Het bekendste paleis in Wenen is waarschijnlijk Schloss Schönbrunn. Maar ook de Hofburg is een paleis dat je moet bezoeken. Het enorme paleis staat midden in de stad en bestaat uit verschillende gebouwen.
Het was vanaf de dertiende eeuw tot 1918 de residentie van de Habsburgse aartshertogen van het Oostenrijk. Sinds 1945 is hij de officiële residentie van de bondspresident van Oostenrijk. De woonvertrekken van de Habsburgers zijn te bezichtigen.
In het gebouwencomplex vind je ook de Österreichische Nationalbibliothek. De Hofburg was de winterresidentie, Schloss Schönbrunn de zomerresidentie. Sinds september 2017 is de Hofburg ook tijdelijk de zetel van het parlement van Oostenrijk.
Tijdens de renovatie van het parlementsgebouw vergaderen zowel de Nationale Raad (Oostenrijk) als de Bondsraad (Oostenrijk) in de Redoutenzaal van de Hofburg. Ik was al twee keer in Wenen, in de zomer van 2003 en het najaar van 2013 en heb beide keren de Hofburg bezocht. Het is een schitterend en absolute aanrader!
Keizerlijk paleis Hofburg
Heldenplatz
Het Heldenplein is een historisch plein dat hoort bij het terrein van de Hofburg. De federale president woont in het aangrenzende deel van de Hofburg, de bondskanselier op de Ballhausplatz, die verbonden is met het Heldenplein. Hier stond vroeger het kasteelbastion als onderdeel van de Weense stadsmuren. In 1809 bezetten de troepen van Napoleon de stad Wenen en bliezen delen van de stadsvestingwerken op, waaronder de kasteelbastions.
De overblijfselen werden niet verwijderd tot 1817-1819. Het was de bedoeling om een rechthoekig plein te maken, dat zou worden omlijst door het Leopoldin-tract, de Neue Hofburg, de Habsburg-collecties (het huidige Kunsthistorisches en Naturhistorisches Museum) en een nooit gebouwde kopie van de Neue Burg op de plek van de Volksgarten. De plaats tussen de musea staat tegenwoordig bekend als Maria Theresien-Platz, vanwege het enorme monument voor haar. Vanaf hier heb je wel een prachtig uitzicht op de westelijke ringweg met het Parlement, het stadhuis van Wenen en het Burgtheater.
Het Heldenplein heeft een mooie poort: de Äußere Burgtor, ontworpen in 1824 en bedoeld als een gedenkteken voor de soldaten van de Napoleontische oorlogen. Tegenwoordig wordt het meestal gebruikt als gedenkteken voor oorlogsdoden. Vanaf het Heldenplein aan de rechterkant van de kasteelpoort staat het monument van de uitvoerende macht, een monument voor de politieagenten van Oostenrijk gedood in dienst.
Österreichische Nationalbibliothek
De Österreichische Nationalbibliothek (ÖNB) heeft een grote verzameling boeken en is ondergebracht in de Neue Hofburg aan de Heldenplatz. Daarnaast zijn er een aantal dependances. De geschiedenis van de ÖNB gaat terug tot de hofbibliotheek van de hertogen van Oostenrijk. Hertog Albrecht III van Oostenrijk liet de boeken uit de Weense schatkamer in een bibliotheek plaatsen. Via keizer Maximiliaan I kwamen boeken uit Bourgondië en de Lage Landen naar Wenen. Zijn vrouw nam boeken uit Italië mee.
De boeken werden deels in Wenen, in Wiener Neustadt of in Innsbruck bewaard. In 1722 liet keizer Karel VI de pronkzaal van de bibliotheek bouwen als onderdeel van de Hofburg. De zaal heeft ongeveer 200.000 boeken en is één van de mooiste voorbeelden van historische bibliotheken. De zaal diende als trefpunt voor het hof en Mozart voerde er in 1787 diverse werken van G.F. Händel uit.
De collecties zijn bijzonder gevarieerd en rijk. Er worden circa 130.000 papyri bewaard. De verzameling van achtduizend incunabelen is één van de grootste ter wereld. Tot de collectie behoort onder meer de beroemde Atlas Blaeu – Van der Hem.
