Deventer is één van de oudste steden van Nederland. Al in 952 wordt Deventer in een schenkingsoorkonde van koning Otto I als stad genoemd. De stad heeft het oudste stenen huis, het oudste wandelpark en met de Atheneumbibliotheek ook de oudste wetenschappelijke bibliotheek van Nederland. Deventer staat bekend als de ‘Koekstad’ vanwege de bekende Deventer koek. Dus dan weet je wat je moet nemen bij de koffie 😉
Bezienswaardigheden centrum Deventer
De Brink
In mei 2015 was ik een dagje in Deventer en ik vond het een erg mooie en leuke stad met veel monumenten. Het middelpunt van de binnenstad wordt gevormd door de Brink, een langgerekt marktplein omringd door bomen en terrassen. Hier vind je de Waag waarin het Historisch Museum Deventer en de VVV gevestigd zijn, het Speelgoed- en blikmuseum, het woonhuis van Rutger Jan Schimmelpenninck, de voormalige poortwoning Penninckshoek uit 1583, en het huis De Drie Haringen. Op het plein staat de Wilhelminafontein met het beeld van de Deventer stedenmaagd, als herinnering aan de aanleg van de waterleiding eind 19e eeuw en ter ere van de inhuldiging van koningin Wilhelmina. Ook is er een imposant bronzen beeld van Nobelprijswinnaar Albert Schweitzer, de bekende tropenarts en zendeling heeft tijdens zijn leven meermalen het orgel van de Lebuïnuskerk bespeeld.
Je vindt hier ook het Deventer koekwinkeltje met Deventer koek. In de zomerperiode is er tweemaal per week “Spelen op de Brink”, een populaire kinderactiviteit. Ook vinden er met regelmaat grotere evenementen plaats op het plein. Op vrijdagmorgen en op zaterdag wordt er weekmarkt gehouden. Na de aanleg van de nieuwe stadsmuur (rond 1350), verplaatste een belangrijk deel van de scheepvaart zich naar de haven in de monding van de Schipbeek. Zo werd de Brink een belangrijk centrum voor de handel. Kooplieden kwamen hier bij elkaar om te handelen op de vijf grote jaarmarkten.
De Waag
Het belangrijkste gebouw op het plein is de Waag, een laatgotisch gebouw uit 1528 waar nu Museum De Waag te vinden is. Het is het oudste waaggebouw in Nederland. Er zijn drie bouwlagen, een traptoren, een klok en drie spitstorentjes. Aan de voorkant zie je een laatmaniëristisch bordes met drie zuilen. Aan beide kanten zijn trappen. Het gebouw was als waag in gebruik tot 1862. Bij de trap naar het bordes zitten twee zandstenen leeuwen en de gevel is versierd met de reliëfstenen Kiek in de Pot en Morgenster. Aan de gevel hing eeuwenlang een koperen ketel waarin valsemunters levend in de olie werden gekookt. Dit overkwam onder anderen in 1434 de muntmeester van de heer van Batenburg op beschuldiging van valsmunterij. Sinds 2017 is de ketel verplaatst naar het voorportaal van de waag en daar te bezichtigen. De gaten die te zien zijn in de ketel werden er in 1813 door soldaten van het Napoleontische leger in geschoten.
Naast belangrijke stukken uit de Deventer historische collectie zijn er in het museum wisselende tentoonstellingen met een specifiek thema te zien. Deze worden georganiseerd door de organisatie “Deventer verhaal”. Later in deze blog vertel ik nog meer over musea.
Stadhuis
Ook mooi is het Stadhuis aan het Grote Kerkhof, in een 17e-eeuws pand met een middeleeuwse kern. Het stadhuis heeft diverse bouwstijlen. De voorgevel is classicistisch en uit het einde van de 17de eeuw, de zijgevel van het vroegere Wanthuis in de Polstraat is uit 1662. Het heeft een bijzonder interieur met stucwerk, schouwen, gildeborden, betimmeringen en een burgemeesterstoel. In de oude raadszaal hangt het schilderstuk van Gerard ter Borch II “De magistraat van Deventer” uit 1667. Naast het oude stadhuis staat sinds 2016 een nieuwe. Bijzonder daaraan is het raamwerk met 2.264 vingerafdrukken van inwoners van Deventer.
