Altijd ben ik benieuwd welke stad de nieuwe Culturele Hoofdstad van Europa wordt. Meestal zijn dat iets minder bekende bestemmingen en in het jaar zelf zijn er extra evenementen en bijzonderheden. In 2018 was Leeuwarden de gelukkige en volgend jaar, in 2020, is Rijeka gekozen.
Meteen moest ik terugdenken aan de prachtige reis die ik 2009 maakte naar Istrië in Kroatië. Tijdens die reis hebben we meerdere steden en eilanden bezocht zoals Porec en Pula en zijn we een dagje naar de leuke stad Rijeka geweest en daarover zal ik jullie nu meer vertellen.
Rijeka
Rijeka is een havenplaats aan de Adriatische Zee en een werkstad, de derde stad van Kroatië en heeft ongeveer 200.000 inwoners. Het is de hoofdstad van de regio, Kvarner, en is zeer belangrijk voor de Kroatische economie. Het was oorspronkelijk een nederzetting die al in de 2e eeuw door de Romeinen werd ingenomen en verwoest. De stad kende vele namen en maakte deel uit van Oostenrijk, Frankrijk en Italië. Uit die vroegste tijden resten bijvoorbeeld de ruines van het Romeinse fort Trsatica, hoog boven de stad.
In de stad zelf kun je een bezoek brengen aan de vele historische gebouwen en kerken, musea en winkelcentra. Er is een opvallende overdekte markt (Tržnica) die dateert uit 1881, in de buurt waarvan een groot aantal cafés en restaurants is gevestigd. De stad ontwikkelde zich sterk na 1873: in dat jaar werd de stad aangesloten op het spoorwegnet. In 1920 sloten Italië en Joegoslavië het Verdrag van Rapallo en daarmee werd de stad onafhankelijk. Na enkele nieuwe Italiaanse bezettingen viel de stad in 1924 ook formeel toe aan Italië. Na de Tweede Wereldoorlog werd Rijeka onderdeel van de Joegoslavische deelrepubliek Kroatië.
Haven Rijeka
De belangrijkste plek in de binnenstad van Rijeka is de haven, waar ook de veerboten aanleggen die naar de Kvarner kust en Dalmatië varen. De kade van Rijeka wordt gedomineerd door hoge bouwwerken. Hier vind je cafés en restaurants.
Korzo winkelstraat
Parallel aan de boulevard, maar dan twee blokken landinwaarts, is de voetgangersstraat Korzo, de belangrijkste winkelstraat van Rijeka. Vanaf de terrassen kun je op je gemak kijken naar de eindeloze stroom winkelende mensen, haastige werknemers, verliefde stelletjes en toeristen. Je ziet hier kleurrijke, historische moderne en sezessionsgevels.
Ooit lagen hier de stadswallen langs de haven. Het is nu moeilijk te geloven dat totdat de gracht was gevuld en de stadsmuren waren afgebroken, dit in de tweede helft van de 18e eeuw slechts een grindkust was met een paar houten kades en pakhuizen, een scheepswerf waar granen, vis en zout werden verhandeld. Door landaanwinning is de kustlijn naar de huidige plek verschoven. Er is hier veel interessants te zien: oude pleinen, paleizen, musea en winkels.
Stadsmuren
Overblijfsel van de oude stadsmuren zijn de middeleeuwse Stadstoren en de Stadspoort. De Stadstoren (Gradski toran) werd al in 1750 door een aardbeving verwoest. De koepel en de klok zijn uit het eind van de 19e eeuw. De stadstoren is eigenlijk een stadspoort, erachter begint de oude stad (Stari Grad).
Binnen zijn een reliëf van de Habsburgse dubbelkoppige adelaar en twee bustes van Oostenrijkse keizers geplaatst. De elektrische klok is uit de 19e eeuw; het uurwerk gaf al tijdens de wereldtentoonstelling in Wenen elektrisch de tijd aan. Stadspoort (Stara Vrata): een oude Romeinse poort zonder veel versiering, is het oudste monument in Rijeka uit de 1e eeuw. Het markeert waarschijnlijk de toegang van het Romeins Pretorium.
Romeinse Boog
In een zijstraat van de markt staat het restant van een Romeinse boog, waarschijnlijk een oude stadspoort. Het is een eenvoudig bouwwerk. Opgravingen hebben de fundamenten van een Romeinse muur blootgelegd.
Stadhuis (Palaca Municipija)
Het in de 14e eeuw door Augustijner monniken gebouwde klooster werd in het begin van de 19e eeuw de zetel van het gemeentebestuur van Rijeka. In 1845 werd het in neoklassieke stijl gerestaureerd en tegenwoordig zit het Universiteitsbestuur er.