Meer informatie over de bibliotheek en de bijbehorende musea vind je hier.
Redoutensaaltrakt
Ten noorden van de hofbibliotheek is de Redoutensaaltrakt, genoemd naar de daarin gelegen Redoutensäle. Ze omvatten de grote en de kleine Redoutensaal en de dakfoyer, die in 1997 werd geopend. Maria Theresa liet een 17e-eeuws operahuis herbouwen, waardoor de Redoutensäle werd gecreëerd, evenals de dans- en concertzalen.
De Redoutensäle werden herhaaldelijk opnieuw ontworpen, bijvoorbeeld door de ramen, stucwerk en gouden lijstwerk aan het plafond te spiegelen of bij de introductie van elektriciteit. In 1973 werden de zalen omgebouwd tot een congrescentrum. Op 18 juni 1979 ondertekenden Jimmy Carter en Leonid Brezhnev hier de wapenbeperkingovereenkomst SALT-II.
In de nacht van 26 op 27 november 1992 vond een grote brand plaats in de Hofburg in de buurt van de Redoutensäle op Josefsplatz. Een deel van het dak en de bovenverdieping zijn volledig afgebrand. Het vuur was moeilijk te blussen en de Lippizanerpaarden in de aangrenzende manege moesten in veiligheid worden gebracht.
Na de brand werd de kleine Redoutensaal nauwkeurig gerestaureerd. Voor de uitrusting van het Grote Redoutensaal schreef men een kunstenaarswedstrijd. De winnaar was de Oostenrijkse schilder Josef Mikl. Hij maakte olieverfschilderijen naar citaten van de literati Ferdinand Raimund, Johann Nepomuk Nestroy, Elias Canetti en Karl Kraus.
Schweizertrakt
Dit oudste gedeelte van de Burg in de vorm van een vierhoek komt ongeveer overeen met het hedendaagse Schweizerhof. Er zijn ook de gotische (herbouwd in de 15e eeuw) Hofburgkapel en de geestelijke en de seculiere schatkamer. In de seculiere schatkamer worden bijvoorbeeld de keizerlijke insignes van het Heilige Roomse Rijk en het keizerlijke Oostenrijk bewaard. De Hofmusikkapelle heeft daar ook zijn hoofdkantoor.
Dit Schweizerhof werd herbouwd ten tijde van keizer Karel V in renaissancestijl. Vooral bekend is de roodzwarte Zwitserse poort, waarop de titels van keizer Ferdinand I zijn vermeld en de insignes van de Vliesordens zijn afgebeeld. In een zijhoek van de poort zie je de Schweizerhofbrunnen uit 1552 met de keizerlijke adelaar. Het bassin is gemaakt van harde, witte keizerlijke steen van Kaisersteinbruch.
De Antechamber leidt naar de Marmeren Hal in de Zeremoniensaaltrakt, uit de 19e eeuw. De bijzonder dikke muren zijn nog steeds afkomstig uit één van de verdedigingstorens van het oude kasteel.
Ridderzaal
De Zeremoniensaaltrakt of Montoyertrakt met de ceremoniële hal is uit begin 19de eeuw. Omdat het haaks op het Leopoldin-kanaal werd gebouwd, stak het uit het kasteel en werd het lange tijd “De neus van de Hofburg” genoemd. Tegenwoordig hoort het volledig bij de Neue Burg. De ceremoniële hal is de mooiste hal in de Hofburg. De Belgische architect Louis Montoyer ontwierp de vleugel als een troonzaal. Er is een uitgebreid plafond met cassettes en 26 kristallen kroonluchters, ooit gevuld met 1.300 kaarsen. De 24 Corinthische zuilen zijn gemaakt van imitatiemarmer.