Grote Synagoge
De Grote Synagoge is een eind-19e-eeuws gebouw in Moorse stijl. Je ziet details in Spaans-Moorse stijl, zoals minaretachtige torentjes. Op die torentjes stonden halve maansikkels. In het midden, direct boven de stenen tafelen met de tien geboden, stond op een staak een grote davidster. Aan de voorzijde van het gebouw zie je een gietijzeren hek.
In de Tweede Wereldoorlog is op 25 juli 1941 een groot deel van de joodse elementen van het interieur vernield door een groep NSB’ers. Na de bevrijding bleek de weggevoerde joodse gemeenschap van Deventer voor een groot deel in Duitse kampen vermoord. De resterende leden van de Joodse Gemeente zorgden voor de restauratie van de synagoge, die in juni 1947 opnieuw werd ingewijd. Omdat het gebouw toch te groot bleek werden de diensten verplaatst naar een kleiner pand. De synagoge aan de Golstraat werd verkocht aan de plaatselijke christelijke gereformeerde kerk. Die gebruikte het gebouw tot 2010 voor de eredienst. In de zaal werden een pijporgel en een kansel geplaatst, maar verder veranderden het interieur en exterieur van het gebouw niet. Banken bleven behouden en ook de hooggeplaatste vrouwengalerij, de kroonluchter en veel andere details van het interieur zijn origineel.
Proosdij; oudste stenen woonhuis
De Proosdij in de Sandrasteeg is het oudste stenen woonhuis (uit omstreeks 1130) van Nederland. De oudste kern van het gebouw is uit 1130 en is opgetrokken uit trachiet en tufsteen, steensoorten die aangevoerd werden vanuit de Eifel. Op de tweede verdieping zijn restanten aanwezig van drie Romaanse vensters. De Proosdij was tot de Reformatie de residentie van de proost van het kapittel van de Lebuïnuskerk. De proost had de leiding over dit college. Op de begane grond was een kapel gewijd aan Bonifatius, ernaast en erboven waren ontvangstruimtes en woonvertrekken gevestigd.
Na het beleg van Deventer werd de proosdij aan de Katholieke Kerk onttrokken en kwam ze in handen van de Staten van Overijssel. Het huis werd in 1677 verkocht aan majoor Hendrik de Sandra, een hoge militair uit het Staatse leger, die er ging wonen met zijn gezin. De huidige Sandrasteeg heeft hieraan haar naam te danken. Een gebied achter de Proosdij dat deel uit had gemaakt van het bisschopshof kreeg in diezelfde tijd een bestemming als marktplein en heet sindsdien Stromarkt.
Bolwerksmolen
De Bolwerksmolen is al meer dan 150 jaar oud. De molenaar en de vrijwilligers laten je graag zien, hoe zij van ‘dik hout planken zagen’. Maar eerst moeten zij de zagen slijpen en de stammen uit het water takelen. Dat gebeurt allemaal, terwijl jij toekijkt. En wat wil jij nog meer weten over de bomen, de zaagslede, het “wateren” en het zagen? Vraag het gerust en de molenaar legt alles uit.
Meer informatie vind je hier.
Musea
Museum de Waag
Museum De Waag is gevestigd in de Waag aan de Brink. Het museum heeft afwisselende tentoonstellingen met archeologische vondsten, schilderijen en zilverwerk. Ook zijn er driedimensionale reconstructies en overblijfsels van de industriële geschiedenis van Deventer te zien. Het museum toont vooral pronkstukken uit de Deventer Collectie die de laatste honderd jaar en nog langer geleden bijeen gebracht is.
Meer informatie vind je hier.
Speelgoedmuseum
Het Speelgoedmuseum (voorheen Speelgoed- en blikmuseum) vind je aan de Brink vlakbij de Waag. Het heeft veel uit blik gemaakt mechanisch speelgoed in de collectie. Het is gevestigd in twee laatmiddeleeuwse koopmanshuizen. Het heeft een grote collectie speelgoed uit het verre en recente verleden. Het Speelgoedmuseum opende zijn deuren in 1932 in het gebouw De Drie Haringen. Het bestond toen uit een kinderkamer vol speelgoed. In 1971 werd het Museum voor Mechanisch Speelgoed geopend in de Noordenbergstraat. Dat museum sloot in 1983 en het Speelgoedmuseum verhuisde naar de huidige locatie. Met meer dan 13.000 objecten beheert het museum de grootste openbare collectie speelgoed van Nederland.
