Museum Nederland; Bijzondere, leuke en kleine musea

Iedereen kent wel de grote, bekende musea zoals het Rijksmuseum of het Mauritshuis, maar er zijn in heel Nederland nog veel meer leuke musea die minder bekend zijn bij het grote publiek. Ook deze musea verdienen een bezoekje van jou. Nu is alles uiteraard nog gesloten, maar als over een tijdje de musea weer voorzichtig mogen openen, is het juist ook leuk om deze te bezoeken.

Hieronder geef ik je 25 tips voor grote en kleine musea in heel Nederland die ik zelf erg mooi of bijzonder vind. Natuurlijk is deze lijst gebaseerd op mijn persoonlijke voorkeuren en dus zeker niet compleet en moderne kunst zul je er weinig in tegenkomen. Ik hoop je ermee te kunnen inspireren voor een toekomstig dagje weg.

Noordelijk Scheepvaartmuseum, Groningen

Veel mensen zijn in Amsterdam of Rotterdam naar het Scheepsvaartmuseum geweest, maar er zijn meer musea in Nederland met dit thema. In Sneek vind je bijvoorbeeld ook een erg leuk museum over scheepvaart. Dit museum staat in de binnenstad van Groningen en is gevestigd in twee mooi, historische gebouwen uit de 14de eeuw: het Gotisch Huis en het Canterhuis.

Het museum vertelt over de geschiedenis van de Noord-Nederlandse scheepvaart, heeft wisselende kunsthistorische tentoonstellingen en wil zich de komende jaren verder gaan ontwikkelen in een algemener historisch museum over de geschiedenis van de stad Groningen en het gebied eromheen.

Een van de blikvangers van het museum is het museumschip “de Emma”. Dit directievaartuig werd in 1922 gebouwd op de Groninger scheepswerf Gideon in opdracht van de Provinciale Waterstaat. Met dit schip worden ook vaartochten gemaakt. Verder is er een Museumcafé en een winkeltje.

Meer informatie vind je hier.

Keramiekmuseum Princessehof, Leeuwarden

In een 17de-eeuws stadspaleis midden in Leeuwarden vind je dit leuke museum over keramiek. In de 18de eeuw kocht de vrouw van stadhouder Johan Willem Friso, Maria Louise van Hessen-Kassel (Marijke Meu), dit pand. Zij verzamelde keramiek en haar collectie vormt de basis van de huidige museumcollectie.

In 1898 werd in hetzelfde pand bovendien de wereldberoemde graficus M.C. Escher geboren. In de kleine expositie Thuis bij M.C. Escher leer je meer over de jonge Maurits Escher. In 1917 begon notaris en verzamelaar Nanne Ottema het museum. Er is keramiek en porselein te zien uit verschillende eeuwen en gebieden van de wereld. Verder is het een schitterend gebouw, sowieso al een bezoek waard.

Meer informatie vind je hier.

Koninklijk Eise Eisinga planetarium, Franeker

Het Planetarium Eise Eisinga is een wetenschapsmuseum en mechanisch planetarium. Het planetarium werd door Eisinga gebouwd tussen 1774 en 1781 in zijn woning uit 1768. Het astronomisch uurwerk wordt aangedreven door een slingeruurwerk en geeft sinds de voltooiing in 1781 de actuele positie van de planeten aan via de plafondwijzerplaat en is hiermee het oudst werkende planetarium ter wereld.

isinga dacht het in zes maanden af te hebben, maar pas in 1781 was het planetarium compleet. Nog in datzelfde jaar werd de planeet Uranus ontdekt. Voor deze buitenplaneet was in het planetarium van Eisinga geen plaats meer.

De hoogleraar Jean Henri van Swinden, die hem bezocht, was zeer enthousiast over de geleverde prestatie. Koning Willem I bezichtigde het planetarium in 1818 en kocht het in 1825 aan voor de Nederlandse staat. In 1859 werd het planetarium door de Nederlandse staat geschonken aan de stad Franeker, die het openstelde als museum.

Het museum is uitgebreid met twee naastliggende panden, waar zich eerst een koffiebranderij en bakkerij bevonden. In deze gebouwen vind je een vaste tentoonstelling, wisseltentoonstelling, een filmzaal en horeca.

Meer informatie vind je hier.

Noord-Veluws Museum, Nunspeet

In de permanente tentoonstelling van dit museum zie je het werk van kunstschilders die in de periode 1870 tot 1950 de Veluwe bezochten om er te schilderen. Naast de permanente collectie worden periodiek wisselende tentoonstellingen gehouden, zoals de prachtige tentoonstelling in 2019 met werken van Marjolein Bastin die ik destijds bezocht heb.