De Trabantenstube diende als een lounge voor de Trabantenleibgarde, die verantwoordelijk was voor de persoonlijke bescherming van de vorst. De wachters waren gestationeerd op belangrijke toegangspunten in het kasteel. In de Ridderzaal werd op 15 mei 1717 Maria Theresa gedoopt. De bouwstructuur van de marmeren hal naast de ceremoniële hal dateert uit de 16e eeuw, en de binneninrichting met imitatiemarmer werd rond 1840 aangepast aan de ceremoniële hal. Tijdens de keizerlijke periode diende het als een eetkamer.
Balzaal
De Festsaaltrakt werd gebouwd door Ludwig Baumann in de jaren 1910-1923. Het verbindt de Neue Burg met het Zeremoniensaaltrakt. Het was oorspronkelijk gepland als onderdeel van het “Kaiserforum”. De grote balzaal is de grootste hal in de hele Hofburg met ongeveer 1.000 m². Hoewel het werd ontworpen als een troonzaal, is het nooit zo gebruikt: de binnenafwerking eindigde in 1923, het artistieke ontwerp bleef onvolledig.
Het Eurovisie Songfestival 1967 werd hier gehouden. Sinds 1992 heeft de OVSE een kantoor voor evenementenorganisatie. In 2005 werd de zogenaamde “Kesselhaushof” overdekt en omgebouwd tot een conferentiezaal.
Hofburgkapelle
De Hofburgkapelle is de oudste en de belangrijkste kapel van de Hofburg en was de huiskapel van de Habsburgers. Rond 1287/88 liet Albrecht een romaanse kapel bouwen. Van 1423 tot 1426 was er een uitbreiding; het hout van de huidige dakspant dateert uit 1421. Van 1447 tot 1449 werd de kapel in gotische stijl herbouwd en uitgebreid. Maria Theresa startte een laatbarokke reconstructie van de kapel. Tot het einde van de monarchie in 1918, diende de Hofburgkapel als parochiekerk van het Hof.
Stallburg
Hoewel het een apart gebouw is, wordt de Stallburg geassocieerd met een overgang naar de rest van het Hofburgcomplex. Oorspronkelijk werd het gebouwd als residentie voor Maximiliaan II als troonopvolger. Keizer Ferdinand wilde niet onder één dak wonen met zijn zoon, die neigde naar het protestantisme. In de 17e eeuw was hier de uitgebreide kunstcollectie van de aartshertog Leopold Wilhelm. In de 18e eeuw werd het gebouw omgebouwd tot één van de stallen voor de keizerlijke paarden, waarvan de naam “Stallburg” is afgeleid. Nog steeds is een groot deel van de Spaanse Rijschool daar gehuisvest.
De Spaanse Rijschool is geen museum, maar biedt rondleidingen en voorstellingen in de Winterrijschool en de Stallburg. Er zijn kleinere vitrines in het bezoekersgebied die de geschiedenis van de manege illustreren.
Amalienburg
Tegenover de Zwitserse poort is de Amalienburg in renaissancestijl, vernoemd naar Amalie Wilhelmine, de weduwe van keizer Joseph I, die meer dan honderd jaar eerder werd gebouwd als de Weense residentie van keizer Rudolf II. Op de binnenplaats, het Amalienhof, zie je een renaissancefontein waarvan het bassin is gemaakt van keizerlijke steen. Opmerkelijk zijn het torentje met welscher kap en de astronomische klok op de gevel. In het midden van de binnenplaats van de Weense Hofburg, tussen de Amalienburg en de Zwitserse poort, staat een monument voor keizer Franz I van Oostenrijk.
Met de bouw van de Amalienburg werd begonnen in 1575. De bouw werd voltooid in fasen tot 1611. Als onderdeel van een reconstructie in 1683/84 werd het gebouw vergroot met en kreeg het een nieuwe gevel naar Ballhausplatz. In 1711 creëerde Franz Jänggl de verbindingsvleugel van het Leopoldin-kanaal en ook de nieuwe klokkentoren. De bewaarde Bel-etage (appartementen voor de latere keizer Joseph II) en de rococomezzanine werden ontworpen door Nikolaus Pacassi.