De vaste collectie van het museum bestaat onder andere uit 2000 treinen en mechanisch speelgoed, 200 poppenhuizen van 1850 tot heden, en ongeveer 350 poppen. Verder is er een verzameling kinderboeken en –prenten, optisch speelgoed als kijkdozen, stereoscopen of toverlantaarns, constructiespeelgoed, buitenspeelgoed en spellen.
Meer informatie vind je hier.
Lees ook: Speelgoedmuseum Deventer
Kunstenlab
Het Kunstenlab organiseert tijdelijke exposities van hedendaagse kunst, zowel in de eigen expositieruimtes als in de openbare ruimte. Daarnaast is het Kunstenlab een kunstuitleen, een servicebureau voor kunstenaars en bemiddelt het in atelierruimte. Het Kunstenlab is gevestigd in een verzamelgebouw voor de beeldende kunsten, waar verder kunstenaarsateliers en bedrijven op gebied van cultuur en media gevestigd zijn.
Meer informatie vind je hier.
Etty Hillesum Centrum
Het Etty Hillesum Centrum is een expositie- en herinneringscentrum over de plaats die de Joodse gemeenschap tot de Tweede Wereldoorlog innam in de stad Deventer. Het is ook een plek voor culturele, educatieve en ontmoetingsactiviteiten gericht op verdraagzaamheid en vrijheid. De inspiratiebron daarbij is het leven en werk van Etty Hillesum. Het centrum vind je in een voormalige synagoge aan de Roggestraat.
Meer informatie vind je hier.
Kerken in Deventer
Lebuïnuskerk
De bekendste kerk van Deventer is de Lebuïnuskerk, een laatgotische kerk met romaanse delen uit de 11de eeuw en een torenkoepel uit begin 17de eeuw. In de middeleeuwen was het de hoofdkerk van de stad. Je moet de kerk niet verwarren met de Broederenkerk die officieel de R.K. Sint-Lebuïnuskerk genoemd wordt. De huidige kerk is gebouwd in de 15de/16de eeuw. De kerk was ooit rijkversierd met muurschilderingen en stond vol heiligenbeelden en altaren, maar aan deze katholieke pracht kwam een eind nadat de calvinisten de kerk in bezit namen en haar omdoopten tot Grote Kerk. Het interieur werd ernstig vernield en ten slotte witgepleisterd. In de kerk zijn nog op verschillende plaatsen de gevolgen van de Beeldenstorm zichtbaar. Muurschilderingen van voor de Reformatie zijn tijdens de restauratie in 1927 teruggevonden in de crypte en in de Magistraatskapel die speciaal voor de stadsbestuurders was gebouwd. De romaanse crypte is bewaard gebleven, die sterk lijkt op de crypte van de Pieterskerk in Utrecht.
Het is mogelijk om tegen betaling de kerktoren te beklimmen en de stad vanaf boven te bekijken.
Meer informatie vind je hier.
Magistraatskapel
De Magistraatskapel werd in 2012 geschikt gemaakt voor kleine bijeenkomsten. Er werden twaalf glas-in-loodramen met expressionistische voorstellingen van profeten en evangelisten gebruikt. Ze komen uit de gereformeerde kerk aan de Smedenstraat. Oorspronkelijk had de kerk aan de westzijde een stel torens. De centrale toren en vier kleinere. Na vier eeuwen werden ze in 1454 grotendeels gesloopt. De eerste steen voor de huidige toren legde men in de zomer van 1459. Voor een tweede toren ten noorden van de eerste zijn wel de fundamenten aanwezig, maar hij is nooit gebouwd.
Het bovenste gedeelte van de toren, de koepel, wordt ook wel de lantaarn genoemd. Het is een ontwerp van de bekende bouwmeester Hendrick de Keyser uit 1613. Op de koepel staan de woorden Fide Deo, Vigila, Consule, Fortis Age. Dit betekent: Vertrouw op God, wees waakzaam en bedachtzaam, handel kloekmoedig. Rondom de voet van de lantaarn is een bewandelbaar dek. De Lebuïnustoren is regelmatig te beklimmen. De smalle trap naar de tweede omgang bestaat uit 220 treden.