Het museum werd op 30 oktober 2014 geopend met een overzichtstentoonstelling van het werk van Ben Viegers die tien jaar in Nunspeet woonde en werkte. Veel kunstenaars verbleven vanaf het midden van de negentiende eeuw voor kortere of langere tijd in het dorp Nunspeet dat wel een schildersdorp genoemd wordt. Ze schilderden niet alleen het landschap van de arme zandgronden maar ook de vissersstadjes Elburg en Harderwijk.

De museumcollectie heeft behalve schilderijen van kunstenaars die in Nunspeet verbleven ook werk van schilders die in omliggende plaatsen zoals Elspeet, Harderwijk en Ermelo hebben gewoond en gewerkt. Nadat in 1863 een spoorlijn naar Harderwijk kwam, werd de omgeving van Nunspeet goed bereikbaar voor de Amsterdamse burgerij. Veel schilders die in Nunspeet werkten, hadden hun opleiding genoten aan de Amsterdamse of Haagse kunstacademie.

Meer informatie vind je hier.

Museum Catharijneconvent, Utrecht

Dit museum midden in de stad Utrecht is één van mijn favoriete musea in Nederland. Het is een rijksmuseum voor religieuze kunst in een voormalig kloostergebouw uit de 12de eeuw. Naast het kloostergebouw staat de Sint-Catharinakathedraal. Je vindt er een uitgebreide collectie bijzondere (kunst)historische objecten vanaf de vroege Middeleeuwen tot de 21e eeuw.

De vaste collectie laat de christelijke kunst- en cultuurgeschiedenis van Nederland zien en de invloed van die geschiedenis op onze samenleving. In de collectie vind je rijk geïllustreerde handschriften, boekbanden versierd met edelstenen, beelden, bijzondere schilderijen, altaarstukken, kerkelijke kleding en voorwerpen in goud en zilver.

Ook zie je voorbeelden van de Nederlandse schilderkunst uit de 16e en 17e eeuw en later. De collectie heeft zowel protestantse als katholieke kunst.

Meer informatie vind je hier.

Jheronimus Bosch Art Center, ’s-Hertogenbosch

Dit museum is, zoals de naam al zegt, volledig gewijd aan de schilder Jeroen Bosch. Het is gevestigd in de voormalige Sint-Jacobskerk aan het Jeroen Boschplein. Originele schilderijen van deze beroemde schilder zijn er niet te vinden, het zijn allen replica’s.

Ook zie je voorwerpen die geïnspireerd zijn op het werk van Jeroen Bosch. Er is een glazen lift in de toren van de kerk die naar een uitzichtspunt leidt, waar je kunt uitkijken over de stad. De Museumkaart is hier niet geldig.

Meer informatie vind je hier.

Schatkamer Sint-Servaasbasiliek, Maastricht

Dit is een museum van religieuze kunst en kunstvoorwerpen in de Basiliek van Sint-Servaas. De schatkamer bevat een aantal zeer kostbare voorwerpen van middeleeuwse edelsmeedkunst. De kerkschat is in de loop van vele eeuwen ontstaan. In de late Middeleeuwen nam de grootte van de reliekenschat door schenkingen sterk toe.

Tijdens de zevenjaarlijkse heiligdomsvaart werden de belangrijkste relieken van de kerk vanaf de dwerggalerij aan de verzamelde pelgrims op het Vrijthof getoond. Vooral de drie ‘hemelse doeken’ (doeken die volgens de traditie om het lichaam van de dode Servaas gewikkeld waren) trok pelgrims van heinde en verre. De kerkschat van het kapittel was ondergebracht in de Dubbelkapel in de kruisgang van de Sint-Servaaskerk.

Deze kapel werd in de tweede helft van de 11e eeuw gebouwd en was alleen toegankelijk vanuit de oostelijke kloostergang. De huidige schatkamer bevindt zich op de beide verdiepingen van de kapel, plus een extra zijruimte op elke etage.

De ingang is in de oostelijke kloostergang, die vanaf het Keizer Karelplein toegang biedt tot kerk en schatkamer. Via enkele treetjes naar beneden kom je in de gewelfde ruimte van de benedenkapel, waar zich de kostbaarste schatten bevinden.

De bovenkapel is bereikbaar via een trap in de zijruimte. In de voorruimte van de benedenkapel is een trap naar de kelder, waar je de restanten ziet van een ouder kerkgebouw. Het museum bezit naast de schat een collectie schilderijen, prenten en beeldhouwwerken, maar deze maken geen deel uit van de historische kerkschat. Ook zie je archeologische vondsten.