Burggarten
De Burggarten (kasteeltuin) grenst aan de zuidoostelijke voorzijde van de Neue Burg. Hij was, in tegenstelling tot de Volksgarten, alleen bedoeld voor leden van de keizerlijke familie. Een ruim terras leidt van de Neue Burg naar de Burggarten. Het Palmhuis, ook bekend als het vlinderhuis, werd gebouwd door Friedrich Ohmann als het laatste gebouw van de Hofburg in art-nouveaustijl en verving een kas die honderd jaar eerder was gebouwd.
Palmhuis
Tussen het Palmhuis en de Neue Burg was ooit een verbindingsgebouw, dat de achterkant van de hofbibliotheek afsluit voor een nieuwe binnenplaats. Dit deel werd verwijderd in opdracht van de troonopvolger, aartshertog Franz Ferdinand, die een duidelijk zicht wilde hebben op de Hofbibliothek en op de Burggarten. De kasteeltuin werd pas in de jaren 1920 voor het grote publiek toegankelijk gemaakt. Na de Tweede Wereldoorlog werd het Mozartmonument hierheen verplaatst. Er zijn ook monumenten voor de keizers Franz I. Stefan en Franz Joseph I.
Ten tijde van de bouw van de Neue Burg werd veel gebruik gemaakt van gietijzer. Voorbeeld is het lange en hoge hek dat het hele gebied omsluit en beschermt. Het hek begint bij het Palmenhaus in de Burggarten en omvat de Burggarten naar de Goethegasse, vervolgens langs de ringweg naar de kasteelpoort en vervolgens langs de ringweg naar de Volksgarten en het Burgtheater. Daar langs de Löwelstraße naar het oosten waar hij de Volksgarten scheidt en sluit van de Heldenplatz.
Zo behoren de parken Burggarten, Heldenplatz en Volksgarten tot het complex van de Hofburg. Het versierde hek in de stijl van de neobarok was oorspronkelijk rood geverfd en gedeeltelijk verguld. De lantaarns zijn versierd met de keizerlijke kroon. Na verloop van tijd werd het hek volledig zwart geverfd. Het oorspronkelijke kleurenschema kwam aan het licht tijdens restauratiewerkzaamheden in de jaren negentig.
Augustinerkirche
De Augustinerkirche is een gotische rooms-katholieke parochiekerk (vroeger van het keizerlijke hof) en is onderdeel van de Albertina-vleugel van de Hofburg. In 1327 schonk de Habsburgse hertog Frederik de Schone een kerk met een klooster aan Augustijner monniken. Eerst stond het imposante gotische gebouw alleen, maar toen de Hofburg werd gebouwd en het Albertinatrakt (Augustinus-kanaal) werd gebouwd, werd de kerk en het gebouwencomplex samengevoegd.
In 1634 werd de Augustijnse kerk benoemd tot keizerlijke parochiekerk waarin de troonvieringen van de keizerlijke familie en het hofhuwelijk plaatsvonden.
De belangrijkste bruiloften waren die van aartshertogin Maria Theresa met Franciscus van Lorraine in 1736, het plaatsvervangend huwelijk van haar dochter aartshertogin Maria Antonia op 19 april 1770 met de toekomstige koning van Frankrijk Louis XVI, het plaatsvervangend huwelijk van aartshertogin Maria Ludovika met Napoleon Bonaparte op 11 maart 1810 en het huwelijk van keizer Franz Joseph I met prinses Elisabeth in Beieren op 24 april 1854. Vanaf het ontstaan van het aartsbisdom Wenen in 1729 werden de nieuw benoemde aartsbisschoppen gekleed in deze kerk.
Binnen is er het belangrijke grafmonument voor de aartshertogin Marie Christine van Saksen-Teschen (1800-05) van Antonio Canova. Het hoofdaltaar werd ontworpen door de beeldhouwer Andreas Halbig voor de Votiefkerk, maar het altaar werd daar afgewezen en werd in 1873/1874 in de Augustinerkirche geplaatst. De kerk ziet er van buiten nogal onopvallend uit, omdat deze in de omliggende gebouwen past, maar het heeft een indrukwekkend interieur. Via het hoofdportaal op Josephsplatz kun je naar binnen. Je ziet de kerk met drie schepen, 43 meter lang en 20 meter hoog. Direct aan het hoofdschip is een hoog koor.