Oude Mariakerk
Tegen de Lebuïnuskerk aan ligt de Oude Mariakerk, die eind 13e eeuw gebouwd werd, maar al sinds 1591 niet meer als kerk in gebruik is. Het is nu een ruïne waarvan nog één zijbeuk intact is, deels verscholen achter huizen en winkeltjes. Lange tijd is er een doorgang geweest tussen beide kerken. Aan de kant van het Grote Kerkhof werden de “Maagdenhuisjes” gebouwd waar alleenstaande vrouwen woonden. Na het Beleg van Deventer in 1578 vonden de calvinisten vier kerken te veel. De Mariakerk werd aan de eredienst onttrokken en er waren plannen om de kerk te slopen. De Sacramentskapel is blijven staan, daar zit horeca in. De Sacramentskapel, zuidbeuk en Maagdenhuisjes zijn beschermd als rijksmonument.
Sint-Nicolaas- of Bergkerk
De gotische Sint-Nicolaas- of Bergkerk, met twee romaanse westtorens, van rond 1200 staat op het hoogste deel van het middeleeuwse Bergkwartier. Het 15e-eeuwse Buiskensklooster is een voormalig zusterhuis van de Zusters van het Gemene Leven, en is nu het stadsarchief en bibliotheek. Je kan de kloostertuin nog bekijken. Er is een legende die beschrijft hoe tot de bouw van de Bergkerk zou zijn gekomen. Twee Deventer zussen, Martha en Beatrix, waren onder de indruk van een ridder die in Deventer was gekomen. Zij vonden deze man allebei erg leuk… Beatrix trouwde uiteindelijk met de ridder, terwijl ze Martha alleen achterliet. Martha liet daarna de kerk met de twee torens bouwen, de ene iets hoger dan de ander, omdat de beide zussen ook in lengte verschilden. Dit zou het verschil in hoogte tussen de beide westtorens verklaren.
Broederenkerk
De Broederenkerk is van oorsprong een kloosterkerk uit de 14e eeuw, gebouwd in opdracht van Eleonora van Engeland, hertogin van Gelre. Voordat de kerk werd gebouwd, was er op die plaats rond 1300 al een klooster gesticht door de minderbroeders Franciscanen. Hoewel de broeders in 1579 weggingen, herinnert de naam van de kerk aan hun aanwezigheid.
Deventer met kinderen
Pondje over de IJssel
Een heel avontuur met kinderen is een bezoekje aan de andere kant van Deventer en de overtocht te maken met het pondje. Handig, want aan de ene kant kan je gratis parkeren bij parkeerplaats de Worp om vervolgens met de voetveer de oversteek te maken naar het centrum.
Meer informatie vind je hier.
Flierefluiter (Raalte
Een overdekte speeltuin met maar liefst 4 hectare spelplezier. Ook leuk: een indoorzandbak! Ook de kinderboerderij is zowel binnen als buiten. Dus ja: een compleet geheel dit keer ook binnen!
Meer informatie vind je hier.
Lees ook: Recreatie- en Speelboerderij de Flierefluiter Raalte
Ulebelt; Natuur & Milieu educatie & kinderboerderij
Strijk neer op het gezellige terras terwijl de kinderen heerlijk spelen op de natuurspeelplekken en dieren aaien en knuffelen op de kinderboerderij. Voor kinderen tot 7 jaar is er een speelplaats ‘de Takkenbende’ en een natuurspeelplek met ontdekhoekjes. Voor peuters is er een klimbosje. Voor de grotere kinderen is er de Waterstam, een avontuurlijke natuurspeelplek met hutten, en een groot waterspeelplek. Trek dus oude kleren en laarzen aan zodat je urenlang kan ravotten!
Meer informatie vind je hier.
Woeste Willem Speelnatuur
Woeste Willem is een natuurspeelplek in Deventer. Geen schommels en glijbanen in deze speeltuin, maar spelen met boomstammen, water en modder! Ga lekker op ontdekkingstocht en trek vooral je alleroudste kleren aan, want hier mag én ga je lekker vies worden. Je vindt deze natuurspeeltuin aan het einde van het Worpplantsoen, achter de dijk.
Meer informatie vind je hier.
