In het najaar was ik twee weken op vakantie in Berlijn. Ik vind het altijd leuk om ook de omgeving van zo´n stad op te zoeken. Vaak zijn daar ook een aantal pareltjes te vinden, die wellicht niet iedereen kent. Potsdam is prima te bereiken met het openbaar vervoer middels de zogenoemde “S-Bahn”, een soort metro-trein. Verdiep je van te voren in de verschillende vervoersbewijzen, want dat kan een leuk voordeeltje opleveren.
Potsdam, het Versailles van Duitsland
Deze schitterende stad vlakbij Berlijn is de hoofdstad van Brandenburg en ligt aan de Havel, in een gebied met bossen en meren. Postdam wordt wel het Versailles van Duitsland genoemd. De paleizen en siertuinen, waarvan velen in oude luister zijn hersteld, vormen de belangrijkste attractie van de stad, maar de stad heeft veel meer te bieden.
Potsdam werd in de 10de eeuw gesticht op een plek die al eeuwen bewoond werd, en werd de residentie van de heersers van Brandenburg en later Pruisen. De bloeitijd was halverwege de 18de eeuw onder koning Frederik II (de Grote), die verantwoordelijk was voor de bouw van Sanssouci en het Neues Palais. Kort nadat Hitler aan de macht kwam in Duitsland, vond op 21 maart 1933 de “Dag van Potsdam” plaats, waarbij de nazi’s de eenheid tussen het oude Pruisen en het “nieuwe Duitsland” wilden benadrukken. In de Tweede Wereldoorlog heeft de stad zwaar geleden onder bombardementen.
Na de oorlog werd in Schloss Cecilienhof in 1945 de Conferentie van Potsdam gehouden, waarbij de leiders van de VS (Truman), GB (Churchill) en de SU (Stalin) het eens werden over de politieke vorm van het bezette naoorlogse Duitsland. Na de oorlog werd Potsdam Oost-Duits en werden veel monumentale gebouwen afgebroken. Door de bouw van de Berlijnse Muur was er geen vrij verkeer meer tussen Potsdam en West-Berlijn.
In 1990 werden de paleizen en parken van Potsdam en Berlijn op de werelderfgoedlijst geplaatst. Er werden vele gebouwen hersteld en opnieuw gebouwd.
Alter Markt (Potsdam Centrum)
Het oude marktplein van Potsdam, het hart van de stad, is veel van zijn vroegere karakter kwijtgeraakt na de sloop in de jaren 1950 van het grootste deel van het in de oorlog beschadigde Stadtschloss, het grootste en belangrijkste van de vele Hohenzollernpaleizen. Het paleis is tussen 2006 en 2014 volledig herbouwd.
Toen ik hier was, werden de laatste dingen gedaan, dus inmiddels zal dat wel volledig klaar zijn. Het parlement van de deelstaat werkt er. In de stallen van het paleis is het Film-Museum ondergebracht.
De bevolking was zo blij met het opknappen van dit stadhart, dat ze er behoorlijk aan hebben meebetaald. Het is nu weer een mooie plek. Je ziet er een obelisk en het oude raadhuis. Dat werd in de periode 1753-1755 gebouwd in opdracht van Frederik II van Pruisen. In het raadhuis zit een museum over de geschiedenis van Potsdam en omgeving.
Dichtbij staat de enorme, van een koepel voorziene Nikolaikirche, waarvan de bouw in 1826 begon onder leiding van de architect Schinkel, maar pas in 1837 was voltooid. Het is een Evangelisch Lutherse kerk. De basis van de kerk is gebaseerd op een classicistisch ontwerp. De koepel werd van 1843-1850 gebouwd.
Ook op deze Alter Markt vind je paleis/museum Barberini. Dit is een museum met wisselende tentoonstellingen, maar met de focus op impressionisme.
Peter-Pauls-Kirche
Mooie Rooms-Katholieke kerk in Romaanse stijl met een interessant interieur: het beschilderde schip, het koor, houten plafond, de zijkapellen, en een mooi orgel. Met een beetje geluk speelt de organist.
Hollandse wijk (Holländisches Viertel)
Toen koning Frederik Willem I Nederlandse vaklieden vroeg om te helpen bij de opbouw van Potsdam en Berlijn, maakt hij zijn verzoek aantrekkelijker door hen toe te staan Nederlandse huizen te bouwen. De Nederlandse wijk, een paar straten ten noorden van de Alter Markt, telt 134 bakstenen huizen met puntgevels en ziet eruit als een stukje Delft of Leiden – zonder de grachten. In tegenstelling tot de wens van de opdrachtgever, bleef de vorming van een Nederlandse kolonie uit. Hongaarse arbeiders trokken vaak na leegstand in de huizen.