De kerkcrypte moet je niet verwarren met de beroemde Herzgruft van de Habsburgers, die is bij de Loreto-kapel. De crypte van de Augustijnse kerk diende als de begraafplaats van de Augustijnen en de adel van het hof. Daarin vond bijvoorbeeld de prediker Abraham a Santa Clara zijn laatste rustplaats. Toen in het begin van de 19e eeuw de kapucijnencrypte te klein werd en de kloostergemeenschap van de kapucijnen met uitsterven werd bedreigd, werd overwogen de begraafplaats van de Habsburgers naar de kerkcrypte van St. Augustin te verplaatsen, maar uiteindelijk gebeurde het niet.
Achter de Loreto-kapel, gescheiden met de kerk door een ijzeren deur, in een halfronde uitbreiding, vind je het “hartgewelf” van de Habsburgers (in de volksmond Herzerlgruft, Herzgrufterl of Herzgrüfterl). Daarin worden de harten van 54 Habsburgers bewaard in metalen urnen, die hier een hartbegrafenis hebben gekregen.
Muziek: Het grote orgel werd in 1976 herbouwd. De historische behuizing is uit 1785. De engelengroep is afkomstig van de rococobeeldhouwer Johann Baptist Straub. Het kleine orgel werd gebouwd in 1985 ter gelegenheid van het festival in het jubileumjaar “300 jaar Johann Sebastian Bach”. Het instrument komt uit de orgelwerkplaats van de gebroeders Reil (Heerde / Nederland) en werd in historische stijl gebouwd.
De kerk van St. Augustin is beroemd om zijn kerkmuziek. Zo wordt in de grote mis van elke zondag en feestdag een concert van gerenommeerde componisten zoals Mozart, Haydn of Schubert uitgevoerd. Koor en orkest van St. Augustin worden en werden geleid door bekende muzikanten. Als je op zondag naar zo’n muzikale hoogmis wilt gaan, ga dan op tijd. Zelf ben ik in 2013 ook naar een mooie mis geweest (Krönungsmesse van Mozart) en het was tot de laatste plaats gevuld. Veel mensen moesten staan. Het zal zeker per zondag verschillen, maar neem het zekere voor het onzekere zou ik zeggen als je er graag bij wilt zijn/zitten.
Meer informatie over de kerk, de parochie en de kerkmuziek vind je hier.
Sissi museum
De keizerlijke appartementen, het Sisi-museum en de Silver-collectie behoren tot de meest bezochte bezienswaardigheden. Van de voormalige residentie van de Habsburgers zijn nog steeds de oorspronkelijke officiële én woonvertrekken van keizer Franz Joseph en keizerin Elisabeth te bezoeken. Het Sisi-museum brengt de bezoeker dicht bij de mythe en waarheid over keizerin Elisabeth (“Sisi”). De voormalige Hofsilber- und Tafelkammer presenteert waardevolle diensten van porselein, glas en zilver uit het bezit van de Habsburgers.
Meer informatie over de Hofburg, de musea en vele andere dingen vind je hier.
De keizerlijke schatkamer bestaat uit de seculiere en de religieuze schatkamer. Het herbergt het insigne van de Oostenrijkse Erfelijke Hulde, het rijk van Oostenrijk, het Heilige Roomse Rijk, de Orde van het Gulden Vlies, het Bourgondische erfgoed en de schat van het Huis Habsburg-Lotharingen.
Meer informatie vind je hier.
De Neue Burg herbergt de Hofjagd- en Rüstkammer, de verzameling oude muziekinstrumenten, het Weltmuseum Wien (voorheen het Etnologisch museum), het Ephesus Museum, de Papyrus Collectie en Papyrus Museum en het Haus der Geschichte Österreich.
De hofbibliotheek met zijn ceremoniële hal op Josefsplatz is open voor het publiek.