Air Fantasy
Trek je schoenen maar alvast uit! Want met Air Fantasy springkussen paradijs geniet je van een dag vol klauteren, stuiteren, springen en glijden. Air fantasy bied een betaalbaar uitje aan voor basisschool kinderen.Voor € 5,- zijn de kinderen uren zoet. Van avontuurlijke stormbanen tot aan spectaculaire en kolossale spring- en spelkussens. Hiermee biedt Air Fantasy een veelzijdige mix voor jong en oud. Bovendien is er volop ruimte voor andere activiteiten, zoals een creatieve knutselhoek en een speelhoek voor de allerkleinsten. Natuurlijk is er ook plek om uit te rusten , een uitgebreide zitgelegenheid en horeca.
Meer informatie vind je hier.
Sport & Belevingscentrum de Scheg & Zwembad Blue Lagoon
Bij Sport- en Belevingscentrum de Scheg kun je niet alleen terecht voor zwemmen, maar ook spelen, karten en voetballen. In het zwemgedeelte vind je onder andere stroomversnellingen, maar ook een waterkasteel. Er zijn ook drie glijbanen, waaronder een familieglijbaan, een glijbaan van 80 meter die voorzien is van lichteffecten en een wildwaterbaan. Deze stroomt met een reuzevaart naar beneden, langs scherpe bochten, draaikolken en andere verrassende effecten. Er zijn twee verschillende snelheden. Tegen extra betaling kun je gebruik maken van het IJslands Badhuis; dit is een spa & welness gedeelte met onder andere een traditionele droge landsauna, een bio-sauna met een tropisch karakter, een infrarood sauna, een stoombad, een belevingsgrot en een knuffelmuur. Pingo’s Island is een peuterbad speciaal voor kinderen tot 5 jaar waar ze kunnen spelen met zand en verwarmd water. Er is voldoende zitgelegenheid omheen. Voor een hapje & drankje kun je terecht in de trendy Rabobank Sky Lounge.
Meer informatie vind je hier.
Lees ook: De leukste subtropische zwembaden van Nederland
Deventer Stadsstrand
In het voorjaar van 2019 krijgt Deventer aan de westzijde van de IJssel een fijne nieuwe plek voor eten, drinken en buitenrecreatie aan de nieuwe hank van de Bolwerksplas. Het stadsstrand van Deventer is buiten, verrassend met veel aandacht voor de natuur, een bewust leven waar duurzaamheid een belangrijke rol zal spelen. Het hele concept is tijdelijk, mobiel en demontabel en het horecagedeelte zal worden opgebouwd uit modulaire units als belangrijkste bouwstenen.
Meer informatie vind je hier.
Andere uitjes
- Bounz Deventer; hier vind je meer informatie.
- Skatepark Burnside; hier vind je meer informatie.
Evenementen Deventer
Deventer heeft een aantal bekende en bijzondere evenementen, zoals de Deventer Boekenmarkt en het Dickens Festijn.
Boekenmarkt
De Boekenmarkt wordt gehouden op de eerste zondag van augustus aan de IJsselkade en op andere straten en pleinen. Het is de grootste boekenmarkt van Europa en trekt ieder jaar zo’n 120.000 bezoekers. Er zijn in totaal zo’n 875 kramen met honderdduizenden boeken, tijdschriften, kaarten enz. Ruim 6 kilometer markt met deelname van vele bekende boekhandelaren en antiquariaten uit het hele land. De markt begint officieel om 9.30 uur en duurt tot 17.30 uur. Om 7.00 uur komen echter al de eerste liefhebbers.
Op de avond vóór de boekenmarkt vindt Poëziefestival Het Tuinfeest plaats, een openlucht poëziemanifestatie in de binnenstadstuinen rond Theater Bouwkunde.
Meer informatie vind je hier.
Dickens Festijn
Tijdens het Dickens Festijn is de oude binnenstad voor een belangrijk deel ingericht in 19e-eeuwse stijl en zie je personages uit de verhalen van Charles Dickens. Dit tweedaagse evenement wordt op initiatief van buurtbewoners en middenstanders sinds 1991 gehouden in het weekend voor Kerstmis in het middeleeuwse Bergkwartier. Vrijwilligers spelen honderden personages uit de boeken van Charles Dickens (1807-1870) na, zoals Scrooge, Oliver Twist, Mr. Pickwick, Christmas Carol-zangers, weeskinderen, dronkaards, ambachtslieden en vele andere arme en rijke lieden. Het totale aantal acteurs bedraagt in 2014 ongeveer 900, waaronder honderden buurtbewoners, maar ook gezelschappen en individuen uit Deventer en ver daarbuiten. Hiervoor heeft de organisatie een collectie van 700 kostuums, die vanwege de kledingmaten niet allemaal tegelijk in gebruik zijn. Sommige acteurs bezitten hun eigen kleding in Victoriaanse stijl, de overige kostuums worden gehuurd. Het Dickens Festijn wordt jaarlijks bezocht door ongeveer 120.000 mensen. Er komen ook veel buitenlandse bezoekers, vooral uit Duitsland. In de Bergkerk zijn exposities en voorstellingen die te maken hebben met Dickens. De toegang tot het Dickens Festijn is gratis en alleen mogelijk via de Walstraat/hoek Keizerstraat. Vaak is er door drukte een wachttijd bij de toegang. In het Dickensweekend zijn er ook allerlei kerstmarkten, concerten en andere activiteiten in het kader van ‘Deventer Kerststad.’