National theater (Kazaliste Ivan Zajc)
Dit neoklassieke bouwwerk werd in 1885-1886 gebouwd. In het theater wordt vooral aan Kroatisch drama, Italiaans drama, ballet en opera gedaan. Het gebouw heeft een indrukwekkende gevel, waarvan het fronton is versierd met een neorenaissancebeeldengroep. Op het plein staat een standbeeld van een grote componist. Het interieur is in prachtig neobarok. De fresco’s kun je zien tijdens voorstellingen.
Trsat
Aan de andere kant van de Rječina, boven het centrum van Rijeka, ligt Trsat. Boven aan de 561 treden tellende trap vanaf het Titoplein (Titov trg) ligt het Heiligdom van Onze-Lieve-Vrouwe van Trsat. De kerk en het franciscanenklooster zijn in 1453 gebouwd. Trsat is de naam van zowel een kasteel als van de heuvel waarop het kasteel gebouwd is. Het heiligdom geeft toegang tot de resten van een Romeins kasteel dat is gebouwd voor de verdediging van Tarsatica. In de 13de eeuw was Trsat eigendom van de Frankopans die hier een ander kasteel bouwden. Je kijkt hier mooi uit op de Kvarnergolf.
Trsat is vooral een bedevaartsoord, bezocht door honderdduizenden pelgrims. Je kunt het met het openbaar vervoer of per auto bereiken of de trap beklimmen vanuit het centrum van Rijeka. In een legende staat dat op 10 mei 1291 engelen de woning van Maria uit Nazareth overbrachten naar Trsat waar ze op 10 december 1294 op mysterieuze wijze weer verdween en teruggevonden werd in Loretto in Italië, waar de woning nu nog steeds bezocht kan worden.
De inwoners van Trsat waren ontroostbaar als gevolg van de verdwijning van het huis. Het verlies werd goedgemaakt door paus Urbanus V, die in 1367 een schilderij schonk van Maria en Jezus waaraan bijzondere krachten worden toegeschreven.
Vanuit het centrum van Rijeka kun je naar het Kasteel van Trsat via een trap van 561 treden. Velen gingen je voor: vaak op de knieën. De trap voert naar de top van de 131 meter hoge heuvel en eindigt nabij Gospa Trsatska, het doel van de pelgrimstochten.
Musea in Rijeka
Historisch en Scheepvaartmuseum
In het 19de-eeuwse Hongaarse gouverneurspaleis is het Historisch en Maritiem Museum te vinden. Het interieur is nog in de oorspronkelijke staat. De geschiedenis van de scheepvaart wordt verteld aan de hand van scheepsmodellen, wapens en scheepvaartinstrumenten uit de 17de en 18de eeuw. Daarnaast vind je hier archeologische collecties (van prehistorie tot middeleeuwen), prenten, meubels, schilderijen en een etnografische collectie.
In de gangen en zalen op de eerste verdieping rondom een prachtige hal zie je portretten, meubilair en kunstvoorwerpen uit de 18e en 19e eeuw, en een collectie violen en laboratoriummateriaal. De voormalige toneelzaal is nog precies zoals vroeger. Op de tweede verdieping zijn scheepsmodellen te zien en portretten uit verschillende periodes.
Het buitengewone Mariabeeld uit 1480 is gemaakt door een onbekende beeldhouwer. Op de begane grond is een etnografieafdeling (kleding, landbouwwerktuigen, etc.) te zien en er is een archeologieafdeling.
Meer informatie vind je hier.
Kerken in Rijeka
St. Vituskathedraal (Katedrala Sveti Vida)
De huidige kerk is gebouwd op de plek van een 9e-eeuwse kerk die al gewijd was aan de beschermheilige van de stad. De kerk werd in de eerste helft van de 17e eeuw gebouwd door de Jezuïeten, die de kerk bij hun aankomst in Rijeka, in 1627, cadeau kregen. De kerk was oud en vervallen, maar de Jezuïeten staan bekend om hun bouwkunst. Ze bouwden een kopie van de barokke Santa Maria della Salute in Venetië. Meer dan 100 jaar werd er aan de kerk gebouwd en op 6 mei 1742 was het klaar.