Meer informatie vind je hier.

Museum Veere, Veere

In het Stadhuis vind je het eerste deel van het museum en is er een vaste tentoonstelling van verschillende kunstwerken en de zilveren beker van Maximiliaan van Bourgondië. Ook zijn er jaarlijks wisselende exposities te bewonderen. De Vierschaar op de begane grond laat zien hoe in de Middeleeuwen recht werd gesproken. Het tweede deel van het museum vind je in De Schotse Huizen aan de Kaai, in de 16e eeuw gebouwd door rijke Schotse kooplieden.

Hier vind je beeldende kunst, streekdracht en interieur verbonden met de historie van de stad. Het bevat onder meer een Schotse Kamer die is ingericht in de vorm van een ontvangstruimte en kantoor van de zogeheten Conservator van de Schotse stapel in Veere, exposities van streekdrachten en afwisselende exposities van en over de internationale Veerse kunstenaarskolonie (1870-1970) en/of aan Zeeland en Walcheren gerelateerde beeldende kunstenaars uit heden en verleden, zoals de Veerse Joffers.

De panden van het museum herinneren aan de eeuwenlange handelsbetrekkingen tussen Veere en Schotland. Veere werd stapelplaats van Schotse wol dankzij de Schotse Koning Jacobus I, wiens dochter trouwde met Wolfert van Borssele, heer van Veere. Dit feit staat centraal in de collecties van het museum.

Meer informatie vind je hier.

Historisch Museum de Bevelanden, Goes

Dit museum vind je aan de Singelstraat in Goes, en is een museum waarin de geschiedenis van Noord- en Zuid-Beveland centraal staat. Het leuke museum is in een voormalig klooster, waar ook lange tijd een weeshuis is geweest. In het museum zijn permanente tentoonstellingen over de schutterij, inpolderingen en overstromingen, merklappen, Bevelandse klederdracht, het weeshuis, de stad Goes en bekende Bevelanders. Daarnaast is er een wisselexpositie.

Meer informatie vind je hier.

Historisch Museum Den Briel, Brielle

Het is een geschiedkundig museum in het oude stadhuis, de voormalige stadsgevangenis en de vroegere Waag. De ingang is in het oude stadhuis uit 1790 op de Markt, gebouwd naar ontwerp van Johan van Westenhout. In de daarachter gelegen oude stadsgevangenis uit 1623 wordt het verhaal verteld van de Inname van Den Briel en de Tachtigjarige Oorlog.

In de voormalige Waag wordt het verhaal van de jaarlijkse 1-aprilvieringen verteld. Er is in het museum ook een ‘Brielse zeeheldenzaal’ gewijd aan de Brielse zeevaarders Philips van Almonde, Witte de With en Maarten Harpertszoon Tromp.

Meer informatie vind je hier.

Panorama Mesdag, Den Haag

In dit museum zie je een cilindervormig panoramaschilderij van ongeveer 14 meter hoog en met een omtrek van 120 meter. Het schilderij, dat één van de oudste 19e-eeuwse panorama’s in de wereld is, is een vergezicht op de Noordzee, de duinen, Den Haag en Scheveningen. Het is in 1881 geschilderd door Hendrik Willem Mesdag, een schilder uit de Haagse School. Panorama Mesdag stamt uit een periode waarin vele panorama’s in Europa verschenen.

Dit was een soort volksvermaak in de 19e eeuw. Het was een manier om toch een realistische blik te krijgen op een situatie waar je nooit kwam. Boven op het Seinpostduin, destijds het hoogste duin van Scheveningen, werd ter plekke het uitzicht op een glazen cilinder getekend. Door er papier omheen te leggen, kon een platte weergave worden gemaakt.

Door een lichtbron in het midden van de cilinder te zetten, kon de scène ook op het doek worden geprojecteerd. De glazen cilinder die destijds gebruikt is om het panorama te schilderen, staat nog steeds in het midden. Nadat alle voorbereidingen voltooid waren, kostte het Mesdag en zijn assistenten nog vier maanden om het kunstwerk in te schilderen.

Aan de Laan van Meerdervoort staat het voormalige woonhuis van Hendrik Willem Mesdag (1831-1915). Naast schilder was Mesdag een groot kunstverzamelaar. Hij liet een museum bouwen voor zijn uitzonderlijke collectie. Hij bouwde dit museum pal naast zijn woonhuis en stelde het in 1887 open voor kunstliefhebbers.

