De Hermitage Amsterdam is één van mijn favoriete musea in Nederland. Ik kom er minstens elk jaar een keer. Gemiddeld zijn er twee grote tentoonstellingen per jaar, gebaseerd op kunst en geschiedenis en zeer gevarieerde onderwerpen.
Eigenlijk bestaat de Hermitage Amsterdam uit drie musea waar verschillende kunsttentoonstellingen te zien zijn uit diverse museale collecties. Er is altijd een tentoonstelling met stukken uit de collectie van het Hermitage Museum in Sint-Petersburg. Daarnaast zijn, uit de collectie van het Amsterdam Museum, beroemde 17e-eeuwse Hollandse groepsportretten uit de Nederlandse Gouden Eeuw te zien, in de tentoonstelling Hollanders van de Gouden Eeuw.
Sinds 2016 is ook het Outsider Art Museum in de Hermitage gevestigd. De drie musea zijn onafhankelijk van elkaar te bezoeken. Je kunt een kaartje kopen voor alle drie tegelijk, maar er zijn ook aparte kaartjes te koop. Met de Museumkaart betaal je alleen een toeslag voor de grote tentoonstellingen.
Ontstaan
Begin jaren negentig onderzocht directeur Michail Piotrovski van Staatsmuseum de Hermitage in Sint-Petersburg de mogelijkheden voor dependances van dit museum in het Westen. Door de driehonderdjarige historische band tussen Amsterdam en Sint-Petersburg kwam Amsterdam in beeld. De stichter van Sint-Petersburg, tsaar Peter de Grote, had in 1697 stage gelopen op een Zaanse scheepswerf en in de 19e eeuw was de Nederlandse koning Willem II getrouwd met de Russische tsarendochter Anna Paulowna.
Het werd in februari 2004 geopend, toen nog klein en ondergebracht in een bijgebouw aan de Nieuwe Herengracht. In 2009 volgde de verhuizing naar het grote gebouw van de Amstelhof. Het werd op 19 juni 2009 officieel geopend door koningin Beatrix en de Russische president Dmitri Medvedev. Al na ruim een jaar werd, op 15 augustus 2010, de miljoenste bezoeker vastgesteld, waarmee het één van de topattracties van Amsterdam is geworden.
Het museum is gevestigd in het gebouw de Amstelhof, dat ligt aan de Amstel tussen de Nieuwe Herengracht en de Nieuwe Keizersgracht. Het is in 1681 in monumentale klassieke stijl gebouwd als verpleeghuis en dat ruim driehonderd jaar gebleven. De beheerder vond het gebouw echter niet meer geschikt voor verpleging en droeg het in 1999 aan de gemeente Amsterdam over. De laatste bewoners van het verpleeghuis vertrokken in maart 2007, waarna het complex tussen 2007 en juni 2009 naar ontwerp van architect Hans van Heeswijk is verbouwd tot museum. Enkele ruimten, zoals de kerkzaal, de regentenkamer en de historische keuken, en de statige classicistische gevels bleven gehandhaafd en werden gerestaureerd. Deze zijn nu ook te bekijken in het museum.
Aan de achterkant kijk je uit op de aan de Nieuwe Herengracht gelegen monumentale huizen Het Corvershof (1722) en Amstelrank (1789) en de aan de Nieuwe Keizersgracht gelegen Hodshonhof (1876) en de Van Limmikhof (1895). De panden, die voor de verzorging van bejaarden en zieken werden gebouwd, maakten voor de opening van de Hermitage Amsterdam deel uit van het Amstelhoven-complex. De gemeenschappelijke binnentuin grenst aan het terras van het museumrestaurant Neva.
Hermitage Amsterdam
Elke jaar zijn er gemiddeld twee grote tentoonstellingen in de Hermitage Amsterdam. Dit zijn tentoonstellingen over kunst en geschiedenis. De tentoonstellingen zijn meestal erg populair. Sommige zo populair, dat er een tijdsklok werd ingesteld. Dan moet je op de website van tevoren een tijdstip kiezen. Kijk dus voor je een bezoek brengt, voor de zekerheid even op de website. Voorbeelden van tentoonstellingen van de afgelopen jaren zijn:
- Aan het Russische hof, met schilderijen van tsaren en tsarina’s, foto’s en filmbeelden en prachtige baljurken van onder meer Maria Fjodorovna, de vrouw van Alexander III, en uniformen, Russische vazen en meubilair.