Nauener Tor
Dit is een mooie stadspoort in Potsdam. Het is één van de oudste gebouwen van de stad. Het is gebouwd in Engelse neogotische stijl. Het is in de 18de eeuw gebouwd in opdracht van de koning. Expres gebouwd in een middeleeuwse stijl zodat het lijkt alsof het er al veel langer staat. Er is een gezellige en drukke straat met veel restaurantjes en winkeltjes.
Neuer Garten: Cecilienschloss
Vanaf de Nauener Tor, kun je via de Kurfürstenstrasse naar de Neuer Garten. Eén van de eerste gebouwen die je ziet is de “Gotische bibliotheek”. Een bijzonder gebouw vlak aan het water. Het water is de Heiliger See, een prachtig meer, waar je heerlijk langs kunt wandelen, op een strandje liggen en, als het lekker weer is, zwemmen.
Zelf ben ik naar de Neuer Garten gegaan vanwege het Marmorpaleis en het Cecilienhof. Het Marmorpaleis ligt schitterend aan het meer. Het is in klassieke stijl gebouwd en was bekleed met Silezisch marmer. Het interieur kent vele klassieke elementen, zoals antieke beelden en marmeren schouwen die speciaal uit Italië gehaald werden. In de buurt vind je een Orangerie en een ijskelder in piramidevorm.
Loop door naar het Cecilienhof. Dit Hof was het laatste kunstje van de Hohenzollerns. Het werd gebouwd voor Wilhelm, de zoon van keizer Wilhelm II, en genoemd naar de vrouw van de kroonprins: Cecilie von Mecklenburg-Schwerin. Het paleis is een nabootsing van een typisch Engels tudor-landhuis met vakwerkgevel. Ze wilden het aanpassen aan de omgeving door veel natuurlijke materialen te gebruiken zoals baksteen en hout.
In 1945 vond hier de top van de overwinnaars van de Tweede Wereldoorlog plaats, waar de “Grote Drie” de Amerikaanse president Harry S. Truman, de Britse premier Winston Churchill en Clement Attlee en de Sovjet-leider Jozef Stalin, aan meededen. De “Overeenkomst van Potsdam”, legde de basis voor een nieuwe orde in Duitsland, Europa en de wereld na de Tweede Wereldoorlog. De grensversterkingen bij het gebouw van 1961 tot 1989 zijn een indirect gevolg van de Conferentie van Potsdam en dus ook een deel van de geschiedenis van het kasteel.
Iets verderop, naar het meer lopend, kom je nog het Grünes Haus tegen. De andere kant oplopend, naar de Jungfernsee, kom je nog de Muschelgrotte tegen. Een gebouwtje gemaakt van schelpen en tufsteen. Vooral het interieur is bijzonder.
Belvedere auf dem Pfingstberg
Vanaf de neoklassieke Belvedere uit 1863, die van 76m hoogte over Postdam uitkijkt, heb je een schitterend uitzicht. De bouw is geïnspireerd door de Italiaanse renaissance.
Russische Kolonie Alexandrowka
In tegenstelling tot de overheersende neoklassieke architectuur van de stad, is Alexandrowka, ten noorden van het centrum, een groep traditionele Russische houten huizen. Het zijn authentieke kopieën van huizen waarin Russische krijgsgevangenen werden ondergebracht die voor Napoleon hadden gevochten. Ze kregen ook een gebedshuis, de Alexander-Newski-Kapelle. Een museum vertelt het verhaal van de kolonie en het koor.
Park & Paleis Sanssouci
Achter de tuin van Schloss Sansouci strekt zich een park van 290 ha uit, vol paleizen, paviljoens, tuinen, vijvers, fonteinen, beelden, monumenten, windmolens en follys. Het park strekt zich uit van het centrum van Potsdam tot aan het Neues Palais. Het wordt doorsneden door een laan, de Hauptallee van 2,5km, en doorkruist andere lanen en paden.
Schloss Sanssouci
Zonder zorgen betekent de naam. Frederik de Grote wilde een rustige plek op het land, vanwaar hij kon heersen en zich ontspannen ver van de drukke stad Berlijn. Het werd een rococojuweel, boven een terrasgewijs aangelegde wijngaard op een heuvel in het Park. De relatief bescheiden vorm, met één laag, is bijna niet te zien vanaf de Grosse Fontäne aan de voet van de heuvel. De koning, zijn gezin en raadslieden konden ongedwongen in- en uitlopen.