De Albertina is een museum en prentenkabinet in het paleis van Aartshertog Albrecht.Het museum werd genoemd naar de stichter van het prentenkabinet, hertog Albert Casimir van Saksen-Teschen. Het prentenkabinet werd in 1776 gehuisvest in Presburg, het huidige Bratislava, de hoofdstad van Slowakije, maar verhuisde al in 1795 naar de huidige locatie. Sinds 1822 kun je de collectie bezoeken. In 1919 werden de gebouwen en collecties eigendom van de Oostenrijkse staat.
In 1920 werd de collectie samengevoegd met die van de Keizerlijke Hofbibliotheek. Vanaf die tijd heten zowel het gebouw als de collectie Albertina. De collectie gaat van de laatgotiek tot de hedendaagse kunst. Er zijn kunstwerken van zeer grote en bekende kunstenaars zoals: Leonardo da Vinci, Michelangelo, Rubens, Rembrandt, Rafaël, Dürer, Klimt en Schiele. Daarnaast zijn er regelmatig wisseltentoonstellingen zoals in 2006 over Pablo Picasso.
Meer informatie vind je hier.
Geschiedenis
Onder de Habsburgse keizer Rudolf I werd in 1279 een begin gemaakt met de bouw van een burcht op de plaats van de Schweizerhof. In de eeuwen erna zou dit gebouw zo vaak worden verbouwd en uitgebreid dat er niets meer te zien is van de oorspronkelijke burcht. In middeleeuwse documenten wordt gesproken over het castro wiennensi en de Alte Burg.
Het gebouw zag er destijds nog uit als een typische middeleeuwse burcht met hoektorens en een grote binnenplaats. Toen Frederik I halverwege de zestiende eeuw naar Wenen verhuisde, begon de verbouwing van de Alte Burg tot de renaissancistische Hofburg. Bestaande vleugels werden vergroot en nieuwe werden gebouwd.
Alle Habsburgse heersers wilden hun stempel op de Hofburg drukken, waardoor je in de Hofburg verschillende stijlen uit de architectuurgeschiedenis kunt zien. Vleugels uit de middeleeuwen, renaissance, barok en vleugels in de historiserende stijl van de negentiende en vroege 20ste eeuw zijn allemaal te vinden in dit gebouwencomplex. Tussen 1881-1913 vond met de bouw van de Neue Burg de grootste uitbreiding van de Hofburg plaats.
De Neue Burg is een gigantische gebogen vleugel die zich van de oudere delen van de Hofburg tot aan de Ringstraße uitstrekt. Vanaf het balkon van de Neue Burg kondigde Adolf Hitler in 1938 de Anschluss van Oostenrijk af. De keizerlijke appartementen rond de Amalienburg zien er tegenwoordig nog hetzelfde uit als in de tijd van keizer Frans Jozef en keizerin Elisabeth (Sisi).
Overnachten in Wenen
Hier vind je de leukste hotels voor tijdens je stedentrip; van gezellige boetiekhotelletjes tot luxe moderne hotels met strakke kamers. Natuurlijk gaan we ook voor de voordeligste deals.
Expedia; Expedia checkt dagelijks alle hotels, vluchten en andere aanbiedingen om de voordeligste prijzen en speciale korting deals te vinden. Het aanbod vind je hier.
Booking.com; Het van oorsprong Nederlandse Booking.com is de grootste hotelwebsite ter wereld. Je kan ook reserveren zonder creditcard of last-minute. Het aanbod vind je hier.
TUI; Op zoek naar een voordelige vakantie in een hotel of appartement? De belofte bij TUI is niet voor niets; discover your smile. Het aanbod vind je hier.
Prijsvrij; Ideaal voor als je op zoek bent naar een fijne pakketreis in combinatie met vlucht, transfer en accommodatie in een hotel en appartement. Je weet hier zeker dat je nooit teveel betaald. Het aanbod vind je hier.
- Weimar Goethe; Bezienswaardigheden & Activiteiten - 30 augustus 2024
- Madrid Stedentrip; Bezienswaardigheden & Activiteiten - 10 juli 2024
- Tweede Wereldoorlog; interessante monumenten en musea in Nederland - 1 november 2022
Leave a comment