nog een toren in Romaanse stijl uit de twaalfde eeuw bewaard gebleven. In de kathedraal zie je prachtige glas-in-loodramen uit de zestiende eeuw. In de schatkamer zie je dertiende-eeuwse gebrandschilderde ramen en een heiligdom Saint-Remi gemaakt van email, een zijden portemonnee en een reliekschrijn in de vorm van een arm. Uit de twaalfde eeuw zijn nog de zijden mijter, een schoen van Malachie d’Armagh, en een fragment van de begrafenismat van Bernard van Clairvaux bewaard gebleven. De vloer dateert uit de twaalfde eeuw.
• De kerk Notre-Dame-en-Vaux is in romaanse en vroeggotische stijl gebouwd. De kerk is een voormalige kapittelkerk en heeft net als de kathedraal mooie glas-in-loodramen uit de 16e eeuw. Deze kerk is een halte op de Pelgrimsroutes in Frankrijk naar Santiago de Compostella en staat daarom op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Er zijn vier torens in romaanse stijl. Twee hoge aan de voorkant en twee lagere aan de achterkant. De kerk heeft vele kapellen en luchtbogen. De kapellen hebben vloeren versierd met platen die zijn verrijkt met Bijbelse scènes. Ook zie je vele schilderijen: een drieluik van de aanbidding van de wijzen uit de kerk van Saint-Loup, de werken van Claude François. Verder zijn er veel grafstenen en prachtige beelden.
• Je vindt hier ook het musée du cloître de Notre-Dame-en-Vaux. Dit museum voor middeleeuwse heilige kunst werd gesticht en geopend in 1976, nadat er archeologische opgravingen waren uitgevoerd op de plaats van het voormalige klooster van het kapittel Notre-Dame-en-Vaux. Het heeft een mooie verzameling van sculpturen. Dit klooster is een belangrijk monument in de geschiedenis van de beeldhouwkunst uit de tijd tussen romaanse en gotische kunst.
• De kerk Saint-Alpin is vernoemd naar de bisschop van Chalons aan het begin van de vijfde eeuw. Het bestond al in de negende eeuw en werd rond 1170 herbouwd in een gotische stijl met een romaanse basis. Aan het begin van de vijftiende eeuw werd een nieuw veelhoekig koor gebouwd, omringd door grote gekleurde ramen. Een reeks kapellen werd toegevoegd over de gehele lengte van de zuidelijke gang, ook met mooie glas-in-loodramen.
• Het Musée Garinet is een museum voor kunst en historische memorabilia. Het is vernoemd naar de verzamelaar Jules Garinet. Hij was een bekende bibliograaf, geleerde en archeoloog, en had thuis een grote, uitgebreide bibliotheek, een galerij met schilderijen van meesters, een verzameling kunstvoorwerpen en historische stukken. Het museum is in een gotisch huis, het oudste stenen huis in de stad. Het huis is gebouwd rond 1515. De binnenplaats en de tuingevels hebben nog steeds de gotische ramen en een smeedijzeren poort. Het museum is sinds 1899 open voor het publiek, maar kan alleen op afspraak worden bezocht op woensdag- en vrijdagochtend en elke eerste zondag van de maand, van 14.00 uur tot 18.00 uur.
• Het Raadhuis is gebouwd in de 18de eeuw. De gemeenteraad kwam vanaf 1417 bijeen in het Porte de Vaux-ziekenhuis. Dit was gewijd aan Ste-Marthe. De plek is in de 16de eeuw deels verwoest. De kapel en een ziekenzaal zijn bewaard gebleven. Toen de pest woedde, werden de ziekenbedden verdeeld tussen de andere ziekenhuizen (St-Maaur en St-Léger). Het gebouw werd herbouwd in gotische stijl, daarna opnieuw in 1772 om ruimte te maken voor het huidige gebouw. Binnen zijn vooral de trap, de raadszaal en de eresalon erg mooi versierd.
• Het Museum voor Schone Kunsten en Archeologie is opgericht in 1794 om schatten van de kerken en emigranten te bewaren en tentoon te stellen. Er is een mooie verzameling schilderijen te zien van onder andere Joos de Momper, Jacques Cazotte, Pierre Brébiette, Joos van Cleve, Robert Antral en Joseph Navlet. Ook zijn er verschillende beelden van Rodin. Verder is er de mooie verzameling emaille uit de zestiende en zeventiende eeuw. In de hal voor de middeleeuwse archeologie zie je de middenplaten van een dertiende-eeuwse kruis en veel sculpturen en altaarstukken. In de Dorin-Tierry-kamer kun je een ornithologische verzameling van bijna 2.000 vogels bekijken, één van de grootste in Frankrijk, en een verzameling fossielen. Meer informatie vind je hier.