- Matisse tot Malevich. Pioniers van de moderne kunst uit de Hermitage. Er waren circa 75 schilderijen geselecteerd uit de Hermitage in Sint-Petersburg, die een van de mooiste collecties Franse schilderkunst ter wereld uit het begin van de 20e eeuw herbergt. Het was voor het eerst dat deze omvangrijke collectie avant-garde meesterwerken in Nederland getoond werd.
- Glans en glorie. Kunst van de Russisch-orthodoxe Kerk
- Peter de Grote. Een bevlogen tsaar
- Expeditie Zijderoute
- Dining with the Tsars. Breekbare schoonheid uit de Hermitage
- Alexander, Napoleon & Joséphine
- Spaanse meesters uit de Hermitage. De wereld van El Greco, Ribera, Zurbarán, Velázquez, Murillo & Goya
- Hollanders van de Gouden Eeuw
- Catharina, de Grootste. Zelfgeslepen diamant van de Hermitage
- Romanovs & Revolutie. Het einde van een monarchie
- Hollandse Meesters uit de Hermitage. Oogappels van de tsaren
- Classic Beauties. Kunstenaars, Italië en de schoonheidsidealen van de 18e eeuw
- De schatkamer, meesterwerken uit de Hermitage. Dit is de huidige tentoonstelling (tot augustus) met kunstwerken uit alle tijdsperiodes vanwege het tienjarig bestaan.
Meer informatie vind je hier.
Hollanders van de Gouden Eeuw
In dit deel van de Hermitage vind je dertig reusachtige groepsportretten uit de 17de eeuw uit de collecties van het Amsterdam Museum en het Rijksmuseum. Deze ‘broers en zussen’ van De Nachtwacht zijn uniek in de wereld en vanwege hun formaat zelden te zien. Samen vormen zij het verhaal van het voor Nederland zo typerende collectieve burgerschap. Zij houden ons zogezegd een spiegel voor. Want de onderlinge verhoudingen van toen liggen aan de basis van de huidige normen en omgangsvormen. Wil je weten waarom de Nederlander vrijheid en gelijkheid zo belangrijk vindt? Het antwoord hangt hier aan de muur.
De Nieuwe Schuttersgalerij
In de hal naast de tentoonstelling zijn sinds de zomer van 2015 levensgrote portretten te zien van hedendaagse weldoeners in ‘De Nieuwe Schuttersgalerij’. Onder andere Eberhard van der Laan, Johan Cruijff en Lilian Gonçalves treden met hun portret in de voetsporen van de regenten en regentessen uit de Gouden Eeuw. Burgers die een belangrijke bijdrage aan de samenleving leveren, worden vereeuwigd in een eigentijdse schuttersgalerij. Zoals dit 400 jaar geleden gebruikelijk was, financiert iedere burger zijn of haar portret zelf of eert hij of zij een ander door een opdracht te financieren.
De anatomische les van Dr. Deijman
Ook is Rembrandts ‘De anatomische les van Dr. Deijman’ te zien. De toevoeging van twee anatomische kabinetten aan de tentoonstelling plaatst de anatomische lessen voor het eerst in de context van het Hollandse groepsportret uit de 17de eeuw.
Hans Aarsman audiotour
Bekijk de reusachtige schuttersstukken in de tentoonstelling Hollanders van de Gouden Eeuw op een nieuwe manier met de audiotour geschreven en ingesproken door fotojournalist Hans Aarsman. Op zijn eigen manier, zoals in zijn rubriek de ‘Aarsman Collectie’ in de Volkskrant, analyseert hij in een tour van een uur de indrukwekkende schilderijen: ‘Laten we eerlijk zijn, de schuttersstukken mogen mooi geschilderd zijn, maar wat moet je verder met al die kerels op een rij? Nou, daar ben ik achter gekomen. Zodra ik me voorstelde dat ik naar foto’s keek en niet naar schilderijen, viel ik van de ene in de andere verbazing. Er heeft daar een waanzinnige revolutie plaatsgevonden.’