Na de prachtige centrale trap beklommen te hebben, betreed je het paleis via de halve cirkel met zuilen aan de noordkant. De rondleiding voert door de weelderige privévertrekken en salons van de koning, de gastenkamers, bibliotheek en concertzaal. Werkelijk prachtig en een echte aanrader. Ik heb zelf twee dagen over Potsdam gedaan: één dag voor Sanssouci en één dag voor de rest van Potsdam.
Lees ook: Schloss Sanssouci
Neue Kammern
Uit 1775. Was eerst een oranjerie, later verbouwd tot een koninklijk gastenverblijf.
Neues Palais en Communs
Aan de westkant van het park liet Frederik het Neues Palais bouwen, een uitgebreid bouwwerk met tweehonderd kamers, uitgevoerd in barokstijl. Het was een uitdrukking in steen van Frederiks status als absoluut heerser en zegerijk bevelhebber, niet zomaar iemand. Het is een ervaring om de magnifieke zalen te bezichtigen waarin Frederik bezoekende vorsten en andere gasten logies en vermaak bood. Enkele zijn de Marmorgalerie, Marmorsaal en Grottensaal.
In het uiterste westen van het park liggen de Communs, twee gebouwen om bedienden en wachters in te huisvesten, die nu worden gebruikt door de Universiteit van Potsdam.
Belvedere
Op een heuveltje ten noorden van het park heb je vanaf deze Belvedere uit 1772 een prachtig uitzicht op het geheel.
Park en Schloss Charlottenhof
Ten zuidwesten van het Sanssouci-paleis ligt het kleine paleis Charlottenhof, gebouwd in de klassieke stijl. Het vormt het centrum van een tuin die het Sanssouci-park in 1826 uitbreidde. De kroonprins en later koning Frederik Willem IV had het barokke herenhuis in 1825 van zijn vader ontvangen als kerstcadeau.
Het kasteel is eenvoudig van vorm en is gebouwd in het idee van de oudheid en beïnvloed door Romeinse villagebouwen. Onder de indruk van de opgravingen in Pompeii en Herculaneum volgde de architect het voorbeeld van het muurontwerp in deze antieke huizen van rijke burgers. Opmerkelijk aan het interieur is de kleurrijke verscheidenheid aan kamers.
De halfronde baai aan de noordkant van de waterloop van de fontein door het huis, portieken, pergola’s, terras en Exedra zorgen voor een mooi verloop tussen binnen- en buitenruimte. De beroemde blauw-wit gestreepte hoekkamer is hier een mooi voorbeeld van. Het is gevormd naar de binnenkant van een tent en diende als een slaapkamer voor de hofdames.
Overnachten in Potsdam
Hier vind je de leukste hotels voor tijdens je stedentrip; van gezellige boetiekhotelletjes tot luxe moderne hotels met strakke kamers. Natuurlijk gaan we ook voor de voordeligste deals.
NH Potsdam
Dit moderne hotel ligt op een rustige locatie en biedt een prachtig uitzicht op het meer. De kamers zijn licht en ruim, en sommige hebben zelfs een balkon. Het hotel beschikt ook over een sauna en fitnessruimte.
Meer informatie vind je hier.
Steigenberger Hotel Sanssouci
Dit elegante hotel is gevestigd in een historisch gebouw in het centrum van Potsdam en biedt een prachtig uitzicht op het park Sanssouci. De kamers zijn stijlvol en comfortabel ingericht, en het hotel beschikt over een sauna en fitnessruimte.
Meer informatie vind je hier.
Mercure Hotel Potsdam City
Dit moderne hotel ligt in het centrum van Potsdam, op loopafstand van de bezienswaardigheden. De kamers zijn licht en ruim, en sommige hebben uitzicht op het kasteel van Sanssouci. Het hotel beschikt ook over een sauna en fitnessruimte.
Meer informatie vind je hier.
Hotel am Jägertor
Dit charmante hotel ligt op slechts 5 minuten lopen van het centrum van Potsdam en biedt gezellige kamers met een prachtig uitzicht op de historische gebouwen. Het hotel heeft ook een tuin en een terras waar gasten kunnen ontspannen.
Meer informatie vind je hier.
Dorint Sanssouci Berlin/Potsdam
Dit hotel ligt op slechts 10 minuten lopen van het park Sanssouci en biedt ruime kamers met uitzicht op het park. Het hotel beschikt ook over een binnenzwembad en fitnessruimte.
Meer informatie vind je hier.
Als je van kastelen en paleizen houdt is dit dus absoluut een must om te bezoeken!
- Tweede Wereldoorlog; interessante monumenten en musea in Nederland - 1 november 2022
- Madrid Stedentrip; Bezienswaardigheden & Activiteiten - 24 januari 2022
- Groningen stad; bezienswaardigheden & activiteiten - 2 januari 2022
Leave a comment