In 1903 schonk Mesdag het museum en de collectie aan de Staat. De Mesdag Collectie is maar 500 meter vanaf het Panorama Mesdag aan de Zeestraat, dus goed te combineren. Door de presentatie van de schilderijen en het interieur heeft het museum een negentiende-eeuwse sfeer. De collectie bevat ook kunst van de Haagse School, de kring waartoe Mesdag zelf behoorde.

De verzameling van de Haagse School bevat werken van onder anderen zijn jeugdvriend Jozef Israëls en van Anton Mauve. In het museum zijn ook tekeningen, keramieken Japanse kunst te zien.

Meer informatie vind je hier en hier.

Museum Gevangenpoort, Den Haag

De Gevangenpoort is een middeleeuwse gevangenis. Sinds 1882 is in het gebouw een museum gevestigd. De gevangenpoort ligt dicht bij het Binnenhof en de Hofvijver. Achter de poort ligt wat in Den Haag nu de “Plaats” wordt genoemd. Aan het hoofd van dit plein bevond zich ‘het Groene Zoodje’. Dit was de executieplaats. De gevangenpoort was vanaf ongeveer 1420 tot 1828 de gevangenis van het Hof van Holland, waarin personen die een zwaar misdrijf hadden begaan terechtkwamen.

In 1428 maakte Filips de Goede het een staatsgevangenis. Keizer Karel V bouwde tussen 1517 en 1535 een groot cellencomplex aan de poort vast en breidde ook het gerechtsgebouw uit. De verdachten werden in de gevangenpoort gehuisvest in afwachting van het proces.

Daarbij werd zoals toen gebruikelijk was, marteling gebruikt. Soms zaten de gevangenen met vijftien personen in één cel. De gevangenen moesten hier wachten op hun vonnis, dat bestond uit een geldboete of een lijfstraf, verbanning of de doodstraf.

Opsluiting als straf bestaat pas sinds de 17e eeuw. Het museum heeft een collectie straf- en martelwerktuigen en is daarom, volgens het museum zelf, niet geschikt voor kinderen onder de 8 jaar. De verzameling bestaat onder andere uit brandijzers, beulzwaarden, duimschroeven, pijnbanken en schandborden. Sinds 2014 heeft het museum een guillotine uit ca. 1800 in haar bezit.

Na restauratie werd het executiewerktuig in 2016 opgenomen in de permanente collectie. Het staat opgesteld in de voormalige cipierswoning in de Gevangenpoort. Ook geeft het museum toegang tot diverse historische ruimten zoals de pijnkamer, examineerkamer, cellenblok, ridderkamer en de vrouwenkamer. Je gaat hier met een zeer interessante rondleiding doorheen. Echt de moeite waard!

Meer informatie over een bezoek en verhalen vind je hier.

Museum Paul Tétar van Elven, Delft

Als je Delft zegt, zeg je Museum Prinsenhof. Een heerlijk museum, zeker waar. Maar er is meer te zien in Delft. Dit museum is gelegen aan de Koornmarkt 67. Het is een 16e-eeuws woonhuis dat in de loop van de tijd is verbouwd. Van 1864 tot 1894 werd het huis bewoond door kunstschilder en verzamelaar Paul Tétar van Elven, en sinds 1927 is het een museum van zijn collectie.

In het museum is het grootste deel van zijn werk terug te vinden: historiestukken, portretten en kopieën van oude meesters, maar ook schilderijen van tijdgenoten en een verzameling antiquiteiten en curiosa uit vroeger eeuwen, waaronder een grote collectie oosters porselein en Delfts aardewerk.

Het museum bevat een van de honderd best bewaarde interieurs van Nederland. Hierdoor kan men in het museum een goede indruk krijgen van de smaak en manier van wonen van de rijke burgerij in de 19e eeuw.

Meer informatie vind je hier.

Vermeer Centrum, Delft

Eerder in deze lijst vertelde ik al over het museum van het werk van Jeroen Bosch. Echte werken van hem zijn niet in Den Bosch te vinden. Dit geldt ook voor één van de beroemdste inwoners van Delft: Johannes Vermeer. In het Mauritshuis en Rijksmuseum vind je echte werken van hem, maar in Delft was er niks.

Toeristen vroeger er wel altijd naar en dus kwam men op het idee om in het voormalige gebouw van het Sint-Lucasgilde een centrum op te richten met daarin tentoongesteld alle 37 werken van Vermeer met uiteraard uitleg. Allen op ware grootte. Een permanente tentoonstelling geeft informatie over de tijd waarin Vermeer leefde en het atelier waarin hij werkte. Er wordt ingegaan op zijn aandacht voor kleur, licht en perspectief.

