Als je in het midden van Nederland bent, kun je eigenlijk niet om de Hollandse Waterlinie heen. Deze verdedigingsstrook liep vanaf de Biesbosch tot aan het huidige IJsselmeer. Er zijn verschillende forten en bunkers die nog aan deze tijd herinneren.
De Waterlinie heeft ‘Holland‘ (Noord & Zuid-Holland & Utrecht) 3x tot aan de Eerste Wereldoorlog beschermd tegen mensen van buitenaf. Echter bij WO2 vlogen de vliegtuigen er zo overheen en verloor deze zijn functie. Een deel van de forten heeft nu een andere functie gekregen, als restaurant, hotel of zoals bij Fort Vechten als museum.
Fort Vechten
Als je net voorbij Utrecht over de A12 rijdt zie je bij Bunnik dit Fort al liggen. Het werd aangelegd tussen 1867 en 1870 als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Het was op Fort Rijnauwen na het grootste fort. Het fort ligt ten oosten op enige afstand van de stad Utrecht en diende om artillerieaanvallen op de stad Utrecht en de achter het fort gelegen verdedigingswerken te voorkomen of te belemmeren.
Het complex bestaat in totaal uit 22 gebouwen zoals onder andere uit flank- en reversbatterijen, een bomvrije kazerne, wachtgebouwen, remises, een reduit, en een glacis, ook wel buitenfort genoemd. Na de ontmanteling van de waterlinie werd het gebruikt als depot voor defensie en sinds 1996 is het eigendom van Staatsbosbeheer.
Sinds 2015 vind je hier het Waterliniemuseum, kun je er wandelen en is er een evenementenlocatie en een brasserie gevestigd. Ook worden er rondleidingen gegeven en zijn er jaarlijks terugkerende evenementen, waaronder open zondagen (zomerperiode), Open Monumentenweekend (2e weekend van september) en de De Nacht van de Nacht.
Aan de oostkant ligt er een betaalde parkeerplaats. Bij de kassa van het waterliniemuseum kun je een speciaal muntje kopen om de slagbomen weer te openen. Op deze parkeerplaats vind je Duckcity; een verzameling van oude eendjes en zelfs een brandweerwagen.
Waterliniemuseum Fort bij Vechten
In het fort Vechten vind je het Waterliniemuseum waarbij je op een interactieve manier meer te weten komt over deze verdediging van Nederland. Zo mag je zelf een waterlinie ontwerpen om het land onder water te zetten.
Verschillende mensen nemen je mee naar hun ervaringen door telefoons of door levensechte presentaties. Bij de kassa krijg je een armbandje met een chip waarmee je deze verhalen kan activeren. Zo vertelt (prins) Maurits over het briljante idee dat hij in 1589 kreeg, neemt een boerin je mee in haar persoonlijke leven in het Rampjaar 1672 en toont de soldaat je de zwakke plekken van de linie in 1794 en laat een werkman laat je zelf ervaren onder welke zware omstandigheden hij in 1880 zijn werk moest doen.
Daarna kom je in een soort bioscoopzaal waar doorlopend een film wordt vertoond over de Hollandse Waterlinie. Het leukste met kinderen is echter de ‘attractie’ waarbij je in een stoel plaatsneemt en je met een vr-bril en koptelefoon op ‘opstijgt’ en een rondje vliegt over de waterlinie. Met je bril op kun je helemaal om je heen kijken en voelt het een beetje alsof je zelf aan het vliegen bent. Je ziet zelfs hoe het land er er uitziet als het onder water staat. Je eindigt je vlucht met een parachutesprong. Dit vonden de kinderen natuurlijk heel indrukwekkend.
Op het binnenplein is er een soort maquette nagemaakt van de waterlinie waar de verschillende steden, forten en pompen zijn te vinden. In de zomer stroomt hier ook echt water doorheen en kunnen de kinderen zelf aan de slag om stukken land af te sluiten of water op te pompen.
Doe-expositie Waanzinnige Boomhut
Tijdelijk is er de expositie in het thema van de populaire boekenreeks ‘De Waanzinnige Boomhut’. Je volgt Andy en Terry op avontuur tijdens deze expositie die bestaat uit verschillende opdrachten en spelletjes binnen en buiten bovenop het fort.