Helaas heeft de kerk veel te lijden gehad van natuurgeweld en ander geweld. Men wilde al in 1912 beginnen met de restauratie, maar de Eerste Wereldoorlog kwam ertussendoor. Ook daarna werd het karwei steeds weer uitgesteld en daardoor is de kerk aan de voorzijde niet echt mooi en de klokkentorens missen. Maar laat je daar niet door afleiden en ga naar binnen! Het interieur is namelijk wel schitterend. Allerlei beroemde schilders en beeldhouwers werkten aan de kerk.
Op het 18e-eeuwse marmeren altaar staat een crucifix dat komt uit de verwoeste Sv. Rokkapel. Volgens een legende uit 1296 werd het crucifix door Petar Lončarić vervloekt en met de steen vernietigd omdat hij verloor tijdens het kaartspelen. De aarde opende zich en verzwolg de godslasteraar terwijl er bloed uit het kruis vloeide. Vanaf dat moment was het kruisbeeld iets bijzonders. Op de steen staat in het Latijn: “met deze steen werd in 1296 het crucifix beschadigd”.
De Marijekathedraal
De huidige barokke kerk dateert uit de 18e eeuw, maar al in de 5e eeuw stond hier een kerk of een kapel. Tijdens de grote volksverhuizing zou deze zijn verwoest, herbouwd en in 800 opnieuw verwoest door Karel de Grote als wraak voor het ombrengen van één van zijn veldheren: graaf Erik. De afbeeldingen van Jezus op de zuidelijke muur en op de klokkentoren zijn uit de 10e eeuw. De toren draagt het jaartal 1337, waarschijnlijk een jaar van een renovatie. De 33 meter hoge toren wordt “leunende toren” genoemd vanwege het feit dat deze meer dan 40 cm uit het lood staat.
Het altaar van zwart marmer is erg mooi, uiteraard met een schildering waarop Maria de boodschap krijgt dat ze zwanger zal worden. In de zijbeuk van de kerk vind je een ander uitzonderlijk altaar. Het is uit 1601 en kreeg van Ivan Franjo Gladić, een plaatselijke kunstenaar, de prachtige schildering die Petrus voorstelt terwijl deze de sleutel van de hemelpoort in ontvangst neemt.
Een ander altaar bevat de afbeelding van Johannes de Doper en op het altaar van de heilige Filip (beschermheilige tegen aardbevingen) zie je een fraaie schildering van de stad. Het schilderij is van de bekende schilder Metzinger en het werd in 1750 geschilderd, het jaar waarin Rijeka (en de wijde omgeving) werd getroffen door een grote aardbeving.
Hieronymuskerk (Sv. Jeronim)
Deze kerk werd al omstreeks 1315 op deze plaats gebouwd door de Augustijnen, in 1408 kwam er een klooster bij. Van de oorspronkelijke gebouwen is niet veel meer over: de aardbeving van 1750 verwoestte ook dit complex grotendeels. Tijdens de herbouw werden de overblijfselen 18 jaar later opnieuw door natuurgeweld getroffen en weinig van de gebouwen kon daarna nog gereconstrueerd worden. Slechts enkele ramen van de pastorie en de twee kapellen hebben nog hun originele gotische stijl, de rest van de kerk is in barokstijl, gebouwd na 1768.
In de kerk zie je een aantal gedeeltelijk gerestaureerde fresco’s, de oorspronkelijke zijn overgeschilderd door de schilder Ludvig uit Senj. Het hoofdaltaar is beschilderd door Ivan Simonetti uit Rijeka en is uit 185. In de kruisgang van de kerk bevinden zich de familiegraven van 29 vooraanstaande families uit Rijeka. Eerst waren de graven in de kerk zelf.
De twee gotische kapellen bieden vooral plaats aan graftombes van rijke handelaren en leden van de lokale, middeleeuwse adel. Het klooster kent zijn eigen historie. De Venetianen verbrandden het als vergeldingsmaatregel omdat er onderdak verleend werd aan vijanden van de regering. Het klooster was lang het middelpunt van het culturele en geestelijke leven in Rijeka. Vanaf 1786 werd het klooster gebruikt als ziekenhuis.
Later, in de 19de eeuw kwam het gemeentebestuur er in. Tegenwoordig leven in een deel van het klooster een aantal dominicanen, in een ander gedeelte vind je de universiteitsbibliotheek. Binnen kun je ook een galerie voor moderne kunst en een permanente tentoonstelling van oude manuscripten bezoeken.
OLV. Kerk
De oorspronkelijke kerk en het klooster werden gebouwd in opdracht van de familie Frankopan. De huidige kerk is gebouwd in 1641 toen de kerk en het klooster werden gerestaureerd en vergroot in opdracht van Nikola V Frankopan. Het altaar in de kerk met afbeeldingen van de heiligen Michael, Nicolaas en Katharina, werd beschilderd door Zwitserse kunstenaars. Ook Franciscaner monniken, onder wie de beroemde Serafin Schon, leverden een kunstzinnig aandeel.