Bezoekers kunnen zelf experimenteren met de camera obscura. Ook is een film op een 12 meter breed scherm te zien waarin de relatie van Vermeer en de stad Delft wordt weergegeven. Op de 2e etage is de tentoonstelling “De liefdesboodschappen van Vermeer” te zien waar ingegaan wordt op de symboliek die Johannes Vermeer in zijn schilderijen heeft verwerkt. Hier leer je zien wat 17de-eeuwse schilders wilden vertellen.

Het Vermeer Centrum Delft opende in 2007 en wordt volledig gerund door vrijwilligers.

Meer informatie vind je hier.

Museum Gouda, Gouda

Het museum heeft een voor Nederland unieke collectie altaarschilderijen uit de 16e eeuw. Deze gingen overal verloren tijdens de Beeldenstorm, behalve in Gouda. Ook zie je 19e-eeuwse schilderijen uit de Arntzeniuscollectie (Haagse School en de School van Barbizon) en een uitgebreide collectie Gouds plateel. Sinds 2012 heeft Museum Gouda ook een stadsmaquette waarop Gouda in het jaar 1562 op schaal 1 op 350 nauwkeurig is nagebouwd.

In 1947 werd de collectie ondergebracht in het Catharina Gasthuis. De functie en geschiedenis van het Gasthuis zijn terug te vinden in verschillende ruimten: de Chirurgijnsgildekamer, de kamer waar de chirurgijns vergaderden sinds 1699, een compleet apothekersinterieur op de oorspronkelijke plek van de Goudse stadsapotheek en in de kelder van de Gasthuiskapel is een verzameling straf- en martelwerktuigen te zien. Deze werden vroeger op het stadhuis van Gouda gebruikt.

In deze kelder is ook een dolcel te vinden; psychiatrische patiënten werden hier in het verleden opgesloten. Het museum bezit onder andere werken van schilders als Isaac Israëls (1865-1943), Willem Tholen (1860-1931), Pieter Pourbus (ca 1523-1584), Odilon Redon (1840-1916) en Charles-François Daubigny (1817-1878).

Naast kunst- en stadshistorische voorwerpen beheert Museum Gouda een grote collectie plateel. Plateel is een soort aardewerk dat lijkt op porselein. Van oorsprong betekent plateel ‘gedecoreerd bord, vaas of schaal’. In 1898 werd in Gouda de Plateelbakkerij Zuid-Holland opgericht.

Toen de productie van kleipijpen aan het begin van de 20e eeuw terugliep, begonnen de fabrikanten van deze pijpen ook met de productie van sier- en gebruiksaardewerk en met succes. Vooral handbeschilderde producten uit de periode tot 1930 met karakteristieke, florale decoraties zijn erg populair. Daarnaast is er ook serviesgoed te vinden.

Meer informatie vind je hier.

Natuurhistorisch Museum, Rotterdam

Het museum vind je in Villa Dijkzigt aan de Westzeedijk. De collectie dieren, schelpen, fossielen en andere naturalia is ontstaan als het Kabinet van dr A.B. van Deinse. Na 1970 ging het museum door als dienst van de diergaarde Blijdorp.

Met steun van overheid en bedrijfsleven werd een stichting opgericht om in 1987 de Villa Dijkzigt aan te kopen. In 1990 werd de villa grondig verbouwd. Hierbij werd het dak verhoogd en een tweede verdieping toegevoegd.

Nadat vervolgens het Museumpark waar het museum deel van uitmaakt werd verrijkt met de Kunsthal, het Nederlands Architectuurinstituut, een uitbreiding van Boijmans en het Chabot Museum, volgde in 1995 een renovatie met een uitbreiding in de tuin met een nieuw glazen paviljoen.

In de achthoekige torenkamer van het museumgebouw staat sinds 2005 het opgezette skelet van Ramon, een Aziatische olifant uit Blijdorp, die in 1998 op 28-jarige leeftijd was overleden. Hij was de vader van Bernhardine en vier andere olifanten. Er is ontzettend veel te zien.

Meer informatie vind je hier.

Huis van Gijn, Dordrecht

Het hoofdgebouw is de voormalige woning van de naamgever, Simon van Gijn. Het museum is zo opgezet dat het lijkt alsof de tijd heeft stilgestaan en de bezoeker kan zien hoe het leven er honderd jaar en langer geleden uitzag. Simon van Gijn (1836-1922) was van beroep bankier, maar bovenal verzamelaar.