Binnen zijn er diverse ruimtes gecreëerd die zo uit het laatste boek lijken te komen zoals de spiegelkamer, een bezoek aan de planeet Blobdromeda en natuurlijk ook de raket. Binnen was het wel aardig druk, zodat je overal moest wachten totdat je het spel kon spelen. Leuk voor als je de boeken hebt gelezen, maar ook als je ze niet hebt gelezen is dat geen probleem. Als je de spelletjes goed doet en de speurtocht oplost krijg je aan het einde een certificaat. Voor de speurtocht betaal je wel een extra toeslag boven op het museumkaartje.
Meer informatie vind je hier.
Castellum Fectio
Het Fort Vechten ligt naast de plek waar ooit het Romeinse Castellum Fectio lag. In vergelijking met het fort, was dit een stuk kleiner qua oppervlakte. Echter was dit een van de oudste en ook het grootste fort in Nederland. Dit was onderdeel van de verdedigingslinie langs de grens (limes) van het Romeinse rijk. De precieze stichtingsdatum is niet bekend, maar was waarschijnlijk rond het begin van de jaartelling.
Vanaf hier kon de vloot vanaf de Rijn die hier vroeger stroomde, via de Vecht verder richting het noorden en Germania (Duitsland). Na de Bataafse Opstand werd het fort verwoest en verlegde de Rijn zijn bedding waardoor het niet meer werd gebruikt voor de vloot maar werd het nu herbouwd in steen voor de cavalerie. Rond 275 na Chr. werd het fort definitief verlaten.
Hier zijn veel interessante vondsten gedaan zoals een ton van de persoonlijke wijngaard van een keizer en een aantal bijzondere ruiterhelmen. In het fort vind je in Chambree 12 een kleine tentoonstelling over de Romeinse geschiedenis en het dagelijkse leven in die tijd. In de zijruimte is er een interactieve presentatie over Fectio en de andere twee castella in de stad Utrecht, Hoge Woerd en Domplein en panelen met informatie over de Limes. Deze tentoonstelling is wel onderdeel van het museumbezoek.
Na het zien van het Verhaal van Nederland over de Romeinen in Nederland, waarin dit fort uitgebreid voorbij kwam, wilden we het natuurlijk ook zelf even zien. Via een trap loop je de verhoging op waar met witte stenen de muren van het Castellum en de hoeken van de huizenblokken aangegeven. Iets verderop is er een houten wachttoren nagemaakt. Verder is er echter niet veel te zien. Vanaf de lucht ziet het er een stuk duidelijker uit.
Meer informatie vind je hier.
Speelbos Nieuw Wulven
In de omgeving van Fort Vechten ten noorden van Houten vind je het Speelbos Nieuw Wulven; het thema van dit speelnatuurgebied is de combinatie van de Waterlinie en de Romeinen. Bij het ontwerp hebben kinderen een bijdrage mogen leveren. Nieuw Wulven is een stuk natuur waar kinderen buiten de paden mogen komen en zich lekker kunnen uitleven.
Centraal vind je het grote Fort; dit is het hart van het speelbos met natuurlijke speeltoestellen, waterspeeltuin en een trapveldje. Daarnaast ligt het dwaalbos waar je hutten kan bouwen of verstoppertje spelen. Ook is er de vliegerweide; een grasveld waar je kan vliegeren en balspelen kan doen. Op de Romeinse notenakker kun je picknicken tussen de walnotenbomen. In het verdronken bos kun je via touwen naar de overkant klimmen en klauteren. Het achterste gedeelte van het speelbos is de Nieuw Wulvense waterlinie, een ruig stuk speciaal gericht op de oudere kinderen waar ze met water en boomstammen kunnen spelen.
Meer informatie vind je hier.
- Schoorlse duinen; van klimduin tot speelbos - 18 september 2024
- Winters Zwolle in sprookjesachtige stad - 18 september 2024
- Real Alcazar in Sevilla: Een juweel van de Andalusische architectuur - 17 september 2024
Leave a comment