St. Remi Basiliek

De St. Remi basiliek is de oudste van Reims en de grootste Romaanse kerk van Noord-Frankrijk. In 852 werd er al op deze plek een kerk gewijd. Later werd er een nieuwe kerk gebouwd die recht zou doen aan de heilige St. Remi die hier begraven ligt en de gouden schaal waarin de olie werd bewaard waarmee de koningen werden gezalfd. Je komt de kerk binnen via een zijportaal en wordt meteen overweldigd door de beeldengroep “Graflegging” uit 1530 en het centrum van de kerk met het graf van St. Remi en wederom de schitterende glas-in-loodramen.

De kooromgang is ook erg mooi met zijn zijkappelen en de drie verdiepingen met zuilbogen. Persoonlijk vond ik deze kerk ook indrukwekkender dan de kathedraal in het centrum van Reims. Vanaf de heuvel waar deze basiliek op was gebouwd kon je goed het centrum zien met de kathedraal. Helaas was de gevel aan de voorzijde niet goed zichtbaar door de kermis.

Champagnehuis Taittinger

Om half twaalf begon de rondleiding en daalden we met een lift af naar de kelders die hier gebouwd zijn door de Romeinen die de bergen afgraven voor het bouwmateriaal in zeer opmerkelijke smalle pijpen en vervolgens pyramidevormig uitlopend. Later werden deze opgravingen gebruikt door de abdij die hierboven was gelegen en de champagne werd bewaard. Via drie deuren was er toegang tot de abdij.

Deze locatie bezat ruim 4 km aan gangen waarin champagneflessen 8 tot 10 jaar wachten tot ze verkocht konden worden. De gangen waren vroeger aangesloten op de kathedraal en de basiliek St. Remi. Aan het einde van de rondleiding mochten we natuurlijk ook de champagne proeven, persoonlijk vond ik hem niet zoet genoeg en heb ik wel betere champagne gehad. Helaas werd het gebouw waar het proeven plaatsvond verbouwd voor een groter toeristisch centrum met shop waardoor er veel geluidsoverlast was en je met grote groepen in een klein zaaltje werd gepropt.

Musee st. Remi

Dit museum is gevestigd in het voormalige gigantische St. Remiabdij met maar liefst twee voorportalen en gebouwen in verschillende bouwstijlen. Zo was er een erg mooi trappenhuis uit 1778 en een gotische zaal dat op de lijst van Unesco werelderfgoed is geplaatst. De collectie bevat op de begane grond voornamelijk voorwerpen uit de Gallo-Romeinse tijd en en op de eerste verdieping zalen met voorwerpen uit verschillende tijdsperiodes.

Vooral de maquettes uit de prehistorie en Romeinse tijd waren erg mooi en een aanvulling op de rest van de voorwerpen die je in ieder ander soortgelijk museum kan vinden en gaven een goed beeld van het leven in die tijd. Persoonlijk kan ik daar heel erg in opgaan en bedenken hoe het leven zou zijn geweest als Romein.

Champagne route Saint-Thierry Massief

De Champagneroute rondom het Saint-Thierrymassief begint in de buurt van het hotel en voerde in het begin voornamelijk door landbouwgebied. Het was een heel andere route dan de vorige avond met iets grotere dorpjes met hele mooie uitzichten, waaronder een panorama over Reims en dorpjes die tussen de heuvels lagen. Ook de dorpjes zelf met bloemen, fonteinen en kerkjes waren erg mooi. Zoals het aangezicht van de parochiekerk in het dorpje Queuz.

De heuvels waren erg steil waardoor ik op een zeer steile helling in de bocht een hellingproef moest doen en straatje keren in een straat waar de ruimte werd geblokkeerd door andere auto’s. Gelukkig vond de auto het allemaal prima en kwamen we veilig terug in Reims. Halverwege hebben we nog een klein uitstapje gemaakt naar Fismes voor een kop warme chocolademelk in de plaatselijke stamkroeg en een fotomoment van het zeer sierlijke Hotel-de-Ville.

• Over
• Laatste berichten

Astrid Tillemans

Hoi, ik ben Astrid, bouwjaar 1983. Ik heb de lerarenopleiding geschiedenis en Mens & Maatschappij gedaan en lesgegeven op middelbare scholen in de vakken geschiedenis en aardrijkskunde. Mijn hobbies zijn lezen, reizen en alles wat met kunst en geschiedenis te maken heeft. Verder volg ik graag sport, zoals tennis, turnen en voetbal.

Laatste berichten van Astrid Tillemans (alles zien)

• Tweede Wereldoorlog; interessante monumenten en musea in Nederland - 1 november 2022
• Madrid Stedentrip; Bezienswaardigheden & Activiteiten - 24 januari 2022
• Groningen stad; bezienswaardigheden & activiteiten - 2 januari 2022

Je zou ook interesse kunnen hebben in

Vakantie Noord-Frankrijk; Bezienswaardigheden & Activiteiten Franse Ardennen; Bezienswaardigheden & Uitjes Chateau Fort Sedan; grootste kasteel ter wereld Bourgogne met kinderen; Bezienswaardigheden & Activiteiten Dordogne met kinderen; Bezienswaardigheden & Activiteiten