Hij had een brede belangstelling en kocht veel verschillende objecten die hem interesseerden: zilver, keramiek, prenten, maar ook meubels en speelgoed. Alles wat hij verzamelde kreeg een plaatsje in zijn huis. Zo creëerde hij tijdens zijn leven al een ‘museum aan huis’, waar hij regelmatig bezoekers ontving. Hij is geboren in 1836 te Vlaardingen en stierf in 1922 te Dordrecht.

De collectie heeft onder andere porseleinen borden en schotels, behalve uit China en Japan ook Nederlands aardewerk met afbeeldingen van de Oranje-Nassau’s, antieke klokken, schilderijen en Vlaamse wandtapijten en zilver.

Na het overlijden van Simon van Gijn in 1922 was er nog veel speelgoed uit zijn kinderjaren aanwezig in zijn huis, deze werden toegevoegd aan de verzameling speelgoed van de Vereeniging Oud-Dordrecht. Door schenkingen is deze collectie uitgegroeid tot een van de grootste en mooiste speelgoedcollecties in Nederland. Te zien zijn onder andere poppenhuizen en blikken speelgoed van vroeger, waaronder een kleine kermis met een zweefmolen met lichtjes.

Meer informatie vind je hier.

Lakenhal, Leiden

Dit museum brengt de Leidse historie in beeld, bijvoorbeeld het beleg van 1573-1574 en het Leids ontzet op 3 oktober 1574. Naast werk van Rembrandt van Rijn bezit het belangrijk werk van de beroemde schilder en etser Lucas van Leyden. Verder hangt er werk van Leidse kunstenaars als Jan Lievens, Jan Steen en Gerrit Dou (de bekendste van de Leidse fijnschilders).

Het museum heeft zowel oudere als eigentijdse kunst. Er is relatief veel werk van Theo van Doesburg, die in Leiden woonde toen hij in 1917 De Stijl oprichtte. Kunstenaar-fotograaf Erwin Olaf maakte in 2011 in opdracht van Museum De Lakenhal en de Universiteit Leiden een nieuw historiestuk onder de titel Liberty.

De pest en honger tijdens Leidens Beleg, dat het Beleg en Ontzet van Leiden in 1573-1574 uitbeeldt, met de nadruk op de pestepidemie die aan ongeveer 6000 inwoners het leven kostte, destijds ongeveer de helft van de Leidse bevolking. Inwoners van Leiden stonden model voor dit omvangrijke werk, terwijl veel attributen uit de collectie van het museum zijn afgebeeld. Het museum is pas volledig gerenoveerd.

Meer informatie vind je hier.

Sieboldhuis, Leiden

In dit museum worden voorwerpen getoond die Philipp Franz von Siebold (1796-1866) tussen 1823 en 1829 heeft verzameld tijdens zijn verblijf op Deshima, de Nederlandse handelsnederzetting bij Nagasaki in Japan. Het is een uniek museum over de Japanse cultuur. Von Siebold was zeer geïnteresseerd in alle aspecten van de Japanse natuur en cultuur en zijn collectie is dan ook zeer divers.

Het SieboldHuis heeft een vaste expositie van landkaarten, gesteente, dieren en planten, gebruiksvoorwerpen en kunst. Daarnaast zijn er wisselende tentoonstellingen. Sinds een aantal jaren organiseert het SieboldHuis in het voorjaar de Japanmarkt op het Rapenburg. Op deze markt worden allerlei Japanse zaken getoond en verkocht. Ook zijn er verschillende activiteiten zoals muziek en cosplay.

Meer informatie vind je hier.

Stedelijk Museum, Alkmaar

Dit is het gemeentelijk museum voor (kunst)geschiedenis en cultureel erfgoed. Het museum is geopend in 1875 en is daarmee een van de oudste musea van Nederland. Het museum is gevestigd aan het Canadaplein, dat wel ‘het cultuurplein’ wordt genoemd, tegenover de Grote of Sint-Laurenskerk. Het museum is in 2012-2014 geheel gemoderniseerd.

Het museum heeft in de collectie historisch materiaal van de regio Alkmaar, een fotocollectie van Alkmaar, een collectie schilderkunst uit de 16een 17e eeuw en een collectie moderne kunst. De vaste tentoonstelling over het Alkmaars Victorie (het Beleg van 1572) is zeer interactief en interessant.

Meer informatie vind je hier.

Teijlers museum, Haarlem

Dit is een museum voor wetenschap en kunst. Het werd in 1778 gesticht als een openbare gelegenheid voor kunst en wetenschap. Het museum heeft de oudste Nederlandse museumzaal waarvan het interieur nagenoeg in originele staat behouden is. Het museum is genoemd naar Pieter Teyler van der Hulst (1702-1778), een rijke Haarlemse laken- en zijdefabrikant en bankier, met een grote belangstelling voor kunst en wetenschap.