Hans Aarsman zoomt in op details die zonder zijn blik verborgen zouden blijven. Zo illustreert hij bijvoorbeeld de maatschappij en het dagelijks leven in het 17de-eeuwse Holland aan de hand van een nauwelijks zichtbaar kledingstuk of object op een metersgroot schilderij. Deze audiotour is inbegrepen in de Nederlandse audiotour van de tentoonstelling en gratis te verkrijgen bij de kassa.
Outsider Art Museum
Dit museum laat verrassende, niet gepolijste kunst zien van mensen met een bijzondere achtergrond. Je stapt in een heel andere wereld en wordt meegenomen in de wilde achtbaan van deze kunstenaars, die soms bijna maniakaal te werk gaan. Hun werk is authentiek, tegendraads en onconventioneel. Het leert je op een andere manier naar kunst kijken. Na de Eerste Wereldoorlog kwam Outsider Art als stroming volop in de belangstelling. Psychiater Hans Prinzhorn (1886-1933) publiceerde zijn boek ‘Bildnerei der Geisteskranken’ met een grote collectie werken van mensen uit psychiatrische instellingen. Veel kunstenaars lieten zich hierdoor inspireren, onder wie Salvador Dalí, Karel Appel en Asger Jorn.
Een van de eerste musea die interesse toonde in deze kunstvorm, was het Museum of Modern Art in 1929 in New York. Directeur Alfred Barr noemde autodidactische kunst een van de drie ‘grote bewegingen van de moderne kunst’, samen met het surrealisme en de abstractie. In 1949 bedacht de Franse kunstenaar Jean Dubuffet de term ‘Art Brut’, wat ‘rauwe kunst’ betekent. De Engelse kunsthistoricus Roger Cardinal lanceerde in 1972 de term ‘Outsider Art’. In 2013 zorgde de Biënnale in Venetië voor een doorbraak van Outsider Art in de internationale kunstwereld. Met de oprichting van het Outsider Art Museum in de Hermitage Amsterdam is er een permanente plaats voor de ontwikkeling van actuele Outsider Art in Nederland.
In de Hermitage is ruimte gecreëerd voor een Outsider Art Galerie, een Artotheek en een atelier voor kunstenaars van Cordaan. Zij willen erkenning voor getalenteerde kunstenaars met een beperking. In het atelier komt een speciaal programma dat moet uitgroeien tot de nationale ‘rijksacademie’ voor Outsider-kunst. Er zijn ook verschillende rondleidingen te boeken door de tentoonstellingen, zodat je nog meer te weten komt over de kunstenaars en achtergronden en met een gerichtere blik naar de kunst kijkt.
Meer informatie vind je hier.
Panorama Amsterdam
De Hermitage heeft er sinds kort een attractie bij: Panorama Amsterdam. City Time Lapse. In deze surroundshow beleef je het ontstaan en de groei van Amsterdam aan de rivier de Amstel, van de vroege middeleeuwen tot nu. Vanuit het punt waar het gebouw van de Hermitage nu staat. Het brengt de rijke geschiedenis van Amsterdam op een bijzondere manier in beeld. De stad werd gebouwd in een moeras, op duizenden palen. De hoogtijdagen van de Gouden Eeuw komen uitgebreid aan bod: de aanleg van de grachtengordel, de handel, het leven in de stad. En bijzondere mensen kwamen langs deze plek: Peter de Grote, Napoleon, Churchill, The Beatles, Nelson Mandela. Schilders als Jacob van Ruisdael, Rembrandt en Piet Mondriaan deden inspiratie op langs de Amstel. Het water van de Amstel is een prachtige plek voor hoog bezoek, maar ook voor feest: de huldiging van het Nederlands Elftal in 1988, de jaarlijkse Canal Parade, de viering van Koningsdag en het Bevrijdingsconcert. Het gebouw van de Hermitage heeft het met zijn bewoners en bezoekers sinds 1683 allemaal gezien.
Let op: Je hoeft geen extra ticket te kopen, als je een ticket hebt voor één van de andere tentoonstellingen, mag je dit ook bezoeken.
Meer informatie vind je hier.
- Weimar Goethe; Bezienswaardigheden & Activiteiten - 30 augustus 2024
- Madrid Stedentrip; Bezienswaardigheden & Activiteiten - 10 juli 2024
- Tweede Wereldoorlog; interessante monumenten en musea in Nederland - 1 november 2022
Leave a comment