Meer informatie vind je hier.
Deventer op Stelten
Deventer op Stelten is een straattheaterfestival door het hele centrum met tientallen deelnemende groepen en honderden voorstellingen, veelal op stelten.
Meer informatie vind je hier.
Deventer Zomerkermis
De Deventer Zomerkermis wordt begin juni gedurende een week gehouden en is de grootste in Oost-Nederland. De jaarlijkse Goede Vrijdagmarkt gaat terug tot de middeleeuwen en trekt ook veel bezoekers uit de regio.
Meer informatie vind je hier.
Overnachten in Deventer of omgeving
Stayokay Gorssel
Net buiten Deventer richting Zutphen vind je Stayokay Gorssel dat is gehuisvest in een prachtig Noors jachthuis ‘De Kleine Haar. Het hostel heeft een sfeervol restaurant, een terras in de grote tuin en een knusse zithoek bij de open haard. De slaapkamers zijn in het bijgebouw. Liever met het hele gezin overnachten in een eigen huisje? Dat kan in een van de blokhutten bij het hoofdgebouw. Het bosrijke terrein biedt tal van sport-, recreatie- en teambuildingmogelijkheden. Er is voor ieder wat wils!
Meer informatie vind je hier.
Lees ook: Overnachting Stayokay Gorssel; weekendje weg in de achterhoek
Geschiedenis Deventer
Bij opgravingen zijn Romeinse munten uit de 3e en 4e eeuw gevonden, samen met een beeldje van de Romeinse godin Victoria. Waarschijnlijk is de stad gesticht door de Angelsaksische missionaris Lebuïnus, die in 768 de IJssel overstak, en een houten kerkje stichtte op de plek waar nu de naar hem genoemde Grote of Lebuïnuskerk staat.
De nederzetting Deventer is gesticht op een rivierduin aan de IJssel. Deze rivier is erg belangrijk geweest voor de stad, vanwege de handel die deze waterweg meebracht. In 1241 had de stad de Katentol in erfpacht gekregen van het stift Elten. Deze tol, die is genoemd naar het Katerveer onder Zwolle, moest in het Deventer tolhuis bij de Zandpoort worden betaald, en leverde in de middeleeuwen veel geld op. De IJssel leverde door de eeuwen heen ook veel problemen op, omdat zij vaak buiten haar oevers trad. Tussen 1000 en 1500 was de stad een welvarende handelsplaats, die deel uitmaakte van het Hanzeverbond. Deventer was in die tijd ook een havenstad. Grote schepen konden aan de kade aanleggen.
Tenslotte was Deventer een belangrijk centrum voor religieuze hervorming. Tot ongeveer 1500 was de stad het belangrijkste humanistische boekdrukcentrum van Noord-Europa. In de Tachtigjarige Oorlog werd de stad veroverd door Staatse troepen onder commando van prins Maurits. Het bestuur van de stad kwam toen in handen van protestanten.
Ook in de Tweede Wereldoorlog had de stad het zwaar. De geallieerden hebben de stad meerdere keren gebombardeerd, met honderden burgerslachtoffers als gevolg. Van de ruim 600 Joden die in de stad woonden zijn er meer dan 400 vermoord.
Ben jij al eens in Deventer geweest?
- Weimar Goethe; Bezienswaardigheden & Activiteiten - 30 augustus 2024
- Madrid Stedentrip; Bezienswaardigheden & Activiteiten - 10 juli 2024
- Tweede Wereldoorlog; interessante monumenten en musea in Nederland - 1 november 2022
Leave a comment