Bij testament liet hij zijn collectie en vermogen na aan de Teylers Stichting. Het doel was een kennisinstituut op te richten door en voor burgers waar men zonder dwang van Kerk of Staat zelf de wereld kon ontdekken. In 1784 werd een zaal opengesteld voor het publiek. In 1825 werd het museum uitgebreid met een leeszaal. Een schilderijenzaal volgde in 1838.

Vanwege het eeuwfeest in 1878 werd besloten een nieuw museum aan het complex toe te voegen, de zogenaamde Spaarnevleugel. In de collectie bevinden zich natuurkundige instrumenten zoals de grote elektriseermachine uit de 18e eeuw, fossielen, schilderijen, tekeningen, munten en penningen.

Het museum heeft ook een bijzondere collectie tekeningen en prenten, met daarin onder meer 25 originele tekeningen van Michelangelo, met bijvoorbeeld voorstudies voor de plafondschilderingen van de Sixtijnse Kapel in het Vaticaan in Rome.

Ook bezit het museum werken van Rembrandt, Rafaël, Goltzius en Claude Lorrain. Teylers Museum heeft een eigen observatorium: Teylers Sterrenwacht. Bij de eerste vijf directeuren van Teylers Museum hoorde Jacobus Barnaart. Barnaart had grote interesse in natuurkunde en wilde boven op de Ovale Zaal een observatorium bouwen.

Dit bleek later echter geen goed idee te zijn: het dak van de Ovale Zaal was gemaakt van hout wat voor te veel trillingen zorgde. Hierdoor konden er geen nauwkeurige metingen worden uitgevoerd. Uiteindelijk werd een belvédère gebouwd: een vierkante toren met twee deuren in elke wand.

Lees ook: Teylers Museum Haarlem

Meer informatie vind je hier.

Museum Haarlem, Haarlem

Dit is een museum over de historie en het culturele erfgoed van Haarlem en Zuid-Kennemerland. Het stadsmuseum is gevestigd aan het Groot Heiligland 47, schuin tegenover het Frans Hals Museum. De Stichting Historisch Museum Zuid-Kennemerland werd opgericht op 25 augustus 1975. Sinds 2012 koppelt het museum de geschiedenis aan het heden.

Hiermee wil het museum het publiek uitnodigen om op een nieuwe manier naar het verleden te kijken. In de vaste tentoonstelling worden acht eeuwen stad- en streekgeschiedenis van Haarlem en Zuid-Kennemerland in beeld gebracht.

In deze tentoonstelling komt de Gouden Eeuw aan bod toen Haarlem één van de machtigste en rijkste steden van Holland was, de 19de eeuw toen de stad door industrialisatie een nieuwe rijke periode kende en de recente geschiedenis. De tentoonstelling is onderverdeeld in de thema’s werken, wonen, macht, geloof en kunst en wetenschap.

Elk half jaar is er een tentoonstelling over een thema uit de geschiedenis van Haarlem en Zuid-Kennemerland. Ook zijn er wisselende tentoonstellingen van Haarlemse kunstenaars. Er zijn ook activiteiten speciaal voor kinderen. Met ‘kijk-je-wijzers’ kunnen kinderen vanaf vier jaar de tentoonstellingen ontdekken. In het KinderKabinet worden kinderen uitgedaagd te kijken, voelen en ontdekken.

Daarnaast heeft het museum lespakketten ontwikkeld die aansluiten op de leerdoelen in het onderwijs. Ook is er het ‘Stappen in de Stad’-project, waarbij kinderen in de leeftijd van 11 tot 14 jaar via een app kunnen kennismaken met de geschiedenis en het erfgoed van Haarlem. Kinderen gaan met de app op zoek naar de waarheid over drie Haarlemse legendes.

Dit project is in samenwerking met ErfgoedEducatie Haarlem ontwikkeld. Ook het project ‘Wie wat bewaart, heeft wat!’ is onderdeel van het samenwerkingsprogramma met ErfgoedEducatie Haarlem. Het museum is gevestigd in een deel van het voormalige Sint Elisabeth Gasthuis uit 1581.

In de Weeshuiskamer kan de bezoeker ontdekken hoe het was om als kind in armoede en zonder ouders op te groeien. De Weeshuiskamer heeft een kinderslaapkamer en een opstelling van de regentessen. In de kerstperiode wordt de Weeshuiskamer in kerstsfeer gebracht.

Meer informatie vind je hier.