Het klooster dat tot het complex behoort wordt al meer dan 500 jaar bewoond door Franciscaner monniken die de kerk en de schatten die erbij horen bewaken en beheren. De kapel werd in de 13e eeuw door de Frankopanen gebouwd om het wonder te vieren, maar was al snel te klein om alle pelgrims te ontvangen. In 1453 werd hij dan ook vervangen door een basiliek. Het bouwwerk werd in de 17e eeuw opgeknapt en kreeg in 1824 zijn huidige vorm. Om de kerk te kunnen bereiken, loop je via een gang van het franciscanenklooster.
Op het hoofdaltaar van het barokke heiligdom zie je de icoon die door paus Urbanus V werd geschonken. Aan de andere kant van het Frankopanski Trg is de nationale leeszaal van Trsat. Het werd gebouwd in 1897. Sinds die tijd is het in gebruik als openbare bibliotheek en leeszaal. De laatste jaren is het ook in gebruik als cultureel ontmoetingscentrum.
Links van de leeszaal, bereikbaar via de Petar Zrinski, vind je de Sv. Jurajkerk. De kerk werd gebouwd in het midden van de 13e eeuw in opdracht van de heren van Krk, het latere geslacht Frankopan. In de kerk bevinden zich altaren die zijn gewijd aan Sv. Juraj, Sv. Sebastijan en de Heilige Maagd van Karmel.
Onze-Lieve-Vrouwe-Van Lourdeskerk
Aan het plein staat de kapucijnenkerk met de bijzondere neogotische gevel. Het is gebouwd tussen 1904 en 1929. De kerk bestaat uit twee verdiepingen. Het benedengedeelte is sober en donker met een laag plafond. Je kunt met de trap naar de bovenkerk. Het ziet er wat moderner uit en heeft mooie glas-in-loodramen.
St. Nicolaaskerk
Tegenover de markt moet je even een zijstraatje in voor de eenvoudige, neobarokke Sint-Nicolaaskerk. Het is een Servisch-orthodoxe kerk uit 1790, met binnen prachtige, oude iconen.
Rijeka Culturele Hoofdstad van Europa
Vanwege het predicaat Culturele Hoofdstad van Europa worden er allerlei activiteiten en evenementen georganiseerd.
Meer informatie vind je daarover hier.
Overnachten in Rijeka
Of je nu op zoek bent naar een fijn hotel, appartement of een vakantiehuis om met kinderen te overnachten maar dan wel met de nodige privacy. Of ben je meer van het kamperen en ben je op zoek naar een kampeerplek voor je camper, caravan of tent. Ook een aanrader zijn de unieke accommodaties zoals een boomhut of een cruise of rondvaartboot. Je hebt hier alle kanten op.
Dit luxe hotel ligt in het hart van Rijeka en biedt stijlvolle kamers met een prachtig uitzicht op de stad en de zee. Het hotel beschikt over een spa, een restaurant en een fitnessruimte.
Meer informatie vind je hier.
Dit historische hotel ligt in het centrum van Rijeka en biedt elegante kamers en suites met moderne faciliteiten. Het hotel beschikt over een wellnesscentrum, een restaurant en een bar.
Meer informatie vind je hier.
Hotel Jadran
Dit charmante hotel ligt aan de kust van Rijeka en biedt kamers met een prachtig uitzicht op de Adriatische Zee. Het hotel beschikt over een eigen strand, een restaurant en een bar.
Meer informatie vind je hier.
Hotel Continental
Dit moderne hotel ligt in het centrum van Rijeka en biedt comfortabele kamers met moderne faciliteiten. Het hotel beschikt over een fitnessruimte, een restaurant en een bar.
Meer informatie vind je hier.
Botel Marina
Dit unieke hotel is gevestigd op een omgebouwde boot in de haven van Rijeka en biedt kamers met uitzicht op zee. Het hotel beschikt over een restaurant en een bar op het dek van de boot, en is een geweldige keuze voor een unieke en memorabele ervaring.
Meer informatie vind je hier.
- Tweede Wereldoorlog; interessante monumenten en musea in Nederland - 1 november 2022
- Madrid Stedentrip; Bezienswaardigheden & Activiteiten - 24 januari 2022
- Groningen stad; bezienswaardigheden & activiteiten - 2 januari 2022
Leave a comment