Oude Kerk, Amsterdam

De Oude Kerk is het oudste nog bestaande gebouw van Amsterdam en bevindt zich aan het Oudekerksplein . De kerk werd gewijd aan de heilige Nicolaas, bisschop van Myra. Tot de Alteratie (1578) was de kerk rooms-katholiek en heette ze de Sint-Nicolaaskerk. Sint-Nicolaas was onder meer de patroon van de zeelieden en werd vooral in havensteden vereerd.

Pas in de periode 1884-1887 is de huidige Sint-Nicolaaskerk in de binnenstad van Amsterdam gebouwd. In september 2006 werd het 700-jarige gebruik van de Oude Kerk gevierd. Ter gelegenheid hiervan werd op 17 september een replica teruggehangen van het tijdens de Beeldenstorm van 1566 verdwenen angelusklokje in het kleine torentje boven op het kerkdak.

Sinds 2016 is de Oude Kerk, naast de kerkelijke functie die het gebouw nog steeds heeft, een museum voor hedendaagse kunst waar wisselende tentoonstellingen van site-specifieke installaties te zien zijn. Daarnaast zijn sinds 2018 de historische stijlkamers met de erfgoedcollectie van de kerk opengesteld voor het publiek.

Meer informatie vind je hier.

Joods Historisch Museum, Amsterdam

Dit is een museum dat de Joodse cultuur, religie en geschiedenis belicht. Het museum is sinds 1987 gelegen aan het Jonas Daniël Meijerplein in het hart van de oude Joodse Buurt. De overdekte ruimte tussen vier in 18e-eeuwse staat teruggebrachte synagogen vormt de ingang aan de Nieuwe Amstelstraat 1. Het museum is onderdeel van het Joods Cultureel Kwartier.

Het museum is gevestigd in een complex dat bestaat uit vier voormalige Hoogduitse synagogen: de Grote Sjoel (1671), Obbene Sjoel (1685),Dritt Sjoel (1700) en de Neie Shul (1750/1752). De collectie heeft meer dan 11.000 kunstvoorwerpen, ceremoniële en historische objecten. Slechts vijf procent van de collectie is permanent te zien.

Het andere deel van de collectie is in depot of wordt getoond tijdens wisselende tentoonstellingen. Sinds 1987 is de omvangrijke mediatheek met boeken, brochures, tijdschriften, joodse weekbladen en een aanzienlijke video-, foto- en muziekcollectie open voor publiek. Er hangt onder meer werk van Abraham Fresco.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het museum tot sluiten gedwongen en werd een groot deel van de collectie in beslag genomen. Na de oorlog keerde slechts een deel terug. Op 14 juli 1955 is het museum door premier Willem Drees heropend. Na de oorlog is bij het verzamelen meer de nadruk gelegd op de geschiedenis en cultuur van de Nederlandse Joden. De collectie oorlogsdocumenten werd daar een belangrijk deel van.

Meer informatie vind je hier.

Ecomare, Texel

Ecomare is het centrum voor wadden en Noordzee op het Noord-Hollandse waddeneiland Texel. Het combineert opvang van zeehonden en vogels met een natuurmuseum en zeeaquarium. Vijftien zeehonden worden er permanent opgevangen. Door de veelzijdigheid van het centrum krijgen bezoekers bij Ecomare een uitgebreid beeld van de natuur van de wadden en Noordzee.

Daarnaast organiseert Ecomare actieve buitenprogramma’s en excursies voor scholen en toeristen in de Texelse natuur, langs het strand en op het wad. Het museum van Ecomare gaat over de natuur van Texel, de zee en de wadden. In de Walviszaal hangen skeletten van op en rond Texel gestrande walvissen, waaronder een bultrug, een potvis en een orka.

De expositie Waddenstad gaat over het onderzoek dat op de wadden en de Noordzee plaatsvindt. De ‘stad’ is opgebouwd uit kleine winkeltjes. In elk winkeltje wordt het werk van een andere wetenschapper gepresenteerd. Het zeeaquarium is ondergronds gebouwd en omvat zes open aquaria die allemaal een eigen leefgebied nabootsen. Er leven tientallen soorten vissen en ongewervelden in de aquaria.

Ecomare ligt in het Nationaal Park Duinen van Texel. Het Duinpark, een gebied van zo’n 50 ha dat alleen via Ecomare te bereiken is, maakt onderdeel uit van het buitenterrein van het centrum. Door het Duinpark lopen twee wandelpaden: een korte kinderroute en een wandeling van ongeveer 3 km. Langs de kinderroute zijn educatieve spelelementen geplaatst.

Meer informatie vind je hier.

Lees ook: Eco-